Analizy

Osoba prawna nie przekształci użytkowania wieczystego we własność

Alert prawny  (07/2015)

Wyrokiem z dnia 10 marca 2015 roku Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z Konstytucją przepisy pozwalające osobom prawnym na żądanie przekształcenia przysługującego im prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w prawo własności (sygn. akt K 29/13).

Osoby prawne straciły zatem możliwość ograniczenia ponoszonych przez siebie kosztów korzystania z gruntu poprzez nabycie własności nieruchomości za korzystną cenę w drodze przekształcenia użytkowania wieczystego we własność. 

Począwszy od 9 października 2011 roku w wyniku nowelizacji Ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości osoby prawne (poza kontrolowanymi przez Skarb Państwa i samorządy) będące w dniu 13 października 2005 roku użytkownikami wieczystymi nieruchomości mogły wystąpić z żądaniem przekształcenia prawa użytkowania wieczystego tych nieruchomości w prawo własności. Uprawnienie do wystąpienia z takim żądaniem przysługiwało również ich następcom prawnym. Przekształcenia mogły się domagać również te podmioty, które nabyły prawo użytkowania wieczystego powstałe przed dniem 13 października 2005 roku.

Przekształcenie następowało na korzystnych dla osób prawnych warunkach – z reguły koszt przekształcenia w wypadku nieruchomości o przeznaczeniu komercyjnym mieścił się w granicach 30-45% wartości nieruchomości. Biorąc pod uwagę, że opłata roczna za użytkowanie wieczyste takich nieruchomości wynosi 3% wartości nieruchomości, przekształcenie szybko się zwracało.

Samorządowcy wielokrotnie wyrażali stanowisko, że możliwość żądania przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości na tak korzystnych dla użytkowników wieczystych warunkach, stanowi ingerencję w prawo własności jednostek samorządu terytorialnego.

Trybunał rozpatrując połączone wnioski Rady Miasta Szczecin, Rady Gminy Ustronie Morskie oraz Rady Miasta Poznań orzekał w sprawie zgodności z Konstytucją art. 1 ust. 1 i art. 1 ust. 3 ustawy z 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. Wskazanym wyrokiem (sprostowanym następnie postanowieniem z dnia 25 marca 2015 roku) Trybunał uznał, że przepisy te są niezgodne z Konstytucją w tym zakresie, w jakim przyznają uprawnienie do przekształcenia prawa użytkowania wieczystego osobom fizycznym i prawnym, które nie miały tego uprawnienia przed dniem wejścia w życie ustawy z 28 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw (tj. 9 października 2011 roku).

Oznacza to w istocie zachowanie prawa do żądania przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości jedynie w nielicznych wypadkach (m. in. w przypadku osób fizycznych będących użytkownikami wieczystymi nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe lub nieruchomości rolnych).

Wydany przez Trybunał Konstytucyjny wyrok skutkuje z dniem jego ogłoszenia, które nastąpiło 17 marca 2015 roku, utratą mocy obowiązującej przez przepisy dające osobom prawnym możliwość żądania przekształcenia użytkowania wieczystego we własność. W konsekwencji możliwość nabycia przez te podmioty prawa własności nieruchomości będzie zależeć od decyzji właściciela gruntu.

Subskrybuj "Alerty prawne"

Otrzymuj powiadomienia na e-mail o nowych Alertach prawnych Deloitte Legal

Czy ta strona była pomocna?