Görüşler

Ahlaki riskler için yönetim bilgilendirmesi

Daha iyi karar vermeyi sağlamak

“Ahlaki risk” kavramı son yıllarda firmaların ve yasal düzenleyicilerin gündemlerinin en tepelerine kadar çıkmış durumda. Birleşik Krallık’ta FCA (Financial Conduct Authority) uygun yönetim bilgi sistemleri (MI) ile desteklenecek şekilde ahlaki risk yönetiminin firmanın risk yönetimi çerçevelerine dâhil edilmesini beklemektedir. Mevcut mevzuatsal ve gözetim kuruluşları beklentilerine ve firmalarda pratikte neyin daha iyi çalıştığı konusundaki deneyimlerimize dayanarak, EMEA Yasal Düzenlemeler Strateji Merkezi, tüm finansal hizmetler firmaları çapında ahlaki risk yönetim bilgi sistemleri için bir temel oluşturacağına inandığı 10 ana prensibi belirlemiştir.

Sağlam bir ahlaki risk yönetim bilgi sistemleri için 10 prensip:

Strateji, kültür ve risk yönetimi çerçevesiyle ilişkili

·         Firma stratejilerini tartıştığında ve şirket topladığı ahlaki risk yönetim bilgisini gözden geçirmek üzere bir süreç ortaya koyduğunda, eğer stratejinin veya iş ortamının değişmesi gerekiyorsa (ör: ekonomiden ötürü, politika ve mevzuattaki değişimler sebebiyle veya teknoloji kaynaklı) ahlaki risk yönetim bilgisi dikkate alınır.

·         Ahlaki risk ihtiyati riskler ile aynı titizlik ve öncelik ile yönetilir.

·         Firma kültürünün ne kadar etkili bir şekilde yerleştirildiği konusunda üst yönetimi bilgilendirmek üzere bir takım göstergeler kullanılır. Ahlaki risk yönetim bilgisi performans değerlendirmelerinin ve kurumsal performans yönetiminin bir parçası olarak personel değerlendirmesi ve terfilerinde kullanılır.

·         Firmalar kritik riskler için ahlaki risk iştahı beyanlarını geliştirmeye devam etmekte ve ahlaki risk iştahı limitlerine ve tetikleyicilerine yönelik raporlama yapmaktadırlar.

Sonuç odaklı

·         Ürün yönetimi sürecinin bir parçası olarak firmalar, ürün veya hizmete bağlı riskler ile birlikte, hedef nihai müşteri için en iyi sonucun ne olacağını ifade eder ve bunu izleyebilmek için ihtiyaçları olan yönetim bilgisini belirlerler.

·         Yönetim bilgisi, sadece kötü sonuçların önlendiğine odaklanmaktan ziyade, örneğin bir ürünün paranın karşılığını verip vermediğini gözlemlemek gibi iyi sonuçların tutarlı biçimde elde edilip edilmediğinin değerlendirilmesini mümkün kılar.

·         Derinlemesine incelemeler, gizli müşteri ziyaretleri, müşteri satış değerlendirmeleri, şube ziyaretleri vb. egzersizler müşterinin gözüyle hizmetlerin veya ürünlerin bir resminin oluşturulması için kullanılır.

·         Firmaların ahlaki risk konusunda genel bir resim oluşturmak için farklı ölçüt gruplarına ihtiyaçları olmasından ötürü ahlaki risk ölçütlerinin hepsinin sonuç odaklı olması gerekmez. Örneğin, kendi başına iyi bir müşteri sonucu anlamına gelmese de müşteri memnuniyeti konusunda yönetim bilgisi edinmek hala önem teşkil eder.

Bütünseldir ve trendlerin analizini desteklemek için kullanılır

·         Firmalar, bir gösterge kombinasyonunun ölçülebilmesi ve daha derinlemesine araştırılacak potansiyel sorunların belirlenmesine yönelik kullanılması amacıyla, var olan mevcut sistemler ve süreçlerde halihazırda olan bilgilerden ziyade neye ihtiyaç olduğunun değerlendirilmesine dayalı bir yönetim bilgisi serisini kullanırlar.

·         Yönetim bilgisi eğilimleri belirlemek için farklı şekillerde incelenir:

- Belirli bir zaman aralığı boyunca (dönem-dönem tutarlı biçimde kıyaslayarak), örneğin bir ürün için belirli bir zaman aralığında gelen şikayetlerdeki artışları belirlemek için;

- Ürünler boyunca örneğin, nispeten düşük iade oranlı veya düşük yatırım getirili ürünleri tespit etmede;

- İş alanları boyunca, örneğin işin farklı kollarındaki çıkar çatışmalarına yönelik politikaların ihlallerine bakışta ve

- Bir takıma veya bireye odaklı olarak örneğin, belirli bir düzeni tespit etmeye yönelik bir ticaret biriminden gelen göstergelere bakışta kullanılır.

İleriye dönük

·         Yönetim bilgilendirme raporları, bir ürünün hedef pazara satılıp satılmadığının takip edilmesi gibi, netleşen risklere ek olarak potansiyel ve yeni ortaya çıkmakta olan ahlaki riskleri raporlar.

·         Firma geçmişteki yanlış satış skandalları veya diğer mevzuata ilişkin uygulama örneklerinden öğrenilen derslere ek olarak Risk Görünüm raporunda belirtilenler gibi, FCA’dan gelen yeni ortaya çıkmakta olan ahlaki riskleri ve eğilimleri dikkate alır. Firma ayrıca yönetim bilgisi için herhangi bir ayarlamanın gerekip gerekmediğini, mevcut yönetim bilgisinin daha derin bir teftiş gerektirecek sorunları gösterip göstermediğini tartışır.

·         Firma veriyi ilişkilendirmek ve altında yatan ahlaki risklerin belirlenmesini mümkün kılmak için analitik araçları kullanmaya başlar.

Verimli ve orantılı

·         Firmalar bilgi selini engellemek adına yönetim bilgi raporlamasında risk temelli yaklaşımı benimser; üst yönetime değer teşkil etmeyen bilgiler yönetim bilgisi içeresinde yer almaz.

·         Başka bir yönetim bilgisiyle duplikasyonları ve kesişimleri engellemek için ahlaki riski yönetim bilgisinin amacı açıkça detaylandırılır.

 

Doğru ve zamanında

·         Kararlar, aksiyon almayı mümkün kılmak için ilgili iş aktivitesi yapıldıktan sonra yeterince hızlı bir şekilde alınan doğru bilgiler doğrultusunda verilir.

·         Veri kalitesi ve zamanlaması ile elde edilebilirliği konusundaki beklentiler üzerine açık görüşmeler gerçekleştirilir.

·         İç Denetim örnekler alarak yönetim bilgisinin nasıl toplandığını, incelendiğini ve raporlandığını ve yöneticilerin nasıl değerlendirme yaptığını ve bilginin mantıklılığını kontrol ettiğini sağlayan süreçleri gözden geçirir.

 

Uygun sıklıkta ölçülür ve raporlanır

·         Reaktif cevap vermek yerine proaktif tepki vermeyi mümkün kılmak için ahlaki risk yönetim bilgisi aylık, üç ayda bir ya da yıllık olarak (üst yönetimin mutabık kaldığı sıklıkta) raporlamanın bir parçası olarak ve de riski tetikleyen faktörlerin ihlal edildiği anlar gibi ad-hoc durumlarda üst yönetime sağlanır.

·         Firmanın kaynakları, sistemleri ve süreçleri yönetim bilgilerinin ölçüldüğü ve raporlandığı sıklıkta yeterli esnekliğe imkân sağlar; gerekirse veriler hızlıca toparlanabilir.

Anlaşılabilir ve takip edilebilir  

·         Üst yönetim kolaylıkla anlaşılabilir bir formatta temel mesajları ve riskleri belirten açık ve net bir yönetim bilgisi edinir; daha fazla detay elde etmek için ve bilginin nereden geldiğini takip etmek için bilgiye daha derinlemesine bakılabilir.

·         Ahlaki risk yönetim bilgisi, yönetim bilgisinin ne olduğunu, neden herhangi bir ahlaki risk sorununun olduğunu ve ne kadar önemli olduğunu, (kısıtlamalar da dahil olmak üzere) yönetim bilgisinin nasıl ölçüldüğünü ve önerilen eylemleri de belirten bir açıklama eşliğinde hem niteliksel hem de niceliksel bir analizi içerir.

Açık iletişimi ve sorgulamayı destekler   

·         Üst yönetim sadece “Kırmızı” derecelendirme alan risklere odaklanmak yerine “kırmızı, turuncu, yeşil” olarak belirtilen değerlendirmelerin tümünü tartışır, sorgular ve derecelendirmelerin altını doldurmak için analizlere daha derinlemesine bakar.

·         Firmalar yanlış bir rahatlık hissiyatı veren “yeşil” ve “turuncu” derecelendirmelerden kaçınmak için sağlam eşikler tanımlar.

·         Belirli ürünlerde beklentilerin üzerinde satış hacimleri elde edilmesi veya belirli bir ticari birimin sürekli başarılı pazar tahminleri yapması gibi anormal ve beklenilmeyen sonuçlar sorgulanır ve doğrulanır.

·         Üst yönetim yönetim bilgisinin nasıl toplandığı ve incelendiği konusunda açıkça tartışmalar yürütür ve zafiyetleri anlamaya çalışır.

Aksiyon alınır ve kaydedilir    

·         Potansiyel, yeni ortaya çıkan ve netleşen ahlaki riskler tespit edildikten sonra; kök-neden analizleri araştırılır ve risklere karşı cevap verilmesini garanti altına almak için alınan aksiyonlar takip edilip gözden geçirilir.

·         Ahlaki risk yönetim bilgisi kararlaştırılan düzeltici aksiyon ve de bu aksiyonun ahlaki riske etkili biçimde yanıt verip vermediği konusunda raporlamayı içerir.

·         Ahlaki risk yönetim bilgisi kapsamında endişe yaratan durumların nasıl tespit edildiği, nasıl aksiyon alınıp izlendiği konularını detaylandıran bir denetim raporu tutulur.

 

Ahlaki riskler için yönetim bilgilendirmesi
Faydalı buldunuz mu?