Rola funduszy private equity w obliczu postępującej cyfryzacji

Polska jest jedną z najbardziej dynamicznych gospodarek Unii Europejskiej, ale wciąż znajdującą się pod względem technologicznym o krok z Czechami i dwa kroki za Niemcami. Nie wynika to, bynajmniej, z braku zrozumienia roli technologii, ale ze struktury gospodarki i miejsca polskich firm w łańcuchach wartości dodanej. Jesteśmy krajem zdominowanym przez firmy bardzo małe, działające często na lokalnych rynkach, dla których inwestycje w technologie to często zbyt duże wyzwanie. Ponadto, jesteśmy krajem opierającym swoją przewagę konkurencyjną na niskich jednostkowych kosztach pracy (czyli dobrej relacji wydajności do płac), a nie na walce na tzw. froncie technologicznym. Dlatego zastosowanie technologii cyfrowych w polskich firmach wciąż jest umiarkowanie niskie – na przykład, tylko co czwarta firma posiada system zarządzania zasobami wewnętrznymi (ERP), podczas gdy w Niemczech taki system posiada niemal 40 proc. firm.

W raporcie „Cyfryzacja to więcej niż technologia. Jak polskie firmy zaczynają nadrabiać zaległości w cyfryzacji i jaką rolę odgrywają w tym procesie fundusze private equity” pokazane zostało, że polskie firmy zaczynają nadrabiać zaległości cyfrowe. Wskazane zostały również czynniki, które będą kluczowe dla tego procesu. Raport koncentruje się na wąskim, ale bardzo istotnym wycinku obrazu tej transformacji, jakim jest cyfryzacja spółek portfelowych funduszy private equity. Dzięki temu uzyskane zostały dwa istotne aspekty zmiany technologicznej: cyfryzacja jako odpowiedź na wymogi współczesności i jako sposób na szybsze budowanie wartości firmy.

Obserwujemy duży wzrost zainteresowania PE inwestycjami w spółki czerpiące przychody z produkcji oprogramowania. To one będą beneficjentem rosnącej cyfryzacji. Tegoroczne trendy M&A w sektorze software’u wskazują na tworzenie się platform multichanelowego marketingu, platform oferujących kompleksowe rozwiązania AI i ML, zaintersowanie PE inwestycjami w cyber security i konsolidację w obszarze Software Asset Management.

– Agnieszka Zielińska, Partner, M&A Transaction Services, Deloitte

Raport został przygotowany w oparciu o pięć źródeł informacji:

1. Analizy danych dostępnych, m.in. danych z rachunków narodowych, tablic zużycia, ankiet prowadzonych wśród przedsiębiorstw w Unii Europejskiej.
2. Ankieta wśród partnerów funduszy private equity.
3. Wywiady pogłębione z partneramifunduszy.
4. Analiza 50 spółek portfelowych pod kątem zmian cyfrowych, które wprowadzają.
5. Wywiady pogłębione z przedstawicielami spółek portfelowych funduszy.

PE wnoszą do spółki nie tylko kapitał, lecz także nową perspektywę i doświadczenie zdobyte w innych spółkach, jak taki proces transformacji cyfrowej przeprowadzić efektywnie. Jednocześnie spółki portfelowe PE są często bardziej skłonne do akwizycji nowych rozwiązań z zewnątrz.

– Anita Bielańska, Dyrektor, M&A Strategy Consulting, Deloitte

Z raportu wypływa kilka ważnych wniosków. Przede wszystkim, cyfryzacja to proces dwutorowy, który z jednej strony dotyczy wdrażania najnowocześniejszych technologii, a z drugiej – nadrabiania zaległości przez polskie firmy w podstawowych funkcjach cyfrowych, jak e-commerce. Wdrożenie rozwiązań cyfrowych wymaga najczęściej fundamentalnych zmian w kulturze pracy firmy – jest to proces, który w równej mierze dotyczy inwestycji w kapitał ludzki, co inwestycji w technologię. Ważnym elementem tego procesu jest odejście od myślenia o cyfryzacji jako o zmianie stopniowej i koszcie, do myślenia o cyfryzacji jako o zmianie skokowej i inwestycji. Analiza obrazuje cyfryzację jako proces, który wymaga nabycia przez firmę specyficznych kompetencji, które wykraczają daleko poza wyłącznie technologie.

W kontekście transakcyjnym inwestorzy powinni zwracać uwagę na dwa główne aspekty podatkowe związane z postępującą cyfryzacją. Pierwszym jest system preferencji podatkowych zakładający wsparcie działalności badawczo-rozwojowej. Drugim obszarem, który wiąże się z cyfryzacją (w ramach due diligence podatkowego) jest ryzyko zwiększonych obciążeń podatkowych. Postępująca cyfryzacja oznacza ponoszenie opłat za tzw. świadczenia niematerialne.

– Ewa Grzejszczyk, Partner, Tax M&A, Deloitte