Ulga B+R a ulga na prototyp

Artykuł

Ulga B+R a ulga na prototyp

Czy ulga na prototyp jest uzupełnieniem ulgi B+R?

Strefa Ulg i Dotacji (28/2022) | 9 września 2022 r.

Znowelizowana ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadza nowe preferencje podatkowe dla przedsiębiorstw w ramach tzw. Polskiego Ładu, w tym ulgę na prototyp. Przepisy wprowadzające ulgę na prototyp weszły w życie 1 stycznia 2022 r.

Szczegóły dotyczące nowych ulg podatkowych znajdziecie Państwo na naszej stronie internetowej: Polski Ład: nowe ulgi podatkowe wspierające innowacyjność.

Faktyczne i efektywne skorzystanie z tej preferencji może nastręczać podatnikom trudności z uwagi na niejasną konstrukcję wybranych przepisów i trudności w określeniu jej relacji z ulgą B+R.


Jaka jest relacja ulgi B+R i ulgi na prototyp?

Ulga na prototyp jest nowym instrumentem, który skierowany został do podatników opracowujących nowych produkt w ramach działalności B+R. Ulga pozwala na odliczenie od podstawy opodatkowania dodatkowych 30% kosztów związanych z produkcją próbną nowego produktu oraz wprowadzeniem nowego produktu na rynek.

W przepisach odnoszących się do ulgi na prototyp ustawodawca posługuje się pojęciem „produkcji próbnej nowego produktu”, którą definiuje jako „etap rozruchu technologicznego produkcji niewymagający dalszych prac projektowo-konstrukcyjnych lub inżynieryjnych, którego celem jest wykonanie prób i testów przed uruchomieniem procesu produkcji nowego produktu, powstałego w wyniku prowadzenia przez podatnika prac badawczo-rozwojowych, przy czym etap rozruchu technologicznego obejmuje okres od momentu poniesienia pierwszego kosztu związanego z tym etapem do momentu rozpoczęcia produkcji nowego produktu”.

Gdy ulga B+R była wprowadzana do ustawy o CIT, w definicji prac rozwojowych wskazywano wprost, że mogą one obejmować w szczególności opracowywanie prototypów i projektów pilotażowych, które można wykorzystać do celów komercyjnych, w przypadku gdy prototyp lub projekt pilotażowy stanowi produkt końcowy gotowy do wykorzystania komercyjnego, a jego produkcja wyłącznie do celów demonstracyjnych i walidacyjnych jest zbyt kosztowna.

Mimo, że definicja działalności B+R uległa zmianie i obecnie referuje do ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, to zachowała się linia interpretacyjna, zgodnie z którą koszty prototypów oraz produkcji testowej mogą stanowić koszty kwalifikowane ulgi B+R, co potwierdzają indywidualne interpretacje podatkowe (np. 0111-KDIB1-3.4010.364.2020.1.JKU, 0111-KDIB1-3.4010.480.2020.1.PC).

Analizując powyższe, można zauważyć, że definicje produkcji próbnej nowego produktu i działalności B+R częściowo się ze sobą pokrywają. Zatem zasadniczo, ulgi te powinny być postrzegane jako wzajemne uzupełnienie.


Odliczamy wydatek czy odpis amortyzacyjny?

Zgodnie z przepisami dotyczącymi ulgi na prototyp za koszty produkcji próbnej uznaje się:

  • cenę nabycia lub koszt wytworzenia nowych środków trwałych niezbędnych do uruchomienia produkcji próbnej nowego produktu,
  • koszty ulepszenia środków trwałych poniesione w celu dostosowania środka trwałego do uruchomienia produkcji próbnej,
  • koszty nabycia materiałów i surowców nabytych wyłącznie w celu produkcji próbnej nowego produktu.

Mając na uwadze, że w przypadku środków trwałych zasadniczo kosztem podatkowym są odpisy amortyzacyjne, powstaje pytanie, czy intencją ustawodawcy faktycznie było umożliwienie odliczenia w ramach ulgi na prototyp pełnej ceny nabycia, kosztów wytworzenia lub wydatków na ulepszenie środków trwałych, czy wyłącznie odpisów amortyzacyjnych. Bazując na literalnym brzmieniu przepisów wydaje się, że odliczeniu powinna podlegać cała cena nabycia, koszty nabycia lub wartość wydatków poniesionych na ulepszenie środków trwałych, a nie odpisy amortyzacyjne – chociaż odmienne stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji dotyczącej co prawda ulgi na robotyzację, ale merytorycznie problem jest zbliżony (0111-KDIB1-2.4010.129.2022.2.AW).

Kwestia ta powinna być dalej monitorowana lub należy wystąpić z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji indywidualnej, aby uzyskać pewność odnośnie do prawidłowości dokonanych rozliczeń.


Z której ulgi skorzystać?

Jednocześnie powstaje pytanie, czy w przypadku, gdy maszyna zakupiona w celu uruchomienia produkcji próbnej może być wykorzystywana w działalności B+R, bardziej korzystne jest skorzystanie z ulgi na prototyp czy z rozliczenia odpisów amortyzacyjnych w ramach ulgi B+R? Czy podatnik ma możliwość wyboru między ulgą na prototyp a ulgą B+R? Jeśli tak, to czy możliwe jest łączenie tych ulg, a podatnik, który skorzystał z odliczenia w ramach ulgi na prototyp, może później uwzględniać odpisy amortyzacyjne od takiej maszyny w rozliczeniu ulgi B+R?

Wydaje się, że podatnik powinien mieć możliwość wyboru preferencji, która w danej sytuacji jest dla niego bardziej korzystna. Z przepisów nie wynika również, aby skorzystanie z jednej ulgi uniemożliwiało skorzystanie z innej. Niemniej, w przypadku korzystania z obu preferencji należy pamiętać, że odliczeniu w ramach ulgi B+R będzie podlegała tylko ta część odpisów amortyzacyjnych, która odnosi się do tej części ceny, kosztu wytworzenia lub wydatków na ulepszenie, w odniesieniu do której podatnik nie skorzystał wcześniej z ulgi na prototyp (zasadniczo 70%).

Analizując, która ulga jest bardziej opłacalna należy brać pod uwagę indywidualną sytuację podatnika. Przykładowo, jeśli maszyna zostanie zakupiona do produkcji próbnej, ale jednocześnie będzie wykorzystywana do działalności B+R przez kilka kolejnych lat, bardziej korzystne może okazać się skorzystanie z ulgi B+R. Jeśli zostanie wykorzystana „jednorazowo” tylko do produkcji próbnej prototypu, a potem będzie używana wyłącznie do produkcji seryjnej, wówczas bardziej efektywna może być ulga na prototyp.
Dla przykładu załóżmy, że podatnik nabył maszynę o wartości 1,5 mln PLN, która będzie amortyzowana przez 10 lat wg stawki 10%.

 

Scenariusz 1

Maszyna zostanie wykorzystana tylko w jednym roku do produkcji próbnej, a następnie wyłącznie do produkcji seryjnej.
Wysokość odliczenia ulgi na prototyp: 450 tys. PLN (1,5 mln PLN x 30%).
Wysokość odliczenia ulgi BR: 150 tys. PLN (1,5 mln PLN / 10 lat x 100%).
Bardziej opłacalne jest skorzystanie z ulgi na prototyp.


Scenariusz 2

Maszyna zostanie wykorzystana w pierwszym roku do produkcji próbnej, a przez kolejne 5 lat wyłącznie do innych czynności B+R.
Wysokość odliczenia ulgi na prototyp: 450 tys. PLN (1,5 mln PLN x 30%).
Wysokość odliczenia ulgi BR: 750 tys. PLN (150 tys. PLN x 5 lat x 100%).
Bardziej opłacalne jest skorzystanie z ulgi B+R, jeżeli rozważamy skorzystanie wyłącznie z jednej ulgi podatkowej.


Scenariusz 3

Maszyna zostanie wykorzystana w pierwszym roku do produkcji próbnej, a przez kolejne 5 lat wyłącznie do innych czynności B+R.
Wysokość odliczenia ulgi na prototyp: 450 tys. PLN (1,5 mln PLN x 30%).
Wysokość odliczenia ulgi BR: 525 tys. PLN (150 tys. PLN x 5 lat x 70%*).

*Metodologia odliczenia może się różnić i wymaga analizy aktualnego stanowiska organów podatkowych i sądów administracyjnych (np. w zakresie tego, czy podstawą odliczenia do ulgi BR będzie pełny odpis, czy pomniejszony o odliczenie w ramach ulgi na prototyp).

W przypadku łącznego skorzystania z ulgi na prototyp (30% ceny nabycia / rok / 10 lat) oraz ulgi BR (70% odpisów amortyzacyjnych / rok / 5 lat) osiągniemy najwyższy poziom odliczenia kosztów kwalifikowanych.

Jak wskazano na powyższych przykładach, efektywność rozliczenia ulgi na prototyp powinna podlegać każdorazowo indywidualnej analizie, biorąc pod uwagę zarówno planowany sposób wykorzystania danego aktywa, jak i okres amortyzacji.

Czy ta strona była pomocna?