Stanowiska KNF dotyczące ubezpieczeń z perspektywy branży motoryzacyjnej

Rekomendacje dot. likwidacji szkód:

17 grudnia 2021 r. Komisja Nadzoru Finansowego („KNF”) przekazała do konsultacji publicznych projekt Rekomendacji dotyczących likwidacji szkód z ubezpieczeń komunikacyjnych („Rekomendacje”).

Rekomendacje skierowane są wprost do zakładów ubezpieczeń, ale w naszej opinii mogą pośrednio wpływać na działalność innych podmiotów wykonujących usługi za zakład ubezpieczeń.

Zgodnie z dokumentem, rekomendacje wyrażają oczekiwania nadzorcze co do rozwiązania najistotniejszych kwestii, z punktu widzenia organu nadzoru, w zakresie likwidacji szkód z umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, umów ubezpieczenia autocasco, a także umów ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków oraz umów ubezpieczenia assistance.

Nowe Rekomendacje mają zastąpić Wytyczne dotyczące likwidacji szkód z ubezpieczeń komunikacyjnych przyjęte 16 grudnia 2014 r. („Wytyczne”).

Rekomendacje w stosunku do Wytycznych rozszerzono o nowe obszary dotyczące m.in. organizowania przez zakład ubezpieczeń likwidacji szkody zapewniającej przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody w ramach tzw. kompleksowej usługi likwidacji szkody komunikacyjnej lub oferowania poszkodowanym najmu pojazdu zastępczego czy zwrotu wydatków poniesionych w związku ze zleceniem przez uprawnionego sporządzenia opinii (ekspertyzy) przez osobę trzecią.

Rekomendacje regulują outsourcing i KNF zaleca, aby w przypadku wdrożenia outsourcingu, zakład ubezpieczeń dołożył wszelkich starań, aby dostawcy usług wykonywali powierzone czynności zgodnie z Rekomendacjami. Organ nadzoru wskazuje, że umowy zawierane przez zakłady ubezpieczeń z dostawcami usług powinny zawierać stosowne klauzule gwarantujące, że działalność zakładów ubezpieczeń, również w zakresie powierzonym tym dostawcom, będzie spełniała standardy określone w Rekomendacjach.

Sama rekomendacja 7 dotycząca outsourcingu zmieniła się w stosunku do wytycznej 7 m.in. dodano, że:

• procedury w zakresie outsourcingu w zakładzie ubezpieczeń powinny zapewnić, że zawierana umowa outsourcingu będzie obejmować wszystkie elementy wymagane przepisami prawa (natomiast wykreślono wprost określone wymogi dotyczące umowy z podmiotem zewnętrznym);
• zakład ubezpieczeń powinien zapewnić, że outsourcing nie doprowadzi do pogorszenia możliwości monitorowania przez organ nadzoru przestrzegania przez zakład ubezpieczeń jego obowiązków w przedmiotowym zakresie.

Definicja outsourcingu określona w Rekomendacjach obejmuje zarówno:

1. Umowę pomiędzy zakładem ubezpieczeń a dostawcą usług, na podstawie której dostawca usług wykonuje proces, usługę lub działanie, które w innym przypadku zostałoby wykonane przez zakład ubezpieczeń, a także
2. Umowę, na podstawie której dostawca usług powierza wykonanie takiego procesu, usługi lub działania innym podmiotom, za pośrednictwem których wykonuje on dany proces, usługę lub działanie.

Potencjalnie ciekawe z perspektywy branży motoryzacyjnej może być również uregulowanie ustalania wysokości świadczenia w szkodzie całkowitej.

Organ nadzoru oczekuje, że standardy wskazane w Rekomendacjach będą zaimplementowane przez podmioty nadzorowane nie później niż do dnia 30 czerwca 2022 r.

Stanowisko KNF w sprawie stosowania wymogów w zakresie zarządzania produktem przewidzianych dla dystrybutorów ubezpieczeń niebędących twórcami produktu:

W branży motoryzacyjnej występują pośrednicy ubezpieczeniowi (dystrybutorzy ubezpieczeń). Dla nich znaczenie może mieć stanowisko KNF w sprawie stosowania wymogów w zakresie zarządzania produktem przewidzianych dla dystrybutorów ubezpieczeń niebędących twórcami produktu („Stanowisko”).

Stanowisko KNF wskazuje przede wszystkim na obowiązki dystrybutorów ubezpieczeń niebędących twórcami produktu (por. ustawa z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń, Rozdział III Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2017/2358 z dnia 21 września 2017 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/97 w odniesieniu do nadzoru nad produktem i zarządzania nim dla zakładów ubezpieczeń i dystrybutorów ubezpieczeń – „Rozporządzenie 2017/2358”). Natomiast określa również pewne sytuacje, kiedy należy stosować przepisy właściwe dla twórcy produktu, a kiedy dla podmiotu niebędącego twórcą produktu.

Stanowisko KNF dotyczy odpowiednich rozwiązań w zakresie dystrybucji (art. 10 Rozporządzenia 2017/2358), odnośnie których KNF precyzuje rozumienie „konfliktu interesów”, które nie jest ograniczone do ubezpieczeń, o których mowa w grupie 3 działu I załącznika do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej („ubezpieczeń inwestycyjnych”). W opinii KNF, dystrybutor ubezpieczeń powinien zastosować rozwiązania, które zapewnią otrzymanie od twórcy produktu wszelkich niezbędnych informacji, umożliwiających oferowanie produktów ubezpieczeniowych w sposób jak najpełniej uwzgledniający interes klienta. KNF dalej omawia kwestię szczegółowości wdrożonych rozwiązań.

Organ nadzoru odniósł się również do przekazywania przez dystrybutora ubezpieczeń informacji do twórcy produktu (art. 10 ust. 6, art. 11 i motyw 11 Rozporządzenia 2017/2358). W szczególności, w opinii KNF, dystrybutorzy powinni wprowadzić odpowiednie rozwiązania pozwalające im na dokonanie analizy oraz przekazanie twórcy rzetelnej informacji odnośnie dystrybuowanych produktów. Rozwiązania te, zdaniem KNF, powinny obejmować gromadzenie i przetwarzanie danych dotyczących prowadzonej dystrybucji danego produktu, w tym informacji o reklamacjach i skargach oraz innych informacji, które mogą przydatne, np. w kontekście oceny zgodności produktu z potrzebami i wymaganiami, celami i cechami grupy docelowej klientów.

KNF podniósł także temat regularnych przeglądów rozwiązań dystrybutora (art. 10 ust. 6 Rozporządzenia 2017/2358) i kwestii określenia ich częstotliwości w braku dokładnego wskazania terminów w Rozporządzeniu 2017/2358.

Organ nadzoru podkreślił również, że zgodnie z art. 12 Rozporządzenia 2017/2358, dystrybutor ubezpieczeń powinien przechowywać dokumentację potwierdzającą podjęcie odpowiednich działań w związku z rozwiązaniami w zakresie dystrybucji produktów.