Analizy

IV Dyrektywa AML - przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu

Nowe obowiązki dla przedsiębiorców już wkrótce

Alert prawny 2/2017 | 13 marca 2017 r.

Przedsiębiorcy będą musieli przygotować się do zmian w przepisach z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy lub finansowaniu terroryzmu, w tym dokonać przeglądu procedur, wprowadzić zmiany w podejściu do badań due diligence klientów oraz przeszkolić pracowników.

W dniu 25 czerwca 2015 roku weszły w życie przepisy Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (AMLD IV) oraz Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/847 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie informacji towarzyszących transferom środków pieniężnych (Rozporządzenie).

Przepisy AMLD IV powinny zostać wdrożone do krajowych porządków prawnych do 26 czerwca 2017 r. Jednak polski ustawodawca nie przedstawił jeszcze projektu zmian do polskiej ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.

Zgodnie z wymaganiami unijnych aktów prawnych instytucje obowiązane będą musiały przeformułować swoje wewnętrzne procedury z zakresu AML/CFT w celu dostosowania ich do nowego podejścia, które oparte będzie na pogłębionym badaniu ryzyka (risk-based approach) i tym samym będzie wymagało przyjęcia na siebie większej odpowiedzialności przez instytucje obowiązane.

Jakie są główne zmiany wynikające z AMLD IV?

1. Podejście oparte na ryzyku (risk-based approach) – nowa optyka przeciwdziałania praniu pieniędzy

Obowiązki dotyczące przeprowadzania kompleksowej analizy ryzyka oznaczają zmianę podejścia do zagadnień AML/CFT i są przejawem uwzględnienia w prawie unijnym rekomendacji FATF (Financial Action Task Force) z 2012 r.

AMLD IV wprowadza bardziej szczegółowe wytyczne dotyczące wewnętrznych polityk, procedur i zasad, które mają doprowadzić do wzrostu efektywności zarządzania i kontroli ryzyka. Ograniczona zostaje możliwość stosowania tzw. uproszczonych środków należytej staranności wobec klienta. Zasadą ma być każdorazowe przeprowadzenie analizy klienta w celu przypisania relacji określonego poziomu ryzyka. Na podstawie zidentyfikowanego ryzyka instytucje obowiązane powinny każdorazowo zdecydować o zakresie stosowanych wobec konkretnego klienta środków bezpieczeństwa. Wydaje się wobec tego, że z polskiej ustawy moze zniknąć katalog sytuacji, w których dozwolone było stosowanie uproszczonych środków bezpieczeństwa finansowego. Ponadto, podmioty zobowiązane stosujące w danej sytuacji uproszczone środki, będą musiały być w stanie wykazać, dlaczego oceniły ryzyko jako niskie.  

2. Szerszy zakres zastosowania AMLD IV

AMLD IV rozszerza definicję tzw. podmiotów zobowiązanych. W świetle nowych przepisów podmiotem zobowiązanym będą także podmioty świadczące usługi w zakresie gier hazardowych oraz osoby prowadzące handel towarami, dokonujące płatności w gotówce w kwocie 10 000 EUR lub wyższej. Obniżenie progu z 15 000 EUR do 10 000 EUR wynika z ryzyka, jakie powstaje przy okazji dużych płatności gotówkowych.

Co więcej, w AMLD IV wprost wskazano, że jej przepisy mają zastosowanie także do przestępstw podatkowych, które w świetle dyrektywy stanowią ogólnie pojętą działalność przestępczą.

3. Informacje o beneficjentach rzeczywistych

Dostęp do aktualnych i dokładnych danych dotyczących beneficjenta rzeczywistego jest kluczowym czynnikiem wykrywania przestępstw. W celu zapewnienia większej przejrzystości nowe przepisy nakładają na państwa członkowskie obowiązek utworzenia centralnego rejestru zawierającego informacje o beneficjentach rzeczywistych i stosunkach łączących podmioty działające na terytorium danego kraju z beneficjentami rzeczywistymi.

Korporacje i inne osoby prawne będą musiały posiadać dokładne i aktualne informacje na temat swoich beneficjentów rzeczywistych oraz udostępniać je w celu przeprowadzenia badania klienta przez instytucje obowiązane.

4. Rozszerzona definicja osób zajmujących eksponowane stanowiska polityczne (tzw. PEP)

AMLD IV rozszerza definicję tzw. osób zajmujących eksponowane stanowiska polityczne (tzw. PEP) o wewnętrznych PEP, tj. pochodzących z kraju siedziby instytucji obowiązanych. Ponadto, osoby pełniące funkcje dyrektorów, ich zastępców oraz członków organów w takich organizacjach jak WTO, ONZ, czy FIFA również będą uważane za osoby zajmujące eksponowane stanowiska polityczne. Powyższa zmiana oznacza, że podmioty zobowiązane będą musiały dokonać przeglądu swoich rejestrów klientów w celu ich dostosowania do nowej definicji PEP i zastosowania w odpowiednich przypadkach wzmożonych środków należytej staranności wobec klienta.

5. Kwestie związane z ochroną danych osobowych

W AMLD IV zdecydowano się wprost uregulować kluczowe kwestie związane z ochroną danych osobowych, aby z jednej strony zapewnić efektywność przepisów z zakresu AML/CFT, a z drugiej zabezpieczyć odpowiedni poziom prywatności osobom fizycznym.

W tym zakresie nowe przepisy regulują w szczególności następujące kwestie:

  • okres przechowywania danych pozyskanych w wyniku customer due diligence;
  • obowiązek informowania klienta;
  • zasady wykorzystywanie danych.

Subskrybuj "Alerty prawne"

Otrzymuj powiadomienia na e-mail o nowych Alertach prawnych Deloitte Legal

Czy ta strona była pomocna?