Biała lista – szansa na złagodzenie przepisów po pierwszych tygodniach obwiązywania nowych sankcji

Początek roku z sankcjami

Przypomnijmy – od 1 stycznia br. opłacenie faktury dotyczącej transakcji o wartości przekraczającej 15 tys. złotych na rachunek kontrahenta, który nie znajduje się w wykazie prowadzonym przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej może powodować:

• brak możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów płatności w części, w jakiej została ona dokonana z pominięciem rachunku widniejącego na Białej liście;
• odpowiedzialność solidarną za zaległości podatkowe dostawcy lub usługodawcy w odniesieniu do części VAT proporcjonalnie przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług udokumentowane fakturą, która została opłacona z pominięciem rachunku widniejącego na Białej liście.

Uniknięcie sankcji za realizację płatności na rachunek, który nie widnieje w elektronicznym wykazie podatników VAT jest obecnie możliwe, o ile podatnik złoży stosowne zawiadomienie o wykonanym przelewie do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu.

Pierwsze tygodnie obowiązywania powyższych sankcji pokazują, że jednym z kluczowych problemów stojących przed podatnikami jest proces generowania oraz archiwizacji pełnej dokumentacji potwierdzającej, że rachunki poszczególnych kontrahentów widniały w wykazie na dzień zlecenia przelewów. Obecnie na rynku dostępne są narzędzia znacznie usprawniające weryfikację. Decydując się na wybór jednego z nich należy zwrócić szczególną uwagę m.in. na to, czy umożliwia ono sprawdzanie danych przekazanych przez kontrahentów w przypadku realizacji płatności masowych (część narzędzi weryfikuje wyłącznie przelewy pojedyncze), a także czy dane narządzie automatycznie zapisuje komunikaty wskazujące fakt dokonania weryfikacji, jej wynik, a także moment badania oraz identyfikuje podmioty nieposiadające statusu czynnych podatników VAT. Warto pamiętać także, że  pełniejszy zakres weryfikacji kontrahenta za pomocą Białej listy uzupełnia procesy związane z dochowywaniem należytej staranności.

Przepisy dot. Białej listy do poprawki – jakich zmian należy się spodziewać?

Projekt nowelizacji przepisów opracowany przez Ministerstwo Finansów dotyczy kilku sfer funkcjonowania obecnych regulacji. Przewiduje on m.in. brak sankcji związanych z płatnością na rachunek kontrahenta, który nie widnieje na Białej liście w przypadku:

• zastosowania mechanizmu podzielonej płatności (obecnie przelew w systemie split payment wyłącza jedynie solidarną odpowiedzialność za zobowiązanie dostawcy lub usługodawcy w zakresie podatku VAT, lecz nie wyłącza ryzyka braku kosztowości na gruncie ustaw o podatkach dochodowych),
• faktur dokumentujących wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, import towarów, import usług lub dostawę towarów rozliczaną przez nabywcę (objętą mechanizmem reverse charge),
• przelewów na rachunki gospodarki własnej lub cesyjne banków oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (SKOK), jeżeli otrzymując informację o numerze rachunku do zapłaty podatnik zostanie poinformowany przez bank, SKOK lub wystawcę faktury, że wspomniany rachunek należy do powyższej grupy.

Ponadto, wydłużeniu do siedmiu dni ma ulec termin na złożenie zawiadomienia o wykonaniu przelewu na rachunek, który nie jest uwzględniony w wykazie podatników VAT. Zmieniony zostanie także organ, do którego takie zawiadomienie należy złożyć – właściwym stanie się naczelnik urzędu skarbowego podatnika realizującego przelew, co powinno znacznie uprościć ten proces.

Zgodnie z założeniami projektu ustawy, zasadnicza część znowelizowanych regulacji wejdzie w życie 1 kwietnia br. Dobrą wiadomością jest to, że na tym etapie ustawodawca przewidział korzystne przepisy przejściowe przy regulacjach dotyczących możliwości uniknięcia sankcji wyłączającej rozliczenie kosztów podatkowych w przypadku przelewów realizowanych w mechanizmie split payment, tak aby odnosiły one skutek już od 1 stycznia br.

Pomimo tego, że proces legislacyjny jak dotąd się nie zakończył, firmy mogą rozważyć wdrożenie podzielonych płatności jako sposobu na ograniczania ryzyka nałożenia wspomnianej sankcji - alternatywnego względem dokonywania zgłoszeń do organu.