Plik JPK (SAF-T) to tylko część planu automatyzacji kontroli podatkowej

Polska nie zwleka z wdrażaniem rekomendacji OECD mających na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Po wprowadzeniu pliku JPK, czyli Standard Audit File for Taxes (SAF-T), resort finansów może wdrożyć kolejne zalecenia OECD opisane w Guidance and Specifications for Tax Compliance of Business and Accounting Software z 2010 r. Obecnie wprowadzono już dla dużej grupy podatników obowiązek składania elektronicznych deklaracji VAT za okresy od stycznia 2017 r. Jest to realizacja wysuniętego przez OECD postulatu elektronicznego raportowania podatków.

Wśród wytycznych OECD można znaleźć w szczególności zalecenie wdrożenia do systemów księgowych mechanizmów pozwalających na prowadzenie wewnętrznej kontroli rozliczeń podatkowych. Najbardziej efektywne mają być procedury kontrolne inkorporowane bezpośrednio do systemów informatycznych. OECD wskazuje, że szczególną wagę powinny przyłożyć do tego małe i średnie przedsiębiorstwa, które często rezygnują z prowadzenia wewnętrznych audytów z uwagi na ich znaczne koszty.

Podatnicy powinni również umieć dokładnie wskazać ścieżkę od danych źródłowych do kwoty podatku i mechanizm kontroli tego procesu. Może to stanowić wyzwanie w przypadku zaawansowanych systemów księgowych, gdzie dane przebywają wirtualną drogę niewidoczną dla użytkownika. Dane, procesy i mechanizmy kontroli powinny być możliwe do odtworzenia podczas kontroli podatkowej, również po długim czasie od ich ustanowienia lub wprowadzenia do systemów księgowych.

OECD zaleca podatnikom dobrowolnie poddawać się kontroli podatkowej z wykorzystaniem mechanizmów elektronicznych. W Polsce może to przybrać postać składania dodatkowych plików JPK w czasie postępowań bez wezwania organów podatkowych. Wydaje się jednak, że największym motorem zmian w zakresie podatków w Polsce są odgórne zalecenia ustawowe.

Obecnie nie ma obowiązku podejmowania jakichkolwiek dodatkowych działań ponad to, czego wymaga ustawodawca w zakresie plików JPK i elektronicznych deklaracji VAT. Warto jednak nie tracić z pola widzenia zaleceń OECD. Inaczej znowu możemy zostać zaskoczeni, podobnie jak przy wprowadzeniu obowiązku raportowania plików JPK.

Producenci oprogramowania księgowego i podatkowego dostosowują swoje programy do zmieniających się trendów międzynarodowych. Warto, aby również podatnicy – równorzędni adresaci zaleceń OECD – mieli na uwadze wymagania, które już wkrótce mogą stać się obowiązującym prawem. Szczególnie podejmując decyzję o zakupie bądź wymianie oprogramowania, warto sprawdzić, czy program posiada funkcjonalności kluczowe z punktu widzenia elektronicznej kontroli. Są nimi narzędzia do wewnętrznej kontroli podatków, możliwość łatwej identyfikacji ścieżki od dokumentu źródłowego do kwoty podatku oraz odtwarzania danych, procedur i mechanizmów kontroli nawet po latach. Wszystkie te mechanizmy posiada taxCube ™.

Wdrożenie usprawnień zanim zażądają tego władze skarbowe przyniesie wymierne korzyści podatnikom. Przede wszystkim przyspieszy to kontrolę i znacząco obniży jej koszty. Możliwe stanie się też regularne prowadzenie autokontroli, która zajmie mniej czasu i pomoże uniknąć wielu błędów. Programy komputerowe do rozliczania podatków nie wyeliminują wszystkich nieprawidłowości, ale pomogą je dostrzec zanim zrobią to organy podatkowe.

Więcej o tym, że JPK (SAF-T) to tylko część szerszego plany OECD pisał Bartosz Mer, Menedżer w Zespole Tax Management Consulting, Deloitte Doradztwo Podatkowe.