Rozliczenie roczne podatników za 2022 r.

Rozliczenie roczne za 2022 u pracownika – kluczowe zmiany wprowadzone w 2022 roku

W wyniku zmian przepisów podatku dochodowego od osób fizycznych wprowadzonych pakietem ustaw nazwanych odpowiednio: Nowym Ładem („Polskim Ładem”) oraz Nowym Ładem 2.0 („Niskie podatki”), proces przygotowania oraz składania zeznań podatkowych za 2022 rok jest dla podatników wyjątkowy. Wynika to z faktu, że w ciągu 2022 roku wprowadzano wiele zmian, które miały szczególny wpływ na obliczenie podatku dla osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. W związku z tym mogą pojawić się wątpliwości co do prawidłowego sposobu przygotowania swojego rozliczenia rocznego.

W pierwszej kolejności warto przypomnieć kluczowe zmiany w PIT wprowadzone w 2022 roku, które miały wpływ na obliczenie wysokości zobowiązania podatkowego osób fizycznych w ciągu roku, a które także wpływają na wysokość podatku w zeznaniu rocznym:

• wprowadzenie tzw. ulgi dla klasy średniej dla miesięcznych przychodów podatników mieszczących się w przedziale 5,701 PLN – 11,141 PLN (w ujęciu rocznym 68,412 PLN – 133,692 PLN) uzyskanych od 1 stycznia 2022 roku, a następnie jej uchylenie – na mocy przepisów, które weszły w życie od lipca 2022 roku (część z nich z mocą wsteczną od 1 stycznia 2022 roku),
• wraz z uchyleniem (retroaktywnie) tzw. ulgi dla klasy średniej nastąpiło obniżenie stawki podatkowej z 17% do 12% podatku dla osób rozliczających się na zasadach ogólnych oraz zmieniono wysokość kwoty zmniejszającej podatek do kwoty 3,600 PLN rocznie (300 PLN miesięcznie) jako konsekwencja obniżenia stawki podatku dochodowego w pierwszym progu (kwota wolna od podatku w wysokości 30,000 PLN nie zmieniła się względem pierwotnych zmian),
• zlikwidowanie możliwości odliczenia od podatku składki zdrowotnej w wysokości 7,75% podstawy wymiaru składki zdrowotnej, mającej bezpośrednie przełożenie na wysokość zaliczki na podatek dochodowy podatników,
• ustanowienie ulgi podatkowej dla osób samotnie wychowujących dziecko w postaci odliczenia od podatku w zeznaniu rocznym w wysokości 1,500 PLN (w miejsce reżimu wspólnego rozliczenia z dzieckiem dla osób samotnie wychowujących dzieci), która następnie została zlikwidowana i przywrócono możliwość rozliczenia się jako samotny rodzic na zasadach obowiązujących przed rokiem 2022,
• wprowadzenie nowych (aż do kwoty rocznej 85,528 PLN) zwolnień w stosunku np. do przychodów z umów o pracę oraz działalności gospodarczej, a także objęcie nowymi zwolnieniami przychodowymi również przychodów otrzymanych z tytułu zasiłku macierzyńskiego (przy czym limit zwolnienia nadal pozostaje wspólny dla przychodów uzyskiwanych w ramach ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+, ulgi dla seniora, a także istniejącej już ulgi dla młodych).

Dodatkowo należy pamiętać, że w wyniku wprowadzonych w 2022 roku nowelizacji w podatku dochodowym od osób fizycznych zostały wprowadzone następujące zmiany:

• podwyższenie kwoty podatku przekazywanej organizacjom pożytku publicznego z 1% do 1,5%,
• zwiększenie limitu wysokości dochodów uzyskiwanych przez małoletnie lub uczące się dzieci z kwoty 3,089 PLN do kwoty 16 061,28 PLN za 2022 r. (tj. 12 – krotność renty socjalnej),
• brak możliwości amortyzacji nieruchomości opodatkowanej na zasadach ogólnych dla nieruchomości nabytych po 1 stycznia 2022 roku. Choć wyłączną formą opodatkowania najmu od 2023 roku stanie się wyłącznie ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i nie będzie możliwości opodatkowania dochodów z najmu na zasadach ogólnych z zastosowaniem amortyzacji budynku mieszkalnego to 2022 rok jest ostatnim rokiem, za który podatnik może zastosować zasady ogólne do najmu prywatnego oraz może amortyzować nieruchomość,
• zmiana terminu składania zeznań podatkowych - dla podatników opodatkowujących swoje dochody w uproszczonej formie - ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, termin został wydłużony do 30 kwietnia następnego roku i ujednolicony z terminem dla pozostałych formularzy. Zmiana dotyczy zeznań składanych już za 2022 roku, przy czym należy wskazać, że w przypadku przychodu z najmu opodatkowanego zryczałtowanym podatkiem, płatność zaliczki za IV kwartał lub niedopłata podatku powinna zostać dokonana do 28 lutego 2023 roku, natomiast zeznanie PIT-28 powinno zostać złożone do właściwego urzędu skarbowego do 2 maja 2023 roku.

Zmiany w formularzu PIT-11

Do końca stycznia 2023 roku, pracodawcy jako płatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych byli zobowiązani do sporządzenia oraz przekazania informacji PIT-11 do urzędów skarbowych, natomiast do końca lutego 2023 roku formularze powinny zostać dostarczone również do pracowników.

W porównaniu do lat ubiegłych, do formularza PIT-11 zostały dodane dodatkowe pozycje dotyczące przychodów otrzymanych:

• przez podatników do ukończenia wieku emerytalnego (poz. E3 oraz poz. E.8),
• z zasiłków macierzyńskich (poz. E.12-14).

Jednocześnie, w części G formularza PIT-11 w pozycjach od 114 do 117 płatnik powinien wykazać przychody:

• ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych,
• umów zlecenia,
• zasiłków macierzyńskich,

które są objęte ulgami przychodowymi tj. ulgą na powrót, ulgą dla rodziny 4+ oraz ulgą dla seniora, a w pozycji G.14 rodzaj przychodu objętego zwolnieniem.

Dodatkowo, w wyniku zlikwidowania możliwości odliczenia od podatku składki na ubezpieczenia zdrowotne, w pozycji G.122 płatnik deklaruje wyłącznie składkę na ubezpieczenie zdrowotne pobraną do wysokości 9% podstawy jej wymiaru (podatnik raportuje ją w zeznaniu rocznym jedynie na potrzeby otrzymania dodatkowego zwrotu ze składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w przypadku zastosowania ulgi prorodzinnej, a braku zobowiązania podatkowego).

Zeznanie roczne za 2022 rok

Od 15 lutego 2023 roku dla podatników w usłudze Twój e-PIT są dostępne deklaracje roczne (PIT-37, PIT-38, PIT-28 oraz PIT-36) przygotowane przez Krajową Administrację Skarbową. Do platformy można zalogować się za pośrednictwem Profilu Zaufanego, e-Dowodu, poprzez bankowość elektroniczną, aplikację mObywatel lub poprzez wprowadzenie danych podatkowych z poprzedniego roku. Niemniej jednak, oprócz możliwości złożenia zeznania rocznego poprzez platformę MF, podatnik może je złożyć także przez e-Deklaracje lub w formie papierowej na formularzach udostępnionych przez MF, do urzędu skarbowego właściwego dla podatnika. Zeznanie w systemie zostanie przygotowane na podstawie informacji PIT-11 przesłanej do systemu i co do zasady, nie uwzględnia możliwych ulg i odliczeń podatkowych, stąd też rekomendowanym jest sprawdzenie poprawności danych i umieszczenie preferencji, z których podatnik chce skorzystać.

Podatnik, który w rozliczeniu rocznym stosuje ulgę na dzieci, a brak jest zobowiązania podatkowego, od którego może ją odliczyć, może otrzymać dodatkowy zwrot nieodliczonej kwoty ulgi na dzieci do wysokości sumy zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Dodatkowy zwrot co do zasady jest należny podatnikowi, jeżeli kwota ulgi prorodzinnej przekracza wysokość podatku należnego, przy czym od 2022 roku w przysługującym limicie podatnik może uwzględnić pełną kwotę zapłaconych składek na ubezpieczenia zdrowotne stanowiącą 9% podstawy jej wymiaru.

Podatnicy, co roku muszą przestrzegać ustawowego terminu na złożenie zeznania rocznego za 2022 rok oraz na zapłatę podatku, który w tym roku upływa 2 maja 2023 r. bez możliwości przedłużenia. Warto wskazać, że od podatku dochodowego niezapłaconego w terminie należne są odsetki za zwłokę aktualnie wynoszące 16,5% w skali roku.

Natomiast, jeśli z zeznania podatkowego podatnika wynika nadpłata podatku, urząd skarbowy powinien dokonać jej zwrotu na rachunek bankowy podatnika (informacja o aktualnym rachunku bankowym podatnika może być przekazana poprzez złożenie formularza ZAP-3 w trakcie roku lub także w samym formularzu PIT-36 bądź PIT-37), przekazem pocztowym lub w kasie urzędu. Co do zasady, podatnik powinien otrzymać zwrot nadpłaty w ciągu:

• 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania, jeżeli zostało ono złożone w formie dokumentu papierowego lub
• w ciągu 45 dni od dnia złożenia zeznania, jeżeli zostało ono złożone w formie dokumentu elektronicznego za pośrednictwem usługi Twój e-PIT lub przez e-Deklaracje,

natomiast podatnicy posiadający ważną Kartę Dużej Rodziny (KDR) mogą skorzystać z przyśpieszonego zwrotu nadpłaty podatku.

Wpływ zmian podatkowych na wysokość zwrotu

Wprowadzone zmiany (w tym obniżenie stawki podatku z 17% do 12% z mocą wsteczną, podczas gdy w pierwszej połowie roku zaliczki były pobierane wg stawki 17%) powinny pozwolić na uzyskanie zwrotu podatku z urzędu skarbowego dla większej części podatników niż w poprzednich latach, zwłaszcza dla tych grup podatników, którzy:

• rozliczają się indywidualnie i nie korzystają z preferencji podatkowych, których jedyne źródło przychodu stanowią np. należności ze stosunku pracy lub z umowy zlecenia,
• korzystają z preferencji podatkowych np. osoba samotnie wychowująca dwójkę dzieci (gdyż korzysta z preferencyjnego opodatkowania i ulgi na dzieci), czy np. małżonkowie rozliczający się wspólnie i wychowujący dwójkę dzieci (korzystają z ulgi na dzieci oraz mogą w zależności od dochodów uzyskać preferencje wynikające z rozliczenia z małżonkiem).

Jednocześnie, w przypadku podatników, którzy przed wprowadzeniem Nowego Ładu 2.0 spełnialiby warunki do skorzystania z tzw. ulgi dla klasy średniej powodujące zapłatę mniejszego podatku, na etapie weryfikacji zeznań rocznych przez Krajową Administrację Skarbową obliczany będzie hipotetyczny podatek należny. Jak przekazał resort, Krajowa Informacja Skarbowa stworzyła system, który automatycznie oblicza wysokość hipotetycznego podatku należnego i jeżeli będzie on niższy od podatku należnego wykazanego przez podatnika w złożonym zeznaniu podatkowym to podatnik otrzyma stosowną informację pocztą lub za pośrednictwem portalu e-Urząd Skarbowy. Podatnik nie musi podejmować żadnych działań, gdyż to urzędy skarbowe samoistnie i automatycznie będą przeliczać ewentualną dodatkową kwotę przysługującego zwrotu.