Przegląd podatkowy: VAT

Wybrane orzeczenia TSUE i NSA

Polskie przepisy pakietu paliwowego dotyczące wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów są niezgodne z Dyrektywą VAT (wyrok TSUE z 9 września 2021 r., C-855/19)

Zgodnie z przepisami polskiej ustawy o VAT w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów wymienionych w art. 103 ust. 5aa tejże ustawy, w tym m.in. benzyn silnikowych, olejów napędowych, biopaliw, paliw lotniczych, LPG, olejów opałowych, podatnik jest obowiązany, bez wezwania naczelnika urzędu celnego, do obliczania i wpłacania kwot podatku na rachunek izby celnej właściwej w zakresie wpłat podatku akcyzowego w określonych krótkich terminach (generalnie 5 dni) po wprowadzeniu tych towarów na terytorium kraju.

Trybunał Sprawiedliwości uznał, że takie przepisy są niezgodne z Dyrektywą VAT. Dyrektywa ta przewiduje, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do WNT powstaje z dniem wystawienia faktury, lecz nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu dokonania WNT. W związku z tym podatnik nie może być zobowiązany do zapłaty VAT przed tym dniem.

Jeżeli podatnik wzywany przez organ podatkowy nie przedstawia dowodów organowi, to można mu odmówić prawa do zwrotu VAT (wyrok z 9 września 2021 r., C-294/20)

Niemiecki podatnik ubiegał się o zwrot podatku VAT naliczonego od hiszpańskich organów podatkowych. Pomimo tego, że był wzywany do przedstawienia określonych faktur i dokumentów dotyczących transakcji, co do których ubiegał się o zwrot VAT, materiałów tych nie przedstawił. Zaprezentował je dopiero na etapie postępowania sądowego. Zdaniem podatnika to powinno wystarczyć do przyznania zwrotu.

Trybunał Sprawiedliwości był – co do zasady – odmiennego zdania. Mianowicie, kwestia umożliwienia zwrotu podatku po zakończeniu postępowania leży w granicach, które uregulować może dane państwo członkowskie (może ono taki zwrot przyznać lub nie). W każdym razie ewentualna decyzja musi być zgodna z zasadą skuteczności: zwrot należy przyznać, jeżeli okazałoby się, że przedstawienie dowodów przez podatnika było niemożliwe lub nadmiernie utrudnione.

Zdaniem Sądu unijnego nie mamy do czynienia z taką sytuacją w tej sprawie. Skoro podatnik był wzywany w celu przedstawienia określonych dokumentów oraz miał na to odpowiednią ilość czasu, można mu odmówić zwrotu podatku.

Dokonywanie transakcji giełdowych nabycia i zbycia bitcoinów nie jest prowadzeniem działalności gospodarczej (wyrok NSA z 19 sierpnia 2021 r., sygn. I FSK 590/18)

Sprawa dotyczyła podmiotu, który w 2011 r. i 2013 r. nabywał wirtualne środki płatnicze (bitcoiny), a następnie w 2013 r. dokonywał ich zbycia. Transakcje realizowane były na giełdach w Polsce, Japonii i Wielkiej Brytanii, a ze względu na specyfikę działania giełd, zbycie bitcoinów następowało na rzecz anonimowych nabywców. Podmiot ten dokonał łącznie kilkunastu tysięcy transakcji w ramach stu kilkudziesięciu zleceń, lecz nie zarejestrował działalności gospodarczej, ani nie zgłaszał do organów podatkowych transakcji nabywania i zbywania bitcoinów.

Organy podatkowe stanęły na stanowisku, że handel bitcoinami stanowi usługę podlegającą opodatkowaniu VAT dokonywaną w ramach działalności gospodarczej, co zostało podważone przez sąd I instancji. Sąd I instancji wskazał w szczególności, że pomimo liczby transakcji oraz faktu, że ich celem było osiągnięcie zysku, działalności skarżącego nie można przypisać cech stałości i regularności, ani cech zorganizowania. W wyniku tego, sąd I instancji stwierdził, że jego czynności nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT i mieszczą się w zakresie gospodarowania majątkiem prywatnym.

NSA, zgadzając się z oceną sądu I instancji, oddalił skargę kasacyjną organu. NSA w ustnym uzasadnieniu podkreślił także, że transakcje nie były dokonywane w sposób ciągły. Ponadto, NSA wskazał, że okoliczność dotycząca dokonania kilkunastu tysięcy transakcji, wynika z faktu, że na jedno zlecenie przypadała określona ilość jednostek, a tym samym sama ilość transakcji nie jest odpowiednim miernikiem.

Zmiany w prawie

Slim VAT 2 w Dzienniku Ustaw

Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe, wprowadzająca tzw. pakiet Slim VAT 2 została podpisana przez Prezydenta oraz opublikowana w Dzienniku Ustaw. Większość przepisów ustawy wejdzie w życie z dniem 1 października 2021 r., przy czym niektóre przepisy, w tym te dotyczącego odejścia od zasady tzw. szyku rozstawnego, obowiązują od dnia ogłoszenia.

• SLIM VAT się rozrasta
• SLIM VAT 2 – wejście w życie od 1 października 2021 r. i 1 stycznia 2022 r.

Pakiet VAT e-commerce – objaśnienia podatkowe

Opublikowane zostały objaśnienia podatkowe dotyczące Pakietu VAT e-commerce. Pakiet wprowadza szereg zmian w zakresie opodatkowania VAT handlu elektronicznego. Objaśnienia odnoszą się do fakturowania i obowiązków ewidencyjnych oraz poruszają kwestię poszczególnych rozwiązań pakietu, w tym:

• procedur szczególnych OSS i IOSS,
• wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość WSTO,
• sprzedaży na odległość towarów importowanych SOTI,
• rolę operatorów interfejsów elektronicznych,
• szczególnej procedury dotyczącej deklarowania i zapłaty podatku z tytułu importu towarów – tzw. uregulowanie szczególne „UZS”.

Objaśnienia podatkowe dotyczące Pakietu VAT e-commerce znajdziecie Państwo tutaj.