Sprawozdawczość finansowa w czasach pandemii koronawirusa

Pandemia COVID-19 w sprawozdaniu finansowym

Ocena wpływu pandemii na działalność gospodarczą w sprawozdawczości finansowej jednostek nie należy do łatwych zadań. Prawie wszystkie pozycje sprawozdania finansowego mogą zostać „dotknięte” skutkami pandemii. Aby ułatwić przeprowadzenie działań pozwalających na postawienie wniosków dla oceny, czy i w jaki sposób pandemia przełożyła się na działalności biznesową i odzwierciedlenie tego w sprawozdawczości finansowej organizacje takie jak Ministerstwo Finansów, Komisja Nadzoru Finansowego, czy Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) wydały szereg wytycznych. Z perspektywy biegłych rewidentów również zostały opublikowane zalecenia, jak radzić sobie w obecnej sytuacji i adresować w strategii badania kwestie wynikające z SARS-CoV-2.

Ocena wpływu pandemii na prowadzoną działalność

Przechodząc do rzeczonego wpływu, istotnym jest dokonanie oceny wpływu pandemii na prowadzoną działalność oraz działania kierownictwa jednostki w kontekście chociażby: zmniejszenia sprzedaży oraz zysków, aktualizacji wartości majątku trwałego, wyceny zapasów, ściągalności należności handlowych, wywiązywania się ze zobowiązań kontraktowych, płynności finansowej, realizacji zaplanowanych inwestycji, dostępności pracowników w kontekście zapewnienia ciągłości produkcji, czy zmian w procesach wewnętrznych oraz środowisku kontroli wewnętrznej.

Te obszary są niezwykle istotne, ponieważ jeśli pandemia ma jakikolwiek wpływ na spółkę, to przypuszczalnie w tych dziedzinach jej wpływ zostanie zauważony. Identyfikacja ryzyka dla działalności biznesowej oraz kalkulacja skutków tego ryzyka to podstawa do oceny wpływu. Pierwszym krokiem do oceny wpływu może być przeanalizowanie danych bieżących w porównaniu do roku ubiegłego oraz budżetu, który być może nie uwzględniał wpływu Covid-19 w momencie jego zatwierdzenia. Przy zauważalnym wpływie odchyleń od budżetu oraz od wyników roku ubiegłego naturalnym wydaje się zrozumienie przyczyn tych odchyleń oraz ich uzasadnienie. Na ogół spadające obroty, czy pogarszające się przepływy pieniężne mogą być przesłanką do stwierdzenia, że wystąpiło ryzyko utraty wartości aktywów.

Utrata wartości aktywów

Utrata wartości aktywów jest w dobie pandemii aspektem, na który jednostki powinny zwrócić szczególną uwagę. Nierzadko składniki aktywów, które służyły Spółce do tej pory i generowały dla niej korzyści ekonomiczne, przestają spełniać swoje zadanie w całości lub w części, co może powodować ograniczenie tych korzyści lub po prostu ich brak. W tej sytuacji istotnym jest dokonanie oceny przesłanek utraty wartości, które są zdefiniowane chociażby w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 4 (KSR 4) lub Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości nr 36 (MSR 36), a w przypadku ich wystąpienia koniecznym jest przeprowadzenie oceny utraty wartości majątku trwałego, w tym dobór prawidłowego modelu do przeprowadzenia tej oceny.

Modele służące ocenie utraty wartości majątku trwałego są ściśle zdefiniowane w KSR 4 lub MSR 36, jednakże najczęściej spotykanym jest model płynnościowy, oparty o zdyskontowane przepływy pieniężne, tzw. DCF. Istotnym w tym modelu jest właśnie wykorzystanie zdyskontowanych przepływów, które pozwolą określić wartość użytkową, jak również ustalić, czy konieczne jest utworzenie odpisu aktualizującego wartość majątku.

Ściągalność należności handlowych

Ściągalność należności handlowych to również obszar, któremu należy się bacznie przyjrzeć. Jest prawdopodobne, że wskutek pandemii sytuacja kontrahentów, z którymi jednostka współpracuje, mogła się pogorszyć, co z kolei powinno znaleźć odzwierciedlenie w podejściu do ustalania odpisów z tytułu utraty wartości należności. Rozważając ryzyko utraty wartości należności, w szczególności w sytuacji, kiedy sporządzamy sprawozdanie zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), znaczenia mogą nabrać kwestie związane z prognozami makroekonomicznymi (tzw. informacje forward-looking), które do tej pory często były pomijane (tj. kalkulacja oczekiwanych strat kredytowych zgodnie z MSSF 9 była oparta wyłącznie na danych historycznych).
(...).
W tym artykule poruszamy również: wycene zapasów, szacunki oraz ocenę kontynuacji działalności, cały artykuł dostępny jest na stronie Infor.pl