Ubytki ponadnormatywne zwolnione z akcyzy również przed 19 września 2018 roku

O co chodzi?

Sprawa dotyczyła decyzji wydanej przez Naczelnika Urzędu Celnego w Katowicach w czerwcu 2015 r., w której organ ustalił podatnikowi wysokość dopuszczalnych norm ubytków powstałych przy produkcji piwa na poziomie 20% tj. maksymalnym poziomie wynikającym z Rozporządzenia Ministra Finansów z 24 lutego 2009 r. w sprawie maksymalnych norm dopuszczalnych ubytków i dopuszczalnych norm zużycia wyrobów akcyzowych (Dz.U. 2014, poz. 1526). Tymczasem spółka we wniosku o wydanie przedmiotowej decyzji, wskazała że naturalne ubytki jakie powstają na produkcji tego piwa wynoszą 35,06%, co wynika ze specyfiki procesu jego produkcji i właściwości fizykochemicznych wyrobu.

W ramach prowadzonego w II instancji postępowania NSA wydał 20 lutego 2019 r. wyrok, w którym stwierdził, że opodatkowanie akcyzą ubytków naturalnych jest niezgodne z art. 7 ust. 4 dyrektywy 2008/118/WE. Jak możemy przeczytać w uzasadnieniu tego wyroku, polski ustawodawca rozwiązania normatywne dotyczące wyłączenia od opodatkowania ubytków naturalnych implementował do krajowego porządku prawnego w sposób wadliwy (niepełny), gdyż w jej wyniku nie objął zwolnieniem podatkowym ubytków naturalnych wykraczających ponad ubytki naturalne wskazane w decyzji ustalającej wielkości ubytków zwolnionych od opodatkowania.

Jak uznał NSA spółka jako podatnik podatku akcyzowego miała prawo powołać się na przepis art. 7 ust. 4 dyrektywy 2008/118/WE, w celu sprzeciwienia się niezgodnemu z nim uregulowaniu krajowemu, ograniczającemu zwolnienie ubytków naturalnych do ich wielkości wskazanej w decyzji administracyjnej. NSA podkreślił również, że to na podatniku, spoczywa obowiązek wykazania wielkości ubytków powstałych w czasie procesu produkcji oraz udowodnienia ich naturalnego charakteru.

Co to oznacza?

W wyniku działań Komisji Europejskiej, z dniem 19 września 2018 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy - Prawo celne (Dz.U. 2018, poz. 1697), które umożliwiają zwolnienie z opodatkowania akcyzą ubytków wyrobów akcyzowych przekraczających normy dopuszczalnych ubytków obowiązujące dany podmiot, niemniej wyłącznie do wysokości równej rzeczywistym stratom tych wyrobów oraz jeżeli taki podmiot udowodni ich naturalny charakter wynikający z właściwości tych wyrobów.

Niemniej jednak, zgodnie z tezami zawartymi w omawianym wyroku NSA, podatnicy mieli prawo do stosowania takiego zwolnienia również przed wprowadzeniem do ustawy tego przepisu powołując się bezpośrednio na postanowienia odpowiedniej dyrektywy. Jest to pierwszy wyrok NSA w tym zakresie wydany po zmianie przepisów w zakresie zwolnienia z akcyzy tzw. ubytków naturalnych przełamujący dotychczasową negatywną linię orzeczniczą.

Ponadto, należy zwrócić uwagę, że ustalenia zawarte w przytaczanym wyroku NSA można również odpowiednio przełożyć na inne rodzaje wyrobów akcyzowych, nie dotyczą one wyłącznie piwa i napojów alkoholowych.

Co dalej?

Podatnicy którzy przed 19 września 2018 r. zapłacili podatek akcyzowy od ubytków wyrobów akcyzowych w związku z przekroczeniem norm ubytków, mogą rozważyć wystąpienie z wnioskiem o stwierdzenie i zwrot nadpłaty akcyzy od tych ubytków. Niemniej, należy pamiętać, że ciężar udowodnienia naturalnego charakteru powstałych ubytków będzie spoczywał po stronie podatnika.