Artykuł
Orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości w sprawie austriackiej spółki (sygn. akt C-235/18)
Rozliczanie kart paliwowych
Biuletyn Podatkowy dla Branży Finansowej | Komentarz eksperta | 5/2019
W dniu 15 maja 2019 r. Trybunał Sprawiedliwości wydał orzeczenie w sprawie austriackiej spółki (sygn. akt C-235/18). W sprawie rozstrzygniętej przez TSUE spółka austriacka świadczyła usługi w zakresie transportu samochodów użytkowych z fabryki bezpośrednio do klientów. Usługi te były świadczone m.in. na terytorium Polski za pośrednictwem polskiej spółki zależnej. Spółka zajmowała się również organizowaniem i zarządzaniem kartami paliwowymi wystawianymi odpowiednio na kierowców polskiej spółki zależnej, które wykorzystywane były do tankowania pojazdów transportowanych przez polską spółkę zależną. Ze względów organizacyjnych i ekonomicznych wszystkie transakcje realizowane przy użyciu tych kart były rozliczane przez spółkę austriacką, która następnie refakturowała koszty paliwa nabytego w celu świadczenia usług przewozu pojazdów na polską spółkę i obciążała ją dodatkową opłatą w wysokości 2%.
Spółka traktowała te transakcje jako transakcje nabycia paliwa oraz następnie jego odsprzedaży na rzecz polskiej spółki. Polskie organy podatkowe odmówiły jednak austriackiej spółce prawa do zwrotu VAT zapłaconego w związku z nabyciem paliwa na terytorium Polski. Sprawa trafiła najpierw do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie a następnie do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który postanowił wystąpić z pytaniem prejudycjalnym do TSUE. Zarówno polskie organy podatkowe, jak i następnie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie przedstawiły stanowisko, zgodnie z którym w analizowanym stanie faktycznym nie dochodzi do tzw. transakcji łańcuchowej, której podstawowym celem jest dostawa paliwa, a w szczególności, że nie można uznać, że austriacka spółka nabywa od firm petrochemicznych prawo do rozporządzania paliwem jak właściciel. Co więcej, Wojewódzki Sąd Administracyjny skonkludował, że spółka świadczy usługę finansową, która powinna korzystać ze zwolnienia od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, czyli zwolnienia przewidzianego m.in. dla usług udzielania pożyczek pieniężnych.
Naczelny Sąd Administracyjny, biorąc pod uwagę rozbieżne stanowisko sądów administracyjnych, a także wątpliwości co do zastosowania tez przedstawionych we wcześniejszym orzeczeniu TSUE w sprawie innej Spółki (sygn. C-185/01) na gruncie Dyrektywy 2006/112/WE postanowił skierować pytanie prejudycjalne do TSUE.
W związku z powyższym, zadano pytanie zmierzające do ustalenia czy czynności polegające na udostępnianiu kart paliwowych oraz negocjowaniu, finansowaniu i rozliczaniu nabywania paliwa z wykorzystaniem tych kart stanowią czynności udzielania pożyczek, czy też takie czynności złożone mogą być uznane za transakcje łańcuchowe, których podstawowym celem jest dostawa paliwa.
W tym kontekście Trybunał Sprawiedliwości skonstatował, że nie można uznać, że dostawa paliwa jest dokonywana na rzecz spółki austriackiej i że spółka ta następnie odsprzedaje je polskiej spółce zależnej, dokonując z kolei dostawy paliwa na jej rzecz. Stwierdzono następnie, że spółka austriacka ogranicza się do udostępnienia polskiej spółce zależnej, za pośrednictwem kart paliwowych, zwykłego instrumentu pozwalającego jej nabyć to paliwo, odgrywając zatem jedynie rolę pośrednika w ramach transakcji nabycia tego towaru. W konsekwencji z braku dostawy towaru, czyli paliwa, spółka nie może domagać się zwrotu VAT zapłaconego od wystawionych na nią faktur, dotyczących zaopatrzenia w paliwo dokonanego przez polską spółkę zależną na stacjach paliw. Stwierdzono także, że udostępnienie przez spółkę kart paliwowych na rzecz polskiej spółki zależnej stanowi rzeczywistą transakcję finansową, która jest zbliżona do przyznania kredytu co w konsekwencji oznacza, że usługa świadczona przez Spółkę może korzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE (odpowiednikiem w polskiej ustawie o VAT jest art. 43 ust. 1 pkt 38).
Przyjęcie stanowiska zaprezentowanego przez TSUE w wyroku może wpłynąć na prawo do odliczenia VAT przez podmioty uczestniczące w rozliczeniach kart paliwowych. Z jednej strony, podmioty odliczające podatek z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług z wykorzystaniem kart paliwowych powinny zweryfikować, czy faktury te zostały wystawione przez właściwy podmiot (tj. rzeczywistego dostawcę paliwa) a tym samym czy dają podstawę do odliczenia VAT na nich wykazanego. Z drugiej strony, podatnicy pełniący rolę „pośredników” powinni ocenić swój stopień zaangażowania w transakcje / rozliczenie, w szczególności z perspektywy ich uznania za podmiot nabywający paliwo i dokonujący jego dostawy bądź jedynie świadczący usługę finansową.
Wydaje się jednak, że konkluzje omawianego wyroku nie powinny znaleźć bezpośredniego zastosowania do wszystkich struktur, w których wykorzystywane są karty paliwowe. Warunki poszczególnych umów i transakcji dokonywanych z wykorzystaniem kart paliwowych są bowiem zróżnicowane, a sam fakt posłużenia się kartą paliwową nie powinien prowadzić do konkluzji, że pomiędzy podmiotem udostępniającym kartę a ostatecznym nabywcą nie dochodzi do dostawy towarów.
Patrycja Saul
Menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego
Zespół Doradztwa Podatkowego dla Instytucji Finansowych
W zależności od tego jaką rolę podatnik pełni w strukturach z wykorzystaniem kart paliwowych rekomendowane działania mogą być nieco inne. Biorąc natomiast pod uwagę fakt, że potencjalne skutki zastosowania tez TSUE mogą być daleko idące, rekomendujemy przede wszystkim weryfikację zapisów umów oraz okoliczności faktycznych towarzyszących transakcjom dokonywanym z wykorzystaniem kart paliwowych pod kątem skutecznego twierdzenia, że pomiędzy zaangażowanymi podmiotami dochodzi do dostawy towarów a nie jedynie do usługi finansowania zakupów. Warto także monitorować bieżące stanowisko organów podatkowych oraz sądów administracyjnych w przedmiotowej kwestii. Prawdopodobnym rozwiązaniem jest wydanie interpretacji ogólnej w omawianej sprawie przez Ministerstwo Finansów.
