COVID-19: Zarządzanie obszarami ryzyka w zakresie łańcucha dostaw

Łańcuchy dostaw na przestrzeni ostatnich lat nabrały kompleksowego charakteru stając się kluczowymi elementami konkurencyjności wielu firm. Ale ich wzajemne powiązana, globalna natura czyni je także w coraz większym stopniu narażonymi na szereg zagrożeń i awarii.  Dziesięciolecia działań skoncentrowanych na optymalizacji łańcucha dostaw w celu zminimalizowania kosztów, zmniejszenia zapasów i zwiększenia wykorzystania zasobów pociągnęły za sobą ograniczenie elastyczności w niwelowaniu opóźnień i zakłóceń. Chociaż nieprzewidywalność i niestabilność muszą być brane pod uwagę w zarządzaniu logistyką i łańcuchem dostaw nie od dzisiaj, to obecna sytuacja pokazuje, że wiele organizacji może przeceniać swoją odporność na globalne wstrząsy i zmiany w łańcuchu dostaw. Zaburzenia działania któregokolwiek z elementów łańcucha wartości mogę mieć wpływ na możliwości przedsiębiorstwa do kontynuowania procesu, dostarczenia dóbr na rynek i zapewnienia kluczowych usług klientom.

Autorzy publikacji przedstawiają krótkoterminowe działania, które można podjąć w ramach reakcji na zakłócenia działalności i wyzwania w zakresie łańcucha dostaw w obliczu rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2. Kroki te mogą pozwolić firmom skoncentrować się na rozwiązaniach długoterminowych.

Ryzyka w łańcuchu dostaw

Ryzyka dla globalnych łańcuchów wynikają z wielu wewnętrznych i zewnętrznych czynników. Niektóre są związane z trendami makro - wraz z nasilającym się zjawiskiem globalizacji łańcuchów dostaw oraz wzrostem znaczenia powiązań pomiędzy nimi, łańcuchy stają się coraz bardziej podatne na zakłócenia. Inne ryzyka spowodowane są nieustannym dążeniem do poprawy wydajności i zmniejszenia kosztów operacyjnych. W raporcie Deloitte „The Ripple Effect - How manufacturing and retail executives view the growing challenge of supply chain risk”  wyodrębniono ponad 200 znaczących źródeł ryzyka w łańcuchu dostaw, pogrupowanych w cztery główne kategorie:

• Związane z operacjami wewnętrznymi - od projektowania produkcji, po dystrybucję i zwroty
• Związane z rozszerzonym łańcuchem dostaw – współpraca z partnerami po stronie zaopatrzeniowej i dystrybucyjnej oraz z dostawcami usług logistycznych
• Związane z makrootoczeniem - obejmujące skutki najróżniejszych wydarzeń o charakterze ekonomicznym, politycznym, ekologicznym, społecznym i technologicznymi – takie jak obecna sytuacja związana z COVID-19
• Związane ze wsparciem funkcjonalnym, np. w obszarach finansów, kadr, prawnym czy, w szczególności, IT, których ograniczenia mogą prowadzić do wielu problemów od braku wymaganych specjalistów do niezgodności z przepisami i zakłóceń w przepływie kluczowych danych operacyjnych

Jak firmy radzą sobie w obliczu obecnego wyzwania

W publikacji autorzy poruszają kwestie wpływu obecnej sytuacji na poszczególne sektory i firmy, które działają lub mają relacje biznesowe w Chinach i innych dotkniętych regionach. Przedstawiają kroki, jakie warto podjąć i opisują jak niektórym firmom udaje się uniknąć zaburzeń.  Według autorów, firmy, które są lepiej przygotowane od innych

• opracowały i wdrożyły proces zarządzania ryzykiem łańcucha dostaw i mają strategie zabezpieczenia ciągłości działania.  Łańcuchy dostaw w tych firmach są zdywersyfikowane geograficznie w celu zmniejszenia ryzyka po stronie podaży z dowolnego kraju lub regionu.
• wykorzystują kluczowe surowce lub produkty pochodzące z wielu źródeł, aby zmniejszyć zależność od jednego dostawcy. Dodatkowo, mają opracowane strategie zapasów w celu zabezpieczenia działalności przed zakłóceniami podaży w ich łańcuchach dostaw.
• zbudowały silne relacje z kluczowymi dostawcami i wdrożyły systemy zapewniające dobrą widoczność sieci dostaw, aby lepiej zrozumieć ich ryzyka i prowadzić konkretne działania w oparciu o ich priorytety.
• zachowują zwinność swoich procesów oraz sieci produkcyjnych i dystrybucyjnych, tak aby móc szybko rekonfigurować i utrzymać podaż w odpowiedzi na światowy popyt. Te firmy inwestują w rozwiązania z zakresu planowania łańcucha dostaw i rozwiązań wieży kontrolnej, w celu lepszego wykrywania i reagowania, a nawet przewidywania problemów związanych z łańcuchem dostaw.

Nieprzewidywalność i niestabilność stają się codziennością w zarządzaniu logistyką i łańcuchem dostaw. Dlatego łańcuchy dostaw muszą być bardziej dynamiczne, bardziej inteligentne i lepiej wyposażone w informacje aniżeli kiedykolwiek w przeszłości, aby móc redukować i łagodzić ryzyko. Technologie takie jak Internet Rzeczy, Cloud, 5G, AI czy robotyka mają kluczowe znaczenie dla umożliwienia koniecznych zmian, które zabezpieczą funkcjonowanie organizacji na całym świecie. Niestabilne otoczenie biznesowe czyni to tym bardziej niezbędnym. Czy będzie to taki „czarny łabędź” jak COVID-19, wojna handlowa, zagrożenie terrorystyczne, zmiany regulacyjne, spory pracownicze, gwałtowny wzrost popytu na konkretny produkt w określonym regionie lub bankructwo dostawców, firmy coraz częściej zdają sobie sprawę, że mogą spodziewać się wszystkiego.