Prihodi na evropskom fudbalskom tržištu su porasli za 10% u sezoni 2020/21, uprkos skoro potpunom gubitku prihoda od utakmica

• Evropsko fudbalsko tržište je povećalo kombinovane prihode za 10% (2,4 milijarde eura) u sezoni 2020/21. na 27,6 milijardi eura – uprkos skoro potpunom odsustvu navijača sa stadiona tokom sezone – uz povećanje uglavnom izazvano odloženim prihodima od TV prijenosa iz prethodne godine i uspjeha odloženog evropskog turnira u fudbalu UEFA EURO 2020.

• 'Velikih pet' evropskih liga - Premijer liga, Bundesliga, La liga, Serija A i Liga 1 - ostvarile su 15,6 milijardi eura prihoda u 2020/21, što je povećanje od 3% u odnosu na prethodnu godinu (15,1 milijardi eura u 2019/20.).

• Prihodi klubova Premijer lige porasli su za 8% na 5,5 milijardi eura, i očekuje se da će dostići 6,5 milijardi eura u sezoni 2021/22.

• Premijer liga je bila jedina od „velikih pet“ evropskih liga u kojoj su klubovi poboljšali ukupni operativni profit u godini, koji je kumulativno porastao sa 55 miliona eura na 541 miliona eura.

• Neto dug klubova Premijer lige na kraju sezone 2020/21. porastao je za samo 4% na 4,6 milijarde eura.
  

Sarajevo, 18. avgust 2022. – Prema 31. godišnjem izveštaju o finansijama u fudbalu Deloitteovog Sektora za analizu sportskog poslovanja, na evropskom fudbalskom tržištu u cjelini prihodi su porasli za 10% na 27,6 milijardi eura u sezoni 2020/21. (25,2 milijarde eura u 2019/20.) uprkos skoro potpunom odsustvu navijača sa stadiona tokom sezone.

Snažan oporavak u pogledu prihoda na evropskom tržištu, koji su u sezoni 2019/20. prvi put bili manji poslije više od jedne decenije zbog uticaja pandemije COVID-19, potaknut je odloženim prihodima od emitovanja i uspjehom odgođenog evropskog turnira u fudbalu UEFA EURO 2020.

Najznačajnije lige Evrope

“Velikih pet“ evropskih liga – sa udjelom od 57% na evropskom fudbalskom tržištu – porasle su za 3% na 15,6 milijardi eura. Međutim, polarizacija prihoda između i unutar evropskih fudbalskih liga se nastavila dosta intenzivno.
U velikoj mjeri zahvaljujući odloženim prihodima od emitovanja, prihodi klubova Premijer lige porasli su za 8% na 5,5 milijardi eura u 2020/21. Za razliku od toga, Bundesliga – koja je doživjela najniži porast ukupnog prihoda od emitovanja od „velike petorke“ u 2020/21. – prijavila je pad prihoda od 6% na 3,0 milijardi eura.

Prihodi u španskoj La ligi također su smanjeni za 6% na 2,9 milijardi eura. Klubovi La lige zajedno su zabilježili gubitak operativnog profita po prvi put od kada je Sektor za analizu sportskog poslovanja počeo pratiti ove podatke na nivou pojedinačnih klubova, u sezoni 2013/14.

Klubovi u Seriji A ostvarili su najveći procentualni rast ukupnih prihoda od svih liga „velike petorke“ u sezoni 2020/21., koji je iznosio 23%, tj. 2,5 milijardi eura. Na osnovu povećanja prihoda od emitovanja od 48% zbog značajnih odlaganja, to je jedina liga koja je prijavila veće kombinovane prihode nego prije početka pandemije COVID-19.

Liga 1 je dodatno zaostala za Serijom A u smislu prihoda, sa razlikom između ukupnih prihoda ove dvije lige koja se udvostručila na preko 900 miliona eura. Prihodi klubova Lige 1 porasli su za samo 1% tokom sezone 2020/21. na 1,6 milijardi eura, pošto je smanjenje, a ne odlaganje takmičenja, dovelo do priznavanja veoma ograničenih odloženih prihoda.

Premijer liga je bila jedina od „velikih pet“ koja je prijavila poboljšan ukupni operativni profit u godini, koji je kumulativno porastao sa 55 miliona eura na 541 miliona eura. Kada se izuzme Premijer liga, „velika petorka“ je prijavila povećanje ukupnih operativnih gubitaka tokom godine, sa 461 miliona eura na 901 milion eura.

Tim Bridž, vodeći partner u Sektoru za analizu sportskog poslovanja u Deloitteu, objašnjava: „Klubovi širom Evrope igrali su značajan dio utakmica iza zatvorenih vrata ili sa smanjenim kapacitetom tokom sezone 2020/21., što je dovelo do skoro potpunog gubitka prihoda od utakmica. To je dokaz otpornosti industrije, vrijednosti bazirane na ugovorima o emitovanju i uspjehu turnira EURO 2020 da je evropsko fudbalsko tržište ostvarilo stabilan rast u smislu prihoda, tokom prošle godine.
„Međutim, važno je ne zanemariti gubitašku poziciju mnogih klubova. Uticaj pandemije COVID-19 iz temelja je promijenio finansijsko upravljanje evropskog fudbala, pri čemu su lige i klubovi morali tražiti spoljna ulaganja i odgovoriti na promjenu trendova transfernih rashoda i klupskog poslovanja.
„Pomaci napravljeni da se poveća finansijska održivost kroz nove UEFA propise i da se profesionalizuje ženski fudbal će navesti klubove da se odvoje od tradicije, uz potencijalno povećanje profitabilnosti u industriji poznatoj po gubicima i stvaranje inkluzivnijeg okruženje za sve. Ovo je uzbudljiv period, ali treba biti dobro pripremljen za njega.”

Trideset godina Premijer lige

Uprkos tome što su prihodi od utakmica pali na samo 35 miliona eura, prihodi klubova Premijer lige porasli su za 8% na 5,5 milijardi eura u sezoni 2020/21, nakon prvog pada prihoda lige u prethodnoj sezoni.
Ovo povećanje se u velikoj mjeri može pripisati prijavljenom popustu za emitovanje od 330 miliona funti koji je umanjio prihod od sezone 2019/20. i pomjeranju nekih prihoda od prenosa iz sezone 2019/20. u finansijski period 2020/21.

Troškovi plata klubova Premijer lige porasli su za 5% na 3,9 milijardi eura u sezoni 2020/21, pri čemu je samo sedam od 17 stalnih klubova Premijer lige prijavilo smanjenje plata. Kao rezultat rasta prihoda koji nadmašuje povećanje plata, odnos plata/prihod je blago smanjen sa 73% na 71% u 2020/21.
Dok se operativni profit u klubovima Premijer lige povećao sa 55 miliona eura na 541 miliona eura tokom sezone 2020/21, gubici prije oporezivanja ostali su značajni uprkos smanjenju sa 1,1 milijardi eura na 756 miliona eura. Ovo je treća uzastopna godina da klubovi Premijer lige prijavljuju gubitke prije oporezivanja, a samo četiri kluba su prijavila dobit prije oporezivanja u 2020/21.

Sve u svemu, neto dug klubova Premijer lige na kraju sezone 2020/21 porastao je za 4% na 4,6 milijardi eura (2020: 4,4 milijardi eura).

Deloitte predviđa da će povratak navijača na stadione, novi ugovori o prenosu i poboljšani komercijalni ugovori povećati prihode Premijer lige na više od 7 milijardi eura u sezoni 2022/23.

Bridž dodaje: „Kako Premijer liga ulazi u četvrtu deceniju, ispred je konkurencije više nego ikada, pošto je izašla iz pandemije bez povećanja neto duga u mjeri u kojoj su mnogi očekivali. Oštra realnost je, međutim, da je ova liga posljednji put bila na pozitivnoj nuli prije oporezivanja u sezoni 2017/18, što naglašava ključnu potrebu za snažnim upravljanjem i finansijskim planiranjem u godinama koje su pred nama.

Priliv investicija

Deloitteov izvještaj ističe procvat investicija u evropskim ligama „velike petorke“, pošto su klubovi tražili i privukli investicije na vrhunskom nivou. Petnaest investicija u fudbalske klubove širom liga „velike petorke“ je realizovano 2021. godine, više nego u 2019. i 2020. zajedno (12). Većinu (87%) investicija izvršili su pojedinci sa visokom neto vrijednošću i privatne kompanije, pri čemu je više od dvije trećine investicija iz SAD.

Model vlasništva više klubova (multi-club ownership) postaje popularan sve više, sa preko 70 takvih vlasništva za koje se trenutno smatra da postoje, što je više nego duplo od broja klubova prije samo pet godina (28). Devet od 20 klubova Premijer lige funkcioniše u okviru ovakvog modela.

Sem Bur, glavni M&A savjetnik u Deloitteovom Sektoru za analizu sportskog poslovanja dodaje: „Fudbal se dokazuje kao atraktivna prilika za sve veći broj stranih investitora, čije je povjerenje ojačano oporavkom klubova nakon pandemije COVID-19. Kako bi se osiguralo da nova investicija donosi vrijednost svima - onima na terenu, na tribinama i u salama za sastanke - važnost odgovornog ulaganja, koje štiti finansijsku i operativnu održivost klubova, ne može se prenaglasiti.