Fit for 55 in Action

Niniejszy market update przedstawia status legislacyjny poszczególnych dokumentów pakietu (stan na połowę lutego 2023 roku) oraz ich potencjalny wpływ na sektor budownictwa, transportu i branże energochłonne.

Okres przewodnictwa Czech w UE zakończył się 31 grudnia 2022 roku, a począwszy od 1 stycznia 2023 roku stery w Radzie UE przejęła Szwecja. W trakcie swojej prezydencji Czechom udało im się osiągnąć znaczący postęp w rozmowach na temat pakietu „Fit for 55”. Do końca 2022 roku zakończono negocjacje w sprawie przepisów dotyczących zagadnień takich jak:

• unijny system handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS)
• system handlu uprawnieniami do emisji dla lotnictwa (EU ETS for aviation)
• Graniczna opłata węglowa (CBAM)
• Społeczny Fundusz Klimatyczny
• rozporządzenie w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego (ESR)
• rozporządzenie LULUCF
• Standardy emisji CO2 dla samochodów osobowych i ciężarowych.

Teraz szwedzka prezydencja będzie się starać zakończyć negocjacje w zakresie pozostałych dokumentów. Szwecja podkreśla konieczność przyspieszenia procesu przestawiania gospodarek na czystą energię i ograniczenia uzależnienia Europy od paliw kopalnych. Finalizacja prac nad dyrektywą w sprawie energii odnawialnej oraz dyrektywą o efektywności energetycznej wydaje się jednym z priorytetów. Z myślą o tych zagadnieniach prezydencja przedstawiła już plany organizacji posiedzeń trójstronnych, które mogą doprowadzić do zakończenia negocjacji obu dokumentów jeszcze w marcu. Kolejnym ważnym zagadnieniem, którym Szwecja chce się zająć w pierwszej kolejności, jest pakiet dotyczący rynku gazu.

Wpływ inicjatywy REPowerEU na dyskusje dotyczące pakietu „Fit for 55” - podsumowanie

Jak już wspomniano w biuletynie za III kwartał, w maju 2022 roku Komisja Europejska zaprezentowała plan REPowerEU, mający na celu całkowite wygaszenie importu paliw z Rosji do końca bieżącej dekady (w roku 2020 z Rosji pochodziło 27 proc. ropy, 40 proc. gazu ziemnego i 46 proc. węgla importowanego do UE). Podstawowe narzędzia, które mają umożliwić osiągnięcie tego celu, to poprawa efektywności energetycznej, przyspieszenie dekarbonizacji i dywersyfikacja dostaw paliw kopalnych. Plan obejmuje działania legislacyjne i pozalegislacyjne, z których wiele ma wpływ na pakiet „Fit for 55”.

Sytuacja obecna

Głównym wydarzeniem, jakie miało miejsce od publikacji ostatniego biuletynu (grudzień 2022 r.), było zawarcie porozumienia politycznego między Parlamentem Europejskim a Radą w sprawie finansowania planu REPowerEU. W efekcie, aby uzyskać dostęp do dodatkowego finansowania, państwa członkowskie mają obowiązek uwzględnić rozdziały REPowerEU w swoich planach odbudowy i zwiększania odporności (RRP).

Porozumienie obejmuje zwiększenie Funduszu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) o:

• kwotę 20 mld euro w postaci nowych dotacji na finansowanie środków, które zostaną uwzględnione w rozdziałach REPowerEU planów RRP państw członkowskich. Pieniądze na te dotacje pochodzić będą ze wstępnej sprzedaży uprawnień EU ETS oraz z zasobów Funduszu Innowacji.
• kwotę 5,4 mld euro z pobrexitowej rezerwy dostosowawczej, którą państwa członkowskie będą mogły dobrowolnie przekazać do RRF, aby wykorzystać te pieniądze na cele związane z REPowerEU. Opcję taką wprowadzono obok już istniejącej możliwości przekazania 5 proc. z funduszy polityki spójności (do 17,9 mld EUR).

Ponadto państwa członkowskie będą mogły wnioskować o zaliczkę w wysokości do 20 proc. kwoty przeznaczonej na rozdziały REPowerEU, płatną w maksymalnie dwóch transzach.

Porozumienie polityczne zawiera również ukierunkowane zwolnienie z obowiązku nieczynienia znaczącej szkody środowisku (DNSH) w przypadku reform i inwestycji poprawiających infrastrukturę energetyczną na potrzeby zaspokojenia bieżących potrzeb zaopatrzenia – będzie ono udzielane pod warunkiem uzyskania pozytywnej oceny Komisji.

Uzgodniono włączenie środków SAFE (Supporting Affordable Energy) do polityki spójności. Umożliwi to państwom członkowskim wykorzystanie niewydanych dotąd funduszy (które przydzielono na lata 2014-2020) na potrzeby bezpośredniego wspierania rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji oraz małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w obliczu rosnących kosztów energii. Ponadto wprowadzono pewne zabezpieczenia, jak wymóg konsultacji z interesariuszami przy opracowywaniu rozdziałów REPowerEU. Państwa członkowskie będą też zobowiązane do publikowania informacji o 100 największych końcowych odbiorcach funduszy RRF.

Dalsze działania

Tekst porozumienia oczekuje obecnie na formalne przyjęcie przez Parlament Europejski i Radę. Po wejściu w życie rozporządzenia państwa pragnące skorzystać z finansowania REPowerEU będą musiały przedstawić swoje rozdziały REPowerEU w procesie ubiegania się o finansowanie.

Fit for 55 | Biuletyn Q1 2023 | PL

Sytuacja obecna

Unijny system handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) jest najważniejszym elementem programu klimatycznego UE, który również ma znaczenie priorytetowe w pakiecie „Fit for 55”. Tymczasowe porozumienie w tej sprawie osiągnięto 18 grudnia. Wśród kluczowych zmian wprowadzonych przez reformę należy wymienić zwiększenie liniowego współczynnika redukcji emisji gazów cieplarnianych, podniesienie docelowych wskaźników redukcji emisji do wartości 62 proc. do 2030 roku, uwzględnienie transportu morskiego w systemie ETS oraz stworzenie nowego osobnego systemu ETS 2 dla budynków, transportu drogowego i paliw.

Porozumienie w sprawie EU ETS obejmuje następujące szczegółowe elementy:

• podniesienie docelowego wskaźnika ograniczenia emisji dla sektorów objętych EU ETS z 43 proc. do 62 proc. do 2030 roku w stosunku do poziomu z 2005 roku;
• zmiana ogólnego pułapu emisji w ciągu dwóch lat odpowiednio o 90 mln i 27 mln uprawnień oraz zwiększenie rocznej stopy redukcji pułapu o 4,3 proc. rocznie w latach 2024–2027 i o 4,4 proc. – w latach 2028–2030 („współczynnik liniowy redukcji”);
• wzmocnienie rezerwy stabilności rynkowej (MSR) poprzez:
  • przedłużenie na okres po 2023 roku zwiększonego rocznego wskaźnika poboru uprawnień (24 proc.);
  • ograniczenie liczby uprawnień znajdujących się w rezerwie do 400 mln;
• wzmocnienie mechanizmu stosowanego w przypadku nadmiernych wahań cen, miedzy innymi dzięki przepisowi przewidującemu automatyczne wprowadzenie na rynek uprawnień z rezerwy stabilności rynkowej;
• instalacje, które będą korzystały z przydziałów bezpłatnych uprawnień, będą musiały spełniać wymogi warunkowości, m.in. poddawać się audytom energetycznym, a w przypadku niektórych instalacji – wprowadzać plany osiągnięcia neutralności klimatycznej;
• dodatkowe, przejściowe przydziały bezpłatnych uprawnień będą możliwe pod pewnymi warunkami dla lokalnego sektora ciepłowniczego w niektórych państwach członkowskich, tak by zachęcać do inwestycji w dekarbonizację sektora;
• do 2034 roku bezpłatne uprawnienia zostaną wycofane (do 2030 roku zostaną ograniczone o 48,5 proc., czyli niemal o połowę), przy czym stopniowo zastępować je będzie CBAM;
• Fundusz Innowacji zostanie powiększony o środki pochodzące z aukcyjnej sprzedaży uprawnień. Liczba uprawnień przeznaczonych do sprzedaży na aukcjach na potrzeby Funduszu wzrośnie z 450 mln do 575 mln uprawnień w latach 2020-2030;
• Fundusz Modernizacyjny, ustanowiony z myślą o państwach członkowskich, w których PKB na mieszkańca wynosi poniżej 75 proc. średniej unijnej, zostanie zwiększony poprzez sprzedaż aukcyjną dodatkowych 2,5 proc. uprawnień.

Ponadto, do 31 grudnia 2026 roku Komisja oceni szanse włączenia do sytemu EU ETS sektora spalania odpadów komunalnych oraz przedstawi sprawozdanie na temat możliwości objęcia tego sektora systemem uprawnień do emisji począwszy od 2028 roku i oszacuje, na ile konieczne jest wprowadzenie opcji rezygnacji do 2031 roku.

Transport morski w systemie EU ETS

W wyniku reformy większość dużych statków zostanie objęta systemem EU ETS. Duże statki morskie o pojemności brutto powyżej 5000 ton będą podlegać obowiązkom monitorowania, raportowania i weryfikacji emisji CO2 z transportu morskiego począwszy od roku 2025 (rozporządzenie MRV), a systemem EU ETS będzie je obowiązywać od 2027 roku. Drobnicowce i statki morskie o pojemności brutto 400–5000 ton będą podlegać rozporządzeniu MRV, ale ich włączenie do EU ETS zostanie ponownie rozpatrzone w 2026 roku.

• Przedsiębiorstwa żeglugowe będą stopniowo zobowiązywane do umarzenia uprawnień do emisji: 40 proc. – dla zweryfikowanych emisji począwszy od 2024 r., 70 proc. – od 2025 r. i 100 proc. – od 2026 r.
• Emisje pochodzące z wewnątrzunijnej żeglugi statków będą w pełni rozliczane w systemie EU ETS. 50 proc. emisji ze statków podróżujących z i do krajów spoza UE będzie podlegać rozliczeniu w systemie.
• Ponadto, uzgodniono objęcie zakresem systemu emisji innych niż CO2 (tlenków azotu, sadzy i metanu) pochodzących z żeglugi począwszy od roku 2026.
• Dochód ze sprzedaży 20 mln uprawnień zostanie przeznaczony na projekty dekarbonizacji żeglugi poprzez Fundusz Innowacji i Fundusz Inwestycji Klimatycznych.
• Państwa członkowskie posiadające dużą liczbę przedsiębiorstw żeglugowych otrzymają dodatkowo 3,5 proc. pułapu uprawnień sprzedanych na aukcji, które zostaną pomiędzy nie rozdzielone. 

Lotnictwo w systemie EU ETS

Już 6 grudnia osiągnięto tymczasowe porozumienie polityczne w zakresie nowych zasad EU ETS w sektorze lotnictwa.

Najważniejsze ustalenia:

• Do 2026 roku bezpłatne uprawnienia do emisji dla lotnictwa zostaną stopniowo wyeliminowane.
• Unijne ceny uprawnień do emisji dwutlenku węgla będą stosowane w odniesieniu do lotów w obrębie UE i EOG oraz lotów do Szwajcarii i Wielkiej Brytanii do roku 2027.
• W 2026 roku Komisja Europejska oceni efekty działania systemu CORSIA (mechanizmu kompensacji i redukcji emisji dwutlenku węgla dla lotnictwa międzynarodowego), stworzonego przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (International Civil Aviation Organisation, ICAO), aby sprawdzić postępy w realizacji celów Porozumienia Paryskiego. W zależności od wyników, Komisja przedstawi wniosek ustawodawczy rozszerzający zakres unijnego handlu emisjami tak, aby obejmował też wyloty.
• Stworzony zostanie nowy system wsparcia w celu przyspieszenia stosowania zrównoważonych paliw lotniczych, finansowany z kwoty 1,6 mld euro, która pochodzić będzie z funduszy EU ETS.
• Opracowany zostanie nowy system dla linii lotniczych, umożliwiający monitorowanie, raportowanie i weryfikację emisji innych niż CO2 oraz ogólnego oddziaływania lotnictwa na klimat.

ETS 2

Jednocześnie z aktualizacją EU ETS ustanowiono odrębny system handlu emisjami (tzw. ETS 2) dotyczący bezpośrednich emisji z budynków, transportu drogowego i innych czynności, którym towarzyszy zużycie paliwa, a które nie są objęte EU ETS. Jedną z głównych niespodzianek, jakie przyniosło ostateczne porozumienie, jest włączenie do systemu także innych sektorów zużywających paliwa (np. przemysłu nieobjętego EU ETS). Nowy system ETS 2 ma uzupełnić sektorowy zasięg EU ETS i rozszerzyć zakres systemu opłat za uprawnienia do emisji dwutlenku węgla tak, aby obejmował budynki, transport i inne urządzenia wcześniej wyłączone z EU ETS.

Według założeń ETS 2 ma wejść w życie w 2027 roku, czyli 12 miesięcy później niż zakładał pierwotny wniosek Komisji. Ilość uprawnień będzie się zmniejszać każdorazowo o liniowy współczynnik redukcji wynoszący 5,1 proc. Do 1 stycznia 2025 roku Komisja opublikuje ogólnounijną liczbę uprawnień na rok 2027. Systemowi ETS 2 towarzyszyć będzie Społeczny Fundusz Klimatyczny w wysokości 86,7 mld euro, który zostanie uruchomiony w 2026 roku.

W przypadku wyjątkowo wysokich cen energii (ponad 106 euro/MWh dla gazu i ropy) wprowadzenie systemu ETS 2 może zostać opóźnione do roku 2028. Porozumienie w sprawie ETS 2 obejmuje wstępną sprzedaż aukcyjną dodatkowych 30 proc. uprawnień w pierwszym roku funkcjonowania systemu. Ponadto ustalono mechanizm stabilizacji cen, który będzie obowiązywać do 2029 roku - w przypadku, gdy średnia cena uprawnień wzrośnie powyżej 45 euro za tonę w ciągu dwóch kolejnych miesięcy, uwolnione zostanie dodatkowe 20 mln uprawnień. Należy zaznaczyć, że mechanizm ten sam w sobie nie gwarantuje utrzymania się ceny poniżej 45 euro za tonę.

Sytuacja obecna

Mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (CBAM) pozwoli uniknąć sytuacji, w której redukcje emisji gazów cieplarnianych w UE zostaną zrównoważone przez zwiększone emisje wynikające z przenoszenia czynności produkcyjnych do krajów spoza UE, o mniej ambitnej polityce klimatycznej. Ważne jest również, aby zapobiec większemu importowi produktów o wysokiej zawartości węgla. Tymczasowe porozumienie w tym zakresie osiągnięto 13 grudnia.

Najważniejsze elementy uzgodnionego rozporządzenia:

• CBAM będzie dotyczyć gazów cieplarnianych emitowanych przy wytwarzaniu niektórych produktów (wymienionych w załączniku I do rozporządzenia CBAM), które podlegają importowi na obszar celny UE.
• CBAM ma zastosowanie w zakresie wybranych produktów z sektorów o największej emisji dwutlenku węgla: żelazo, stal, cement, nawozy, aluminium, energia elektryczna, wodór oraz niektóre z produktów pochodnych. Rozporządzeniem objęte będą również emisje pośrednie. Pełna lista produktów znajduje się w załączniku I do Rozporządzenia.
• Mechanizm CBAM wejdzie w życie od października 2023 roku, kiedy to rozpoczną się obowiązki sprawozdawcze. Rozporządzenie będzie wdrażane etapami, na początku w wersji uproszczonej.
• Podczas stopniowego wprowadzania CBAM darmowe uprawnienia w ramach EU ETS będą sukcesywnie wycofywane, aby zachować zgodność mechanizmu z zasadami handlu międzynarodowego.
• Za całe przedsięwzięcie administracyjne odpowiada Komisja Europejska, dlatego decyzje o finansowaniu będą też podejmowane w ramach corocznej procedury budżetowej UE.

Sytuacja obecna

Społeczny Fundusz Klimatyczny (SCF) ma wspierać zagrożone gospodarstwa domowe, mikroprzedsiębiorstwa i użytkowników transportu w radzeniu sobie z kosztami wynikającymi z wprowadzenia systemu ETS2. Tymczasowe porozumienie polityczne w tym zakresie osiągnięto 18 grudnia.

Społeczny Fundusz Klimatyczny jest ściśle związany z reformą unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji, ponieważ (zgodnie z proponowaną wersją) będzie finansowany z budżetu UE kwotą odpowiadającą 25 proc. przychodów z systemu handlu emisjami w sektorach transportu i budownictwa.

Najważniejsze uzgodnione kwestie:

• Fundusz będzie wykorzystywany przez wszystkie państwa członkowskie, które przedłożą Komisji swój „Społeczny Plan Klimatyczny”, zawierający środki i inwestycje planowane w celu przeciwdziałania skutkom nowego systemu handlu emisjami. Państwa członkowskie powinny przedstawić swoje plany do 30 czerwca 2025 roku. W ramach planów należy promować inwestycje w rozwiązania długoterminowe zmniejszające zależność od paliw kopalnych. Takie projekty mogą na przykład koncentrować się na intensyfikacji renowacji budynków, poprawie ich efektywności energetycznej oraz dekarbonizacji działających w nich systemów ogrzewania i chłodzenia, lub na rozwoju zeroemisyjnej i niskoemisyjnej mobilności i transportu.
• Do 15 marca 2029 roku państwa członkowskie będą musiały ocenić adekwatność swoich planów i przedłożyć Komisji plany postępów.
• Tymczasowo i w ograniczonym zakresie Fundusz może również dostarczać bezpośredniego wsparcia, wydatki takie nie mogą jednak przekroczyć pułapu 37,5 proc. szacowanych całkowitych kosztów Społecznego Planu Klimatycznego.
• Społeczny Fundusz Klimatyczny zostanie ustanowiony na lata 2026–2032, przy czym wydatki będą mogły zostać objęte pomocą z Funduszu począwszy od 1 stycznia 2026 roku, dzięki sprzedaży aukcyjnej 50 mln uprawnień w 2026 roku, która umożliwi wsparcie na początku funkcjonowania funduszu, natomiast nowy system handlu uprawnieniami do emisji zapewni finansowanie Funduszu od 2027 roku. Państwa członkowskie będą współfinansować środki (25 proc.), a łącznie wartość Funduszu wyniesie 86,7 mld euro.
• Zarządzanie Funduszem oparte będzie na metodzie bezpośredniego zarządzania wynikami z elementami zarządzania dzielonego.
• Państwa członkowskie będą mogły otrzymać pomoc techniczną w wysokości do 2,5 proc. na wdrożenie środków przewidzianych w planie, a 15 proc. środków będzie można wykorzystać w ramach programów polityki spójności.

Sytuacja obecna

Rozporządzenie w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego wyznacza docelowe krajowe wskaźniki redukcji emisji dla sektorów nieobjętych systemem handlu uprawnieniami. Debata nad rozporządzeniem była jednak powiązana z reformą systemu handlu uprawnieniami, ponieważ proponowany nowy system ETS 2 dotyczący transportu i budownictwa, będzie obejmować sektory uwzględnione w docelowych krajowych wskaźnikach redukcji emisji ujętych w rozporządzeniu. Tymczasowe porozumienie polityczne osiągnięto 8 listopada.

Najważniejsze uzgodnione kwestie:

• Na mocy porozumienia zwiększono wiążące roczne docelowe wartości emisji gazów cieplarnianych dla państw członkowskich w sektorach nieobjętych systemem EU ETS, które ą ustanowione w rozporządzeniu w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego (ESR).
• Zgodnie z propozycją Komisji, docelowa wartość ograniczenia emisji zostanie podniesiona z 29 do 40 proc do 2030 roku w stosunku do poziomu z 2005 roku.
• Nowe docelowe wskaźniki redukcji emisji w państwach członkowskich wynoszą od -10 proc. do -50 proc. w porównaniu z rokiem 2005.
• Na 2025 rok zaplanowano przegląd zmian poziomów redukcji emisji, dlatego pułapy emisji na lata 2026–2030 będą znane dopiero w 2025 roku.
• Państwa członkowskie będą musiały ujawniać więcej informacji przy sprzedaży i zakupie jednostek emisji w ramach ESR (roczne przydziały emisji – AEA), a możliwości w zakresie handlu jednostkami emisji zostały zwiększone.
• W odniesieniu do roku 2021, jeżeli emisje państw członkowskich były niższe niż ich roczne przydziały emisji, państwa członkowskie będą mogły przenieść do 75 proc. swoich rocznych przydziałów na kolejne lata, do 2030 roku.
• Państwa członkowskie mogą kupować i sprzedawać między sobą uprawnienia do emisji, do wysokości 10 proc. swoich rocznych uprawnień w latach 2021–2025 i do 15 proc. – w latach 2026–2030.
• Państwa członkowskie będą mogły wykorzystywać ograniczoną ilość jednostek z sektora LULUCF, aby spełnić wyznaczone wskaźniki docelowe w ramach ESR.

Sytuacja obecna

Zmiana standardów emisji CO2 dla samochodów osobowych i ciężarowych jest jednym z najambitniejszych elementów pakietu „Fit for 55”. Dnia 27 października w toku rozmów trójstronnych osiągnięto ostateczne porozumienie dotyczące standardów emisji CO2 dla samochodów osobowych i ciężarowych. Było to pierwsze porozumienie w pakiecie „Fit for 55”. Najważniejsze kwestie tego porozumienia omówiliśmy w poprzedniej edycji biuletynu.

Sytuacja obecna

Najnowsze zmiany rozporządzenia w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych mają na celu przygotowanie krajów europejskich na przyszłość bez silników spalinowych. Rozporządzenie aktualizuje minimalne wymogi dotyczące systemu ładowania samochodów elektrycznych, a także paliw alternatywnych, takich jak wodór, dla wszystkich pojazdów – samochodów osobowych, ciężarowych, samolotów i statków. Komisja ds. transportu Parlamentu Europejskiego przyjęła raport 3 października, zaś 19 października w głosowaniu plenarnym przyjęto stanowisko Parlamentu.

W 2022 roku rozpoczęły się negocjacje trójstronne, jednak nie doprowadziły do żadnej ostatecznej konkluzji. Oczekuje się, że państwa członkowskie będą próbowały obniżyć proponowane wskaźniki poprzez złagodzenie postanowień dotyczących gęstości systemu ładowania samochodów elektrycznych. Jeżeli chodzi o wymogi dotyczące mocy poszczególnych ładowarek w sieci TEN-T, Rada raczej zgodzi się z Parlamentem. Ostateczna wersja tekstu powinna ukazać się w terminie zbliżonym do terminu wydania propozycji Komisji.

Sytuacja obecna

Zmiany dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej, stanowiące część pakietu „Fit for 55”, po raz pierwszy wprowadzają wiążące wskaźniki dotyczące oszczędności energii. Parlament Europejski ogłosił oficjalne stanowisko 14 września. Rada przyjęła podejście ogólne wraz z dyrektywą w sprawie energii odnawialnej 27 czerwca. W ramach planu REpowerEU Komisja zaproponowała podniesienie głównego docelowego wskaźnika redukcji zużycia energii, zawartego w dyrektywie, z 9 do 13 proc. w roku 2030 w porównaniu do scenariusza odniesienia.

Harmonogram i możliwe rozwiązania kompromisowe

Rozmowy trójstronne są w toku. Największe zainteresowanie budzić będzie główny wskaźnik docelowy. Parlament chce podnieść poziom tego indeksu i zobowiązać producentów energii do jego przestrzegania.

Prezydencja szwedzka zaplanowała już kolejne posiedzenia trójstronne, przy czym istnieje szansa, że to wyznaczone na 9 marca będzie ostatnią rundą negocjacji.

Sytuacja obecna

Komisja Europejska zaproponowała modyfikację dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków w ramach drugiej fali opracowywania propozycji z pakietu „Fit for 55” w grudniu 2021 roku. Ponadto, w ramach planu REPowerEU, Komisja zgłosiła również propozycję stopniowego wprowadzania wymogu instalacji paneli słonecznych na budynkach.

Już 25 października Rada przyjęła podejście ogólne, które zawierało m.in. bardziej elastyczną definicję „budynków neutralnych emisyjnie” (przy zachowaniu wymogu, że nie powinny one powodować żadnych emisji dwutlenku węgla z paliw kopalnych na miejscu) oraz harmonogram wprowadzania minimalnych standardów wydajności energetycznej (MEPS) w sektorze budynków.

Głosowanie w komisji ITRE Parlamentu Europejskiego odbyło się 9 lutego, a głosowanie plenarne zapowiedziano na marzec. Obrady dotyczyć będą większej elastyczności w ścieżce wdrażania MEPS (potencjalne odstępstwo dla państw członkowskich do 2037 r. dla 22 proc. budynków), przy jednoczesnym zwiększeniu wymagań dotyczących renowacji, które są wymuszane przez normy.

Rozmowy trójstronne powinny rozpocząć się wkrótce po przyjęciu ostatecznego stanowiska przez Parlament.

Sytuacja obecna

W przeciwieństwie do niemal wszystkich pozostałych propozycji zawartych w pakiecie „Fit for 55” dyrektywa ta przechodzi procedurę, w ramach której wyłączną kompetencję jej przyjęcia ma Rada, która musi uczynić to jednogłośnie. Parlament pełni jedynie funkcję opiniodawczą, ale Rada nie musi uwzględnić jego opinii. Propozycja Komisji ma na celu dostosowanie opodatkowania produktów energetycznych do polityk energetycznych i klimatycznych UE w formie propagowania technologii czystych i eliminacji możliwości zwolnienia.

W Parlamencie Europejskim dyrektywą zajmuje się komisja ECON, która nie zakończyła jeszcze prac nad tym dokumentem. Procedura w Radzie przebiega powoli. Podczas grudniowej Rady Ecofin nie udało się znaleźć porozumienia. Szwedzka prezydencja zapowiedziała już, że będzie kontynuować negocjacje w tej sprawie, ale dokument prawdopodobnie nie będzie gotowy w najbliższym czasie.

Sytuacja obecna

Dyrektywa w sprawie energii odnawialnej wyznacza standardy „odnawialności” w Unii Europejskiej oraz docelowe wskaźniki krajowe i sektorowe dotyczące udziału OZE. W dniu 27 czerwca 2022 roku Rada przyjęła podejście ogólne w odniesieniu do propozycji. W ramach planu REpowerEU Komisja zaproponowała pewne zmiany do pierwotnej propozycji, w tym zwiększenie docelowego wskaźnika OZE (45 proc. zamiast 40 proc.) oraz cele związane z uproszczeniem procesu uzyskiwania pozwoleń. Dnia 14 września Parlament Europejski przyjął oficjalne stanowisko dotyczące weryfikacji dyrektywy w sprawie energii odnawialnej (RED III). Parlament głosował za wzmocnieniem wniosków Komisji i poparciem docelowego wskaźnika o wartości 45 proc., natomiast Rada w swoim dotychczasowym stanowisku postanowiła utrzymać wskaźnik na poziomie 40 proc.

Harmonogram działań

Rada i Parlament Europejski prowadzą obecnie rozmowy trójstronne, które pewnie potrwają do końca roku. Ciągle istnieje prawdopodobieństwo, że wskaźnik wzrośnie do 45 proc., bo niektóre z państw członkowskich do tego dążą, co oznacza, że Rada może jeszcze zmienić stanowisko negocjacyjne dotyczące głównego celu w zakresie odnawialnych źródeł energii, choć w chwili obecnej nie wydaje się to zbyt prawdopodobne. Prezydencja szwedzka zaplanowała już kolejne posiedzenia trójstronne, przy czym istnieje szansa, że to wyznaczone na 29 marca będzie ostatnią rundą negocjacji.

Podsumowanie

Rozporządzenie i dyrektywa w sprawie gazu i rynków wodoru są elementami jednego projektu, którego celem jest przekształcenie rynku gazu i przygotowanie do procesu dekarbonizacji i przejścia na wodór. W Parlamencie Europejskim oba dokumenty analizuje komisja ITRE. Głosowanie w tej sprawie odbyło się z opóźnieniem – dopiero 9 lutego. Komisja ITRE przyjęła swoje sprawozdanie, a teraz pakiet czeka na głosowanie plenarne, które zaplanowano na marzec.

Członkowie komisji ITRE w Parlamencie Europejskim zgodzili się z propozycją stworzenia systemu certyfikacji dla gazów niskoemisyjnych, poparli również rozwój inwestycji infrastrukturalnych w korytarze wodorowe oraz utworzenie zintegrowanego europejskiego rynku wodoru. Ponadto, europosłowie głosowali również za poprawką określającą na 2030 rok pułap co najmniej 35 miliardów metrów sześciennych zrównoważonej produkcji biometanu, co jest zgodne z planem REPowerEU. W komisji ITRE głosowano również za tym, aby Europejska Sieć Operatorów Systemów Przesyłowych Gazu (ENTSOG) objęła operatorów sieci wodorowych. Nowa sieć ENTSOG&H miałaby wówczas za zadanie przygotowanie unijnego dziesięcioletniego planu rozwoju sieci gazowych i wodorowych. Jeśli chodzi o wycofanie gazów kopalnych, powinno ono nastąpić jak najszybciej, ale z uwzględnieniem warunków lokalnych (w poszczególnych krajach). Komisja dodała też poprawki w celu koordynacji przez państwa członkowskie zakupów gazu, które wcześniej ustalano w ramach procedury awaryjnej.

Podczas Rady Energetycznej omawiano dokumenty dotyczące gazu, ale nie wypracowano podejścia ogólnego.

Sytuacja obecna

Rozporządzenia te dotyczą paliw innowacyjnych i zrównoważonych wykorzystywanych w transporcie. Choć obie propozycje wprowadzają obowiązujące wskaźniki docelowe dla paliw zrównoważonych, ich wpływ stanie się odczuwalny dopiero w drugiej połowie lat trzydziestych. W dokumentach zmiany przyjęte przez Radę uelastyczniły zasady wykorzystania biopaliw, choć utrzymano większość propozycji zgłoszonych przez Komisję.

Rozmowy trójstronne dotyczące rozporządzenia FuelEU Maritime już się rozpoczęły, ale nie wypracowano żadnych rozstrzygnięć. Parlament Europejski będzie dążył do skrócenia terminów wprowadzenia wskaźników docelowych dla paliw zrównoważonych, by szybciej zmniejszyć poziom emisji i zwiększyć nacisk na branżę.

Sytuacja obecna

Komisja przedstawiła propozycję rozporządzenia w grudniu 2021 roku. Będzie to pierwszy akt prawny UE ukierunkowany na redukcję poziomu emisji metanu w sektorze energetycznym. Zgodnie z propozycją sektory ropy naftowej, gazu i węgla będą miały obowiązek mierzyć, prezentować w sprawozdaniach i weryfikować poziom emisji metanu. Komisja zaproponowała również pewne reguły wykrywania i eliminacji wycieków metanu celem ograniczenia jego odprowadzania do atmosfery i spalania. Ponieważ propozycję złożyła Komisja, postęp prac w obu instytucjach jest niewielki. Dwie komisje w Parlamencie Europejskim, ENVI i ITRE, dzielą kompetencje dotyczące prac nad tym dokumentem, a głosowanie zaplanowano na 1 marca. Rada przyjęła podejście ogólne 19 grudnia.

Podejście ogólne Rady

Rada poparła proponowaną wysokość wskaźnika docelowego zmniejszenia emisji metanu o co najmniej 58 proc. do roku 2030 w porównaniu z poziomem z roku 2020. Celem jest zmniejszenie emisji metanu o co najmniej 58 proc. do 2030 roku.

Podejście ogólne obejmuje również wymóg, by operatorzy infrastruktury energii opartej na paliwach kopalnych regularnie mierzyli i raportowali emisje metanu, naprawiali wycieki metanu w rurociągach i innych komponentach systemów, a także ograniczali rutynowe praktyki i spalania gazu i odprowadzania go do atmosfery. Ponadto Rada proponuje, aby 12 miesięcy po wejściu w życie rozporządzenia Komisja Europejska miała obowiązek przedstawić ocenę jego skutków dla kształtowania się cen i bezpieczeństwa dostaw oraz w razie potrzeby przedstawić propozycję koniecznych zmian w rozporządzeniu.

Operatorzy sektora naftowego i gazowego będą zobowiązani do mierzenia i sporządzania raportów na temat emisji metanu, a także do wykrywania i naprawiania wycieków. Wszelkie wycieki należy reperować niezwłocznie, nie później niż w ciągu 30 dni (przy czym pierwsza próba naprawy musi nastąpić nie później niż na pięć dni od wykrycia usterki). Rada zaproponowała również zwolnienie z tego obowiązku w odniesieniu do morskich odwiertów naftowych i gazowych znajdujących się na głębokości większej niż 700 metrów. Ponadto Rada zwiększy limity wykrywania i progi dotyczące napraw. Zgodnie z wnioskiem Komisji Rada zgadza się na wprowadzenie zakazu praktyk związanych z odprowadzaniem gazu do atmosfery i spalaniem, ale pozostawia możliwość opóźnienia wprowadzenia zakazu o 2 lata w szczególnych przypadkach, gdy natychmiastowe wprowadzenie nie jest możliwe. Rada zgodziła się na zobowiązanie państw członkowskich do sporządzenia i opublikowania wykazu wszystkich zarejestrowanych nieaktywnych odwiertów, odwiertów czasowo zatkanych, a także odwiertów trwale zatkanych i porzuconych. Przewidziała jednak odstępstwo dla państw członkowskich posiadających 40 000 lub więcej odwiertów - w takich sytuacjach obowiązek ten będzie wprowadzany stopniowo. Co więcej, w szczególnych okolicznościach Rada przewidziała możliwość zwolnienia z tego obowiązku odwiertów morskich znajdujących się na głębokości od 200 do 700 metrów.

W sektorze węglowym Rada zgodziła się na obowiązek stałego pomiaru i raportowania emisji metanu z działających kopalni podziemnych, jak również z kopalni odkrywkowych, który obejmowałby również kopalnie zamknięte i opuszczone w ciągu ostatnich 50 lat. Zakaz wypalania miałby obowiązywać od 2025 roku, natomiast zakaz odprowadzania gazu do atmosfery – od 2027 roku w przypadku kopalń węgla emitujących ponad 5 ton metanu na kilotonę wydobytego węgla, a od 2031 roku – w przypadku kopalń emitujących ponad 3 tony metanu na kilotonę wydobytego węgla. Zakazy te nie dotyczyłyby kopalni węgla koksowego. Jeśli chodzi o zamknięte i opuszczone kopalnie, zakaz spalania i wypuszczania gazu do atmosfery obowiązywałby od 2030 roku.

Rada poparła również wniosek dotyczący ustanowienia przez Komisję globalnego narzędzia monitorowania metanu oraz śledzenia w Unii emisji metanu pochodzących z importowanej energii.

Dalsze działania

Spotkania trójstronne odbędą się dopiero po przyjęciu oficjalnego stanowiska przez Parlament Europejski. Wspólne głosowanie komisji ITRE i ENVI w Parlamencie Europejskim zaplanowano na 1 marca, po nim nastąpi głosowanie plenarne, w ramach którego Parlament przyjmie swoje stanowisko.

This newsletter provides an update on the state of play of relevant files in the package as of mid-February 2023, as well as implications of the relevant files for the transport, buildings and energy-intensive industries sector. It also provides a forward-looking analysis of possible landing zones for agreements between the European Parliament and the Council of the EU, as well as an implementation timeline for the proposals.

On December 31st 2022 Presidency in the EU of the Czech Republic ended and on January 1st the Presidency of Sweden started. During its Presidency the Czech Republic managed to make substantial progress in the negotiations of the Fit For 55 package with some of the files being concluded. By the end of 2022 negotiations on the following files have been concluded:

• EU ETS,
• EU ETS for Aviation,
• Carbon Border Adjustment Mechanism,
• Social Climate Fund,
• Effort Sharing Regulation,
• LULUCF Regulation, and
• CO2 standards for cars and vans.

Now the Swedish Presidency will take on the challenge of finalizing the negotiations on the remaining files. The Presidency has emphasized the need for acceleration of the clean energy transition and decrease of fossil fuels reliance. In particular, it seems that the finalization of work on the Renewable Directive and Energy Efficiency Directive is among the priorities of the Swedish Presidency. In these regards, the Presidency already put forward intense trilogues schedules that may lead to finalizing negotiations on both files even already in March. Also, the Gas Market Package is listed as another priority for the Presidency.

REPowerEU influence on the Fit for 55 discussions – recap

As mentioned in our Q3 newsletter, in May 2022 the European Commission presented the REPowerEU plan to phase out Russian fossil fuel imports completely by the end of the decade (in 2020 Russia was responsible for 27% of crude oil, 40% of natural gas and 46% of coal imports to the EU). Primary tools to achieve that goal are improving energy efficiency, speeding up decarbonisation and diversifying supplies of fossil fuels. The plan contains a number of legislative and non-legislative actions, many of which impact the Fit for 55 package.

State of play

Since our last newsletter (December 2022) main development was reaching a political agreement between the European Parliament and the Council regarding the financing of the REPowerEU plan. As a result, Member States will be required to add REPowerEU chapters to their Resilience and Recovery Plans (RRPs) in order to access additional funding.

The main elements of the agreement include an increase of the Recovery and Resilience Fund (RRF) financial envelope with:

• €20 billion in new grants to finance measures that will be included in Member States’ REPowerEU chapters of RRPs. Funding for these grants will be provided from the frontloaded sale of EU ETS allowances and the resources of the Innovation Fund.
• €5.4 billion of funds from the Brexit Adjustment Reserve which Member States will be able to voluntarily transfer to the RRF in order to use it for REPowerEU purposes. This is in addition to the already existing possibility of transferring 5% from the cohesion policy funds (up to EUR 17.9 billion).

Moreover, Member States will be able to request pre-financing of up to 20% of funds allocated to REPowerEU chapters, payable in a maximum of two tranches.

The agreement also includes a targeted exemption from the obligation to apply the do-no-significant-harm (DNSH) principle for reforms and investments in improving energy infrastructure to meet immediate and necessary security of supply needs, provided a positive assessment of the Commission.

Also, it has been agreed to include SAFE (Supporting Affordable Energy) measures under the Cohesion Policy, which will enable Member States to use unspent funds under their 2014-2020 allocation to provide direct support to vulnerable families and small and medium-sized businesses (SMEs) in order to provide them support in the face of increasing energy costs. Furthermore, some safeguards were also added, such as the requirement for stakeholder consultations when drafting the REPowerEU chapters. In addition, Member States will also be required to publish information on the 100 largest final recipients of RRF funds.

Next steps

The agreed text is now awaiting formal approval by the European Parliament and the Council. After the Regulation is in force, the Member States that will want to use the REPowerEU financing will need to submit their REPowerEU chapters when requesting the funding.

Fit for 55 | Biuletyn Q1 2023 | EN

State of play

EU ETS is the flagship tool in the EU’s climate policy toolbox that has been considered a priority file within the Fit for 55 package. Provisional agreement on the file was reached on 18 December. Among key changes introduced by the reform is the increase of the linear reduction factor for GHG emissions, raising the emissions reduction target to 62% by 2030, an extension of the ETS to maritime transport and the creation of a separate new ETS 2 for buildings, road transport and other fuels.

In more detail the agreement on the EU ETS includes the following:

• Raising the emissions reduction target for the EU ETS sectors from 43% to 62% by 2030 compared to 2005 levels.
• Rebasing of the overall emissions ceiling over two years of 90 and 27 million allowances respectively and increase the annual reduction rate of the cap by 4.3 % per year from 2024 to 2027 and 4.4 from 2028 to 2030 (“linear reduction factor').
• Strengthening the market stability reserve (MSR) by:
• prolonging beyond 2023 the increased annual intake rate of allowances (24%)
• setting a threshold of 400 million allowances.
• Reinforcing the mechanism on excessive price fluctuations, also by providing for an automatic release of allowances from the MSR to the market.
• In order to receive free allocations, installations will need to comply with conditionality requirements which include energy audits and in some cases climate neutrality plans.
• Additional transitional free allocations can be granted under certain circumstances to the district heating sector in some of the Member States in order to boost investments into the decarbonisation of this sector.
• Free allowances will be entirely phased out by 2034 and by 2030 almost cut in half (48.5%) while being gradually replaced with CBAM
• The Innovation Fund will be increased with funding from auctioned allowances. The number of allowances to be auctioned for the purpose of the Fund will rise from 450 million to 575 million allowances in the period 2020-2030.
• The Modernisation Fund, which is dedicated to EU Member States with GDP per capita below 75% of the EU average, will be increased by auctioning an additional 2.5% of allowances.

Moreover, by 31 December 2026, the Commission will evaluate and report on the possibility of adding the municipal waste incineration sector in the EU ETS with a view to doing so from 2028 and assess the need for a possibility of an opt-out until 2031.

Maritime transport in the EU ETS

As a result of the reform most large vessels will be covered by the EU ETS. New rules will apply to all ships over 5000 gross tonnes that will be covered by monitoring, reporting and verification of CO2 emissions from maritime transport from 2025 (MRV Regulation) and will be covered by the EU ETS from 2027. While smaller vessels between 400 and 5000 gross tonnes will need to comply with MRV but their inclusion in the ETS will be reconsidered in 2026.

• Shipping companies will be gradually obliged to surrender their emission allowances in 2025 for 40% of their emissions in 2024, in 2026 for 70% of their emissions in 2025, and in 2027 for 100% of their emissions in 2026.
• Emissions resulting from intra-EU ships travelling will be fully accounted for in the EU ETS. In case of emissions from ships travelling from and to non-EU countries will be covered in 50%.
• In addition to CO2 emissions, as of 2026 also nitrogen oxide, soot, and methane emissions from shipping will be included.
• Income from selling 20 million allowances will be earmarked for maritime decarbonization projects through the Innovation Fund and Climate Investment Fund.
• Member states having a high number of shipping companies will additionally receive 3.5% of the ceiling of the auctioned allowances, which will be distributed among them. 

Aviation in the EU ETS

Provisional political agreement on new rules of the EU ETS for the aviation sector was reached on 6 December.

Key agreed provisions:

• Free allowances for the aviation sector will be phased out by 2026
• Until 2027, EU carbon pricing will be applied to flights within the EU and EEA and departing flights to Switzerland and the UK.
• In 2026, the European Commission will assess the Carbon Offsetting and Reduction Scheme for International Aviation (CORSIA) created by the International Civil Aviation Organisation (ICAO) to check the progress in achieving the Paris Agreement goals. Depending on the evaluation the Commission will put out a legislative proposal extending the scope of EU emissions trading to departing flights.
• New support scheme will be created to accelerate the use of sustainable aviation fuels, funded by an expected €1.6 billion in EU ETS funds.
• A new system for airlines will be developed. It will enable monitoring, reporting, and verifying non-CO2 emissions and overall aviation climate impact.

ETS 2

In parallel with the EU ETS revision, a separate emissions trading system (so-called ETS 2) for direct emissions from buildings, road transport, and other fuel-consuming activities not covered by the EU ETS has been established. One of the main surprises in the final agreement is the inclusion of also other fuel consuming sectors (e.g. industry not covered by EU ETS) in the system. The new ETS 2 is set to complement the EU ETS sectoral coverage, and broaden the carbon pricing to buildings, transport and other installations previously excluded from the EU ETS.

ETS2 is set to come into force in 2027, one year later than the original proposal by the Commission. The quantity of the allowances shall decrease each by a linear reduction factor of 5.1%. By 1 January 2025, the Commission will publish the EU-wide quantity of allowances for 2027. ETS 2 will be accompanied by the Social Climate Fund amounting to €86.7 billion that will start in 2026.

In case of exceptionally high energy prices (more than 106 €/MWh for gas and oil), the introduction of the ETS 2 system may be delayed by one year, until 2028. Agreement on the ETS 2 includes frontloading the allowances by auctioning an additional 30% in the first year of operation. In addition, a price stability mechanism has been set. Until 2029 in case the average allowance price increases over 45 euros per tonne over two consecutive months, additional 20 million allowances would be released. It should be noted that this mechanism in itself does not guarantee that the price will stay below 45 €/tonne.

State of play

The objective of CBAM is to avoid the EU’s GHG emissions reductions being offset by increased emissions resulting in shifting production to non-EU countries with less ambitious climate change policies. It is also important to prevent higher imports of carbon-intensive products. The provisional agreement was reached on 13 December.

Key elements of the agreed regulation:

• Carbon Border Adjustment Mechanism will address greenhouse gas emissions emitted in the production of certain products, listed under Annex I of the CBAM Regulation, imported into the customs territory of the EU.
• CBAM will cover selected products of the most carbon-intensive sectors: iron, steel, cement, fertilisers, aluminium, electricity, hydrogen, and some of the downstream products. Indirect emissions will also be covered by the regulation. The full list of products is listed in Annex I of the Regulation.
• CBAM will come into force from October 2023 when the reporting obligations will start. The regulation will be implemented gradually with a simplified version at the beginning.
• While gradually phasing in CBAM, free allowances under EU ETS will be phased out to make the mechanism compatible with international trade rules
• The European Commission will be responsible for administrative undertaking. Therefore, the financing will be decided in the annual EU budget procedure.

State of play

The Social Climate Fund (SCF) purpose is to support vulnerable households, micro-enterprises and transport users to deal with the costs resulting from introduction of the ETS2. Provisional political agreement was reached on 18 December.

The Social Climate Fund is closely linked with the EU ETS reform, as the financing for the new fund coming from the EU budget, was proposed to be equivalent to 25% of revenue from the ETS 2 system for buildings and transport.

Key elements of the agreement:

• The fund will be used by all Member States, which will submit to the Commission a “Social Climate Plan” with the measures and investments planned to address the effects of the new emission trading system. Plans should be submitted by Member States by 30 June 2025. Plans should promote investments in the long-term solutions reducing reliance on fossil fuels. Such investments could be for example focused on increasing the renovation of buildings and improving their energy efficiency and the decarbonisation of heating and cooling in them, or the development of zero-emission and low-emission mobility and transport.
• By 15 March 2029 Member States will need to assess the appropriateness of their plans and submit to the Commission progress plans.
• Fund can be also used for direct income support in a temporary and limited manner. However such spending cannot go beyond the cap of 37.5% of the estimated total costs of a Social Climate Plan.
• The SCF will be established over the period 2026-2032, with the eligibility of expenditures from 1 January 2026 based on auctioning of 50 million allowances in 2026 to enable the support at the beginning of the fund (“frontloading”) while the new emission trading system would provide for the financing of the Fund as of 2027. The Member States will co-finance the measures (25%). Altogether SCF will amount to €86.7 bn.
• The fund’s management method will be direct performance management combined with elements of shared management.
• It will be possible for the member states to receive technical assistance up to 2.5% for the implementation of the plan’s measures and 15% of the resources could be used within Cohesion policy programmes.

State of play

Effort Sharing Regulation sets out national emission reduction targets for sectors not covered by the EU ETS. However, the discussion on the ESR was connected to the ETS reform, as the proposed ETS 2 for buildings and transport will cover sectors that are part of the national emission reduction targets covered by the ESR. Provisional political agreement was reached on 8 November.

Key elements of the agreement:

• The agreement increased the ambition of the Effort Sharing Regulation (ESR), which establishes binding annual greenhouse gas emission targets for member states in sectors that are not included in the EU ETS.
• In line with the Commission’s proposal, the emission reduction target will be increased from 29% to 40% by 2030, compared to 2005 levels.
• The new emission reduction targets of the Member States amount from -10% to -50%, compared to 2005.
• In 2025 the emission reduction trajectory will be reviewed. Therefore emissions caps for 2026-2030 will be known only in 2025.
• Member States will need to disclose more information when they sell and buy emissions credits within the ESR (annual emission allocations - AEAs) and the possibility to trade emissions credits has been increased
• In respect of the year 2021, if member states emissions were lower than their annual emission allocations, they will be allowed to bank up to 75% of their annual emission allocation for that year to subsequent years until 2030.
• Member states can buy and sell emission allocations between each other, up to 10% of their annual emissions allocations as regard the years 2021 to 2025, and 15% as regards the years 2026 to 2030.
• Member states will be able to use a limited amount of credits from the LULUCF sector in order to comply with their targets under the ESR.

State of play

Revision of the CO2 emission performance standards for cars and vans is one of the most ambitious elements of the Fit for 55 package. On 27 October a final agreement within trilogue negotiations on CO2 standards for cars and vans was reached. It was the first deal within the Fit For 55 package. The main elements of the agreement were covered in our previous newsletter.

State of play

The current revision of the Alternative Fuels Infrastructure Regulation sets out to prepare European countries for the future beyond internal combustion engines. The regulation updates minimum requirements for charging infrastructure, as well as for alternative fuels such as hydrogen for all vehicles, including cars, vans, planes and ships. In the Parliament, the Transport committee adopted its report on 3 October, and on 19 October the position of the EP was adopted via the plenary vote.

Trilogue negotiations already started in 2022, however, they did not result in any final conclusion. Member states are expected to attempt to decrease the ambition of the proposal by watering down provisions on the density of the charging network. On power requirements for individual chargers along the TEN-T network, the Council is more likely to side with the Parliament. The final text is expected to land close to the Commission’s proposal.

State of play

The Renewable Energy Directive sets out standards for what is considered “renewable” in the European Union, as well as national and sectoral targets for RES shares. The Council adopted a general approach on the proposal on 27 June 2022. As part of the REPowerEU plan, the Commission suggested some changes to the original proposal, including a higher overall target for RES (45% instead of 40%) and goals on simplification of permitting. On 14 September, the European Parliament adopted its position on the revision of the Renewable Energy Directive (RED III). Parliament voted to strengthen the Commission’s proposals and support the 45% target, while the Council in its position so far decided to keep the target to 40%.

Timeline

Council and European Parliament are now in trilogue negotiations that are expected to conclude before the end of the year. It is still probable that the headline target will be increased to 45%, as some Member States continue to push for the increase of ambition. This means that the Council might still change its negotiating position regarding the headline renewables target although at the moment it does not seem very likely. The Swedish Presidency has already scheduled the next trilogue negotiations meetings, with a chance for the one scheduled on 29 March will be the final round of negotiations.

State of play

The Energy Efficiency Directive revision proposed as part of the Fit for 55 package for the first time introduces binding targets for energy savings. The European Parliament adopted its position on 14 September. The Council adopted its general approach along with the Renewable Energy Directive on 27 June. Within the REPowerEU plan, the Commission proposed to increase the headline target of the directive from 9% to 13% reduction of energy use compared to the baseline scenario in 2030.

Timeline and possible landing zones

Trilogue negotiations are ongoing. The biggest focus will be on the headline target, with Parliament pushing for more ambition, and on making the target for energy producers binding.

The Swedish Presidency has already scheduled the next trilogue negotiations meetings, with a chance for the one scheduled on 9 March will be the final round of negotiations.

State of play

The European Commission proposed a revision of the Energy Performance of Buildings Directive in the second wave of Fit for 55 proposals in December 2021. As part of the REpowerEU plan, the Commission also introduced a proposal for a gradual solar rooftop obligation (the requirement for installing solar panels on the buildings).

The Council adopted its General Approach on 25 October, which included, among others, a more flexible definition of “zero-emission buildings” (while maintaining the requirement that they should not cause any on-site carbon emissions from fossil fuels) and the timeline for the introduction of Minimum Energy Performance Standards (MEPS) in the buildings sector.

The vote in the European Parliament’s ITRE committee has taken place on 9 February, and the plenary vote is expected in March. It includes more flexibility for the MEPS implementation pathway (potential derogation for the Member States until 2037 for 22% of buildings), while at the same increasing the requirements for renovations which are induced by the standards.

Trilogue negotiations will likely begin shortly after the European Parliament adopts its position.

State of play

Unlike nearly all other proposals in the Fit for 55 package, Energy Taxation Directive proceeded in a procedure where the sole competence to adopt the legislation is with the Council, which must reach unanimity, the European Parliament may only offer its opinion, which the Council does not need take into account. The Commission proposal aims to align the taxation of energy products with EU energy and climate policies, by promoting clean technologies and removing exemptions.

In the European Parliament, the leading committee is ECON which has still not finalized its work on the file. The work in the Council progresses slowly. During the December Ecofin Council ministers failed to find agreement on the issue. The Swedish presidency has already announced that it will continue work to progress the negotiations on the file. However, for now, the finalisation of the file is not expected anytime soon.

Summary

Regulation on EU gas and hydrogen markets and the directive on EU gas and hydrogen markets are considered jointly in an effort to transform the gas market and prepare it for decarbonisation and transition to hydrogen. In the Parliament, both files are considered by the ITRE Committee. The delayed vote in the ITRE committee finally took place on 9 February. ITRE adopted its report and now the package is awaiting the plenary vote, which is expected to take place in March, to finalise its position.

ITRE members of the European Parliament (MEPs) agreed with the proposal to create a certification system for low-carbon gases. They also supported developing infrastructure investments into hydrogen corridors and establishing an integrated European hydrogen market. Moreover, MEPs also voted for the amendment setting the 2030 target of at least 35 billion cubic meters of sustainable biomethane production, which is in line with the REPowerEU plan. ITRE also voted to make the European Network of Transmission System Operators for Gas (ENTSOG) also cover Hydrogen Network Operators. The new ENTSOG&H would then be tasked with the preparation of the EU ten-year network development plan for gas and hydrogen networks. When it comes to the fossil gas phase-out, it should happen as soon as possible, but taking into account national circumstances. ITRE also added amendments aiming for Member States coordination of gas purchases that was previously set up under an emergency procedure.

In the Energy Council Ministers discussed gas files but still, they haven’t reached a General Approach.

State of play

Both regulations concern innovative and sustainable fuels in the transport sectors. While both proposals introduce binding targets for sustainable fuels, they will begin to have an actual impact only in the late 2030s. In both files amendments adopted by the Council led to more flexibility when it comes to the use of biofuels, however, most of the Commission’s proposal has been maintained.

Trilogue negotiations on FuelEU Maritime already started but did not result in any conclusions. The European Parliament will aim to bring forward the targets on sustainable fuels in order to impact emissions earlier and put more pressure on the industry.

State of play

The proposal for a regulation was presented by the Commission in December 2021. It will be the first EU legislative act aiming at methane emissions reduction in the energy sector. According to the proposal oil, gas and coal sectors will be required to measure, report and verify methane emissions. The Commission also proposed some rules to detect and repair methane leaks and to limit venting and flaring. Since the proposal was put forward by the Commission, it has advanced little in both institutions. In the European Parliament, two committees: ENVI and ITRE share competence over the file, the vote is expected on 1 March. The Council adopted its General Approach on 19 December.

Council General Approach

The Council supported the proposed target of at least 58% methane emissions reduction by 2030 in comparison to 2020 levels. The aim is to reduce methane emissions by a minimum of 58% by 2030.

The general approach also includes the requirement for operators of fossil energy infrastructure to regularly measure and report methane emissions, repair methane leaks in pipelines and other components, as well as to reduce the routine venting and flaring of gas. Moreover, the Council proposes that 12 months after the regulation comes into force, the European Commission would have to submit an Impact Assessment on the consequences for the price development and the security of supply and if appropriate present a proposal for needed amendments in the regulation.

When it comes to oil and gas sector operators, they will need to measure and draw reports on methane emissions as well as will be required to detect and repair leaks. Any leakages should be repaired immediately after detection and no later than in 30 days (the first attempt of repairment should take place no later than 5 days from the detection). The Council also proposed an exemption from this obligation in regards to offshore oil and gas wells located at a depth greater than 700 meters. Moreover, the Council increases the detection limits and repair thresholds. In line with the Commission’s proposal, the Council agrees to ban venting and flaring practices. However, it leaves an option to delay the implementation of the ban by 2 years in specific cases where immediate implementation is not possible. The Council agreed with the obligation for Member states to establish and publish an inventory of all recorded inactive wells, temporarily plugged wells as well as permanently plugged and abandoned wells. However, it provided a derogation from this obligation for Member States with 40 000 or more wells, providing them with a more gradual obligation. Moreover, according to the Council under specific circumstances, an exemption would be also provided in cases of offshore wells located at a water depth between 200 and 700 meters may be exempted in specific circumstances.

When it comes to the coal sector the Council agreed with the obligation to continuously measure and report methane emissions from operating underground mines as well as from surface mines. This would also apply to closed and abandoned mines since 50 years ago. A ban on flaring would apply from 2025 while a ban on venting would apply from 2027 to coal mines emitting more than 5 tonnes of methane per kilotonne of coal mined, and from 2031 to mines emitting more than 3 tonnes of methane per kilotonne of coal mined. These bans would not apply to coking coal mines. When it comes to closed and abandoned mines venting and flaring would be banned from 2030.

The Council also supported the proposal for establishing by the Commission a global methane monitoring tool and tracing the EU’s methane emissions from energy imports.

Next steps

Trilogue negotiations will only be able to begin after the European Parliament adopts its position. A joint vote by the ITRE and ENVI committees in the European Parliament is expected on 1 March, it shall be followed by a plenary vote in which the European Parliament will adopt its position.