Czy instalacje w budynkach nie podlegają opodatkowaniu?

Jako reprezentujący kierunek, który w pełni akceptuje wyrok TK, należy wskazać prawomocny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) z dnia 26 lutego 2019 r., o sygn. akt II FSK 692/17, który stwierdza niemożność uznania za budowlę obiektu budowlanego, spełniającego ustawowe kryteria bycia budynkiem (tj. ściany, dach, fundamenty oraz trwałe związanie z gruntem). NSA podzielił pogląd TK, zgodnie z którym odmienne rozumienie ww. przepisu byłoby niezgodne z logiką oraz z zasadą szczególnej określoności regulacji daninowych, wynikającą z treści Konstytucji RP.

W związku z powyższym NSA stwierdził, że sposób wypełnienia oraz użytkowania budynku nie jest i nie powinien stanowić kryterium dokonania zmiany kwalifikacji prawnopodatkowej obiektu budowlanego z budynku na budowlę. Konsekwencją powyższej interpretacji, akceptującej wyrok TK, jest uznanie, że obiekt budowlany spełniający kryteria bycia budynkiem powinien być opodatkowany podatkiem od nieruchomości jako budynek – od jego powierzchni użytkowej. Jednocześnie, częścią składową tego budynku będą wszelkie instalacje i urządzenia techniczne zapewniające możliwość użytkowania budynku zgodnie z jego przeznaczeniem.

Z uwagi na powyższe, NSA w treści omawianego wyroku nie zgodził się z Sądem I instancji, co do konieczności opodatkowania podatkiem od nieruchomości zarówno budynku, jak i sieci technologicznych (urządzeń technicznych) zlokalizowanych wewnątrz tego budynku. Zdaniem NSA nie ma takiej regulacji prawnej, która uprawniałaby opodatkowanie odrębnie budynku i odrębnie znajdujących się w nim sieci technologicznych.

Wyrok TK nieskuteczny?

Niestety zdarza się, że sądy wysnuwają odmienne wnioski z wyroku TK. W praktyce pojawiają się przypadki, gdy jako prawidłowe uznaje się opodatkowanie obiektu posiadającego wszystkie cechy konstrukcyjne budynku jako budowli, z uwagi na znajdujące się w nim instalacje czy urządzenia techniczne. Sądy wskazują także niekiedy na konieczność odrębnego opodatkowania instalacji znajdujących się wewnątrz budynku. Jako przykład dokonywanej przez sądy interpretacji, nieakceptującej poglądów TK, należy wskazać wyrok WSA w Gliwicach z dnia 20 lipca 2010 r., o sygn. akt I SA/Gl 424/10 oraz WSA w Poznaniu z dnia 2 lutego 2017 r., o sygn. akt I SA/Po 316/16.

Powyższe pozostaje jednak sprzeczne z poglądami wyrażonymi przez NSA w wyroku z lutego 2019 r., wyrok ten powinien zatem stać się silnym argumentem w rękach podatników, którzy często latami spierają się o pozornie oczywiste kwestie. Przyglądając się wydawanym przez sądy po wyroku TK rozstrzygnięciom nie można jednak być pewnym, że omawiany wyrok NSA rzeczywiście pozwoli na zakończenie sporu w kwestii opodatkowania instalacji położonych wewnątrz budynku i zapewniających możliwość użytkowania budynku zgodnie z jego przeznaczeniem.

Obiekt wewnątrzbudynkowy – budowla czy część budynku?

Należy jednak pamiętać, że stany faktyczne, na podstawie których ustalana jest wysokość zobowiązania podatkowego, różnią się od siebie, toteż każdorazowo konieczna jest ich wnikliwa analiza. Zanim podatnik uiści należny gminie podatek, jednym z pierwszych etapów winno być dokonanie przez niego prawidłowej kwalifikacji obiektów składających się na jego majątek. W zakresie wskazanej analizy podatnik powinien wziąć pod uwagę przede wszystkim wyrok TK (SK 48/15), a także odnoszące się do niego poglądy wyrażane przez NSA. Należy podkreślić, że sam fakt, iż dany obiekt będzie zlokalizowany wewnątrz budynku, nie determinuje bezwzględnie jego kwalifikacji jako obiektu niepodlegającego odrębnie od budynku opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

Autorzy:

Adam Kałążny, Starszy Menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego

Patrycja Pazik, Praktykantka w Dziale Doradztwa Podatkowego