Vastgoed, duurzaamheid en fiscaliteit
Duurzaam vastgoed zit in de lift. De verschillende actoren in de vastgoedmarkt, zoals investeerders, ontwikkelaars en aannemers leggen –door de verstrengde normering, stijgende energieprijzen en toekomstige rapporteringsverplichtingen– meer focus op de sociale en milieu-impact van hun activiteiten. Ook banken besteden meer aandacht aan duurzaamheid bij het nemen van kredietbeslissingen inzake vastgoedinvesteringen. Verder geldt er voor bestaande gebouwen sinds begin dit jaar een renovatieplicht voor niet-residentieel vastgoed. Ook voor residentieel vastgoed met een slechte energiescore staat voor 2023 een gelijkaardige regelgeving in de steigers. Gezien dit alles komt met een prijskaartje, loont het de moeite om de fiscale stimulansen voor investeringen in duurzamer vastgoed na te gaan.
Fiscale incentives voor ondernemingen
Dankzij de verhoogde investeringsaftrek voor energiebesparende investeringen genieten bedrijven van een eenmalige bijkomende aftrek van 13,5 % op energetische investeringen aan hun gebouwen; denk aan investeringen in relighting, hernieuwbare energie (bv. zonnepanelen), verbetering van HVAC systemen, verbeterde isolatie …
Om van deze maatregel te kunnen genieten moet u als bedrijf binnen de 3 maanden na het afsluiten van het belastbaar tijdperk een attest aanvragen bij het gewest.
Eenmanszaken en kmo’s genieten tot eind dit jaar nog van de algemene verhoogde investeringsaftrek van 25 %. Deze kan ook worden toegepast op energiebesparende investeringen aan gebouwen. Voor deze aftrek is geen attestering nodig.
Verder bestaan er tal van premies voor allerhande energetische investeringen aan gebouwen en installaties die worden toegekend via de netbeheerder of de gewesten. Het loont derhalve de moeite om bij het uitvoeren van investeringen aan gebouwen na te gaan welke steun u kan genieten.
Ten slotte voorziet Vlaanderen ook in de mogelijkheid tot een vermindering van onroerende voorheffing voor nieuwbouw, (gedeeltelijke) heropbouw of energetische renovatie van bedrijfsgebouwen indien bepaalde normen worden bereikt. Vanaf 2023 geldt deze vermindering enkel nog voor (gedeeltelijke) heropbouw of renovatie.
Fiscale incentives voor particulieren
Doorheen de jaren zijn de meeste belastingverminderingen voor energiebesparende investeringen aan de woning afgeschaft. Enkel Wallonië kent nog een belastingvermindering voor dakisolatie.
Verder kennen niet alleen de gewesten, maar soms ook de gemeenten en de netbeheerders premies toe.
Vlaanderen lijkt het meest vooruitstrevend. Met de hervorming van de registratiebelasting werd een verlaagd verkooprecht van 1 % ingevoerd wanneer u bij aankoop van de enige eigen woning de verbintenis aangaat om deze binnen de 6 jaar ingrijpend energetisch te renoveren. Bovendien kan u de teruggave bekomen van een gedeelte van de schenkingsrechten met betrekking tot gebouwen die u binnen de 5 jaar na schenking energetisch renoveert. Daarnaast gelden ook voor particulieren verminderingen inzake onroerende voorheffing voor woningen met een laag E-peil.
In Brussel en Wallonië kent men geen gelijkaardige maatregelen.
Btw-incentives
Om duurzame investeringen in onroerend goed te stimuleren wordt vooral gebruik gemaakt van btw-verlagingen. De meest recente is de 6 % op de leveringen van fotovoltaïsche zonnepanelen, thermische zonnepanelen en zonneboilers, alsook warmtepompen. Deze maatregel is geldig tot en met 31 december 2023.
Daarnaast zijn er de btw-verlagingen naar 6 % voor afbraak en heropbouw -waarvan de toepassing werd verlengd tot 31 december 2023- en voor renovatiewerken aan woningen die ouder zijn dan 10 jaar, uitsluitend of hoofdzakelijk als privéwoning wordt gebruikt en waarbij de werken rechtstreeks aan de eindgebruiker worden gefactureerd.
Conclusie
Een korte blik op de bestaande maatregelen leert dat deze op vandaag versnipperd zijn. Opvallend is dat de maatregelen steeds fungeren als stimulus en (nog) niet als sanctiemechanisme. Door de stijgende druk op de verduurzaming van het onroerend goed patrimonium, zullen deze in de toekomst aan belang toenemen.
De FOD Financiën houdt op 5 juli 2022 een symposium over de krijtlijnen van een toekomstige fiscale hervorming. De vergroening van de fiscaliteit zal daar als belangrijk thema naar voor worden gedragen.