Kontrola obrotu towarami podwójnego zastosowania – ważne zmiany planowane w 2023 roku

Poniżej prezentujemy podsumowanie wybranych informacji o planowanych zmianach, przedstawionych przez przedstawicieli Komisji Europejskiej oraz polskiego Ministerstwa Rozwoju i Technologii w trakcie ostatnich spotkań z przedsiębiorcami.

Wybrane planowane zmiany w polskim systemie kontroli obrotu z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym

a. W 2023 r. możemy spodziewać się nowej Ustawy o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym. Nowa Ustawa ma m.in.

• opierając się na praktycznych doświadczeniach zebranych w ostatnich latach, wprowadzić zmiany w dotychczas obowiązujących przepisach,
• dostosować regulacje krajowe do przepisów rozporządzenia (UE) 2021/821,
• usankcjonować rozwiązania wynikające z planowanego wdrożenia nowego systemu Tracker 2.0.

Szczegóły projektu nie są obecnie znane. Jak rozumiemy, powinien on jednak trafić do konsultacji w roku 2023.

b. MRiT pracuje również nad wdrożeniem nowego systemu Tracker 2.0, który ma m.in. pozwolić na zautomatyzowanie, w istotnym zakresie, dwustronnej komunikacji z organami oraz procedur administracyjnych związanych z kontrolą obrotu.

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez przedstawicieli MRiT, nowy system ma docelowo umożliwić przedsiębiorcom korzystanie z e-usług związanych z kontrolą obrotu, zamiast dotychczasowego obiegu papierowego, w tym m.in.:

• występowanie w formie elektronicznej z wnioskami o wydanie zezwoleń na określony obrót towarami o znaczeniu strategicznym,
• ubieganie się o wydanie przez organ kontroli obrotu wiążących wyjaśnień w sprawie konieczności uzyskania zezwolenia,
• występowanie z wnioskami o wydanie certyfikatów importowych oraz poświadczeń oświadczeń końcowego użytkownika,
• prowadzenie ewidencji obrotu towarami o znaczeniu strategicznym na dedykowanej platformie elektronicznej,
• generowanie wybranych raportów związanych z kontrolą obrotu.

Jak rozumiemy, wdrożenie wersji produkcyjnej systemu planowane jest aktualnie na koniec 2023 roku.

Dodatkowe informacje dostępne są na stronie MRiT: Ministerstwo Rozwoju i Technologii

c. Trwają również prace nad wdrożeniem dedykowanego portalu Wewnętrznego Systemu Kontroli, którego celem będzie wsparcie przedsiębiorców w budowaniu, wdrażaniu oraz utrzymywaniu WSK za pomocą narzędzi elektronicznych dostępnych online.
Jak rozumiemy, uruchomienie portalu WSK planowane jest obecnie na I połowę 2023 roku.

Wybrane planowane zmiany w europejskim systemie kontroli obrotu z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym

a. W zakresie obrotu produktami dual-use, przedstawiciele Komisji Europejskiej zwrócili uwagę na istotne znaczenie tzw. klauzuli catch-all – zwłaszcza w przypadku branż charakteryzujących się dynamicznym rozwojem technologicznym.

Warto przypomnieć, że zastosowanie klauzuli catch-all może skutkować objęciem kontrolą transakcji dotyczącej produktów podwójnego zastosowania NIEznajdujących się na listach kontrolnych UE!

b. przedstawiciele Komisji Europejskiej zwrócili też uwagę, że KE rozpoczęła prace nad opracowaniem nowych wytycznych dotyczących:

• metodologii gromadzenia danych o udzielonych zezwoleniach i raportowania okresowego – początek konsultacji planowany jest na IV kwartał 2022 roku,
• kontroli wywozu produktów podwójnego zastosowania niewymienionych na listach kontrolnych, służących do cyber-inwigilacji – konsultacje planowane są na I kwartał 2023 roku.

c. EU jest w procesie aktualizacji listy kontrolnej produktów podwójnego zastosowania, uwzględnionej w Załączniku I do Rozporządzenia (UE) 2021/821. Pierwsza aktualizacja wprowadzająca istotne zmiany w kategoriach 1-4, 6 i 9 przyjęta została 21 października 2022 roku i ma wejść w życie w styczniu 2023 roku. W 2023 roku rozważana jest dodatkowa aktualizacja, w celu uwzględnienia ustaleń poczynionych w ramach Australia Group w grudniu 2022 roku.

***

Specjaliści zespołu celnego Deloitte są częścią globalnej sieci profesjonalistów Global Trade Advisory, którzy mogą zapewnić przedsiębiorcom wsparcie w zakresie handlu międzynarodowego.

Jeśli mają Państwo jakiekolwiek pytania lub wątpliwości dotyczące przepisów o kontroli obrotu produktami podwójnego zastosowania, zapraszamy do kontaktu.