Q&A: Mapa drogowa finansowania - strategia rozwoju i transformacji firmy z wykorzystaniem zachęt (dotacji i ulg podatkowych)

Zapraszamy do zapoznania się z odpowiedziami na najczęściej pojawiające się pytania podczas webinarów:

• Zachęty na inwestycje – jak rozwijać biznes dzięki dotacjom i ulgom podatkowym
• Dotacje i instrumenty zwrotne wspierające zieloną transformację przedsiębiorstw
• Dotacje i zachęty podatkowe na rozwój nowych i ulepszonych produktów oraz procesów i cyfryzację
• Mapa drogowa finansowania - jak przygotować się i skutecznie korzystać z zachęt niekomercyjnych?
  

Brak jest ogólnego zakazu ubiegania się o uzyskanie wsparcia na inwestycje na podstawie różnych środków pomocowych. Oznacza to, że zasadniczo przedsiębiorca może ubiegać się o kilka form wsparcia nawet w przypadku tego samego projektu inwestycyjnego, z zastrzeżeniem zasad kumulacji pomocy publicznej określonych m.in. w art. 8 ust. 3 lit. a i b Rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu.

Zgodnie z regulacjami, nie może dojść do sytuacji, w której przedsiębiorca z uwagi na ubieganie się o różne formy wsparcia uzyskałby sumarycznie większą pomoc publiczną (na te same koszty kwalifikowane), niż wynikająca z najwyższego poziomu intensywności pomocy. Przykładowo, jeżeli inwestor (posiadający status dużego przedsiębiorcy) ubiegałby się o uzyskanie pomocy regionalnej na terenie woj. podkarpackiego (gdzie intensywność pomocy regionalnej wynosi obecnie 50%) w ramach PSI, PGG czy FENG i do każdego z tych programów zadeklarował nabycie maszyny o wartości 10 mln PLN, to skumulowana wartość pomocy ze wszystkich wymienionych powyżej środków pomocowych nie może przekroczyć łącznie 5 mln PLN.

Zaznaczyć trzeba, że poza przedstawionymi powyżej zasadami ogólnymi, należy również każdorazowo zweryfikować regulacje właściwe dla konkretnego programu pomocowego, bowiem odpowiednie przepisy szczególne mogą się istotnie różnić. W związku z tym, przed ubieganiem się o uzyskanie wsparcia konieczne staje się ustalenie możliwej do otrzymania wartości pomocy wynikającej z danego programu. W tym kontekście można przywołać m.in. treść uchwały Rady Ministrów dotyczącej PGG, gdzie zostały szczegółowo opisane kwestie odnoszące się do ustalenia kwoty wsparcia z programu w przypadku łączenia PGG z innymi rodzajami pomocy.

Nie sposób przy tym pominąć kontrowersji dotyczących kumulacji pomocy publicznej, w sytuacji, kiedy na tę samą inwestycję zostały przyznane różne środki pomocowe, ale odnoszące się do różnych kosztów kwalifikowanych. Zostały one przez nas opisane w newsletterze.

Podsumowując, zasadniczo ubieganie się o daną formę wsparcia (np. PSI), nie powinno wykluczać możliwości równoległego ubiegania się o pomoc w ramach innego instrumentu pomocy (np. FENG czy PGG). Konieczne jest jednak przeprowadzenie każdorazowo weryfikacji dotyczącej tego, jaka kwota wsparcia z danego programu będzie możliwa do uzyskania, w sytuacji ubiegania się jednocześnie również o inne, dostępne rodzaje wsparcia.

Na koniec należy wskazać, że w przeciwieństwie do SSE, brak jest ograniczeń dot. korzystania ze zwolnienia podatkowego w ramach PSI, przez podatników, stosujących rozliczenie PIT w oparciu o opodatkowanie proporcjonalne (tzw. liniowe). Stąd, inwestor, który uzyskał Decyzję o Wsparciu lub planuje jej uzyskanie i obecnie rozlicza PIT na podstawie opodatkowania liniowego, nie musi zmieniać formy opodatkowania na progresywne.

Należy podkreślić, że przygotowanie odpowiedniej ewidencji księgowej jest kluczowe z perspektywy możliwości prawidłowego korzystania z ulg i zwolnień podatkowych. Obecnie obowiązujące przepisy nie regulują sposobu, w jaki powinna być przygotowana ta ewidencja, natomiast szczególnie istotne jest, by na jej podstawie można było dokonać odpowiedniej alokacji przychodów i kosztów do działalności zwolnionej oraz opodatkowanej.

Zasadniczo, wskazanym jest również opracowanie szczegółowej metodologii korzystania z ulg/zwolnień podatkowych, w ramach której zostaną omówione zasady szczególne, uwzględniające sytuację danego podatnika, z odniesieniem do przepisów powszechnie obowiązujących, wydanych wyroków oraz interpretacji. Ze względu na to, że istnieje szereg kontrowersji związanych z odpowiednim rozumieniem danych uregulowań prawnych, należy dokonać szczegółowej weryfikacji przychodów/kosztów danego podatnika, żeby ustalić, przykładowo, czy dany przychód może podlegać zwolnieniu podatkowemu. Rzecz jasna, często pomocnym będzie uzyskanie odpowiedniej interpretacji indywidualnej.

Po przygotowaniu odpowiedniej metodologii należy uwzględnić wnioski przedstawione w tym opracowaniu, w ramach ewidencji księgowej danego podatnika. Przedmiotowa ewidencja powinna bowiem umożliwić ustalenie wyniku podatkowego, zgodnie m.in. z zasadami ogólnym wskazanymi w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, gdzie wskazano, że Podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a-16m.

Przekładając niniejsze na praktykę trzeba wskazać, że podatnik, który korzysta ze zwolnienia podatkowego w ramach SSE/PSI, na podstawie prowadzonej ewidencji powinien dodatkowo ustalić, czy dany przychód/koszt jest przychodem/kosztem z działalności opodatkowanej, zwolnionej albo wspólnej, a następnie ustalić wynik podatkowy, z uwzględnieniem dokonanej alokacji. W praktyce można rozważyć wprowadzenie dodatkowych oznaczeń w prowadzonej dotychczas ewidencji tak żeby odpowiednio przeprowadzić alokację danych przychodów i kosztów. W sytuacji, kiedy (względem pierwotnych) rozliczeń pojawią się nowe rodzaje przychodów lub kosztów, należy ustalić czy ten przychód/koszt powinien być alokowany odpowiednio do działalności zwolnionej, opodatkowanej lub wspólnej. istotne będzie więc przeprowadzenie weryfikacji z perspektywy przepisów, wyroków oraz interpretacji, jak również określenie w jaki sposób oznaczyć ten przychód/koszt w ramach prowadzonej ewidencji.

Tak, w ramach obecnie uruchamianych środków z FENG (m.in. Ścieżka SMART) będzie istniała możliwość uzyskania wsparcia na projekty dotyczące przetwarzania ubocznych produktów spalania węgla zgodnie z zasadami Gospodarki o Obiegu Zamkniętym. Wsparcie będzie mogło dotyczyć np. kosztów wytwarzania prototypów instalacji służących do weryfikacji możliwości uzyskania linii produktów z tego materiału.

W przypadku ubiegania się o wsparcie w dowolnej formie kluczowa jest weryfikacja kwalifikowalności planowanego przedsięwzięcia do określonego rodzaju wsparcia, a także zadeklarowanie warunków jego realizacji, które w trakcie prowadzenia projektu będą musiały zostać osiągnięte.

Główne różnice między procesem ubiegania się dotację ze środków UE a wsparciem w formie zwolnienia z podatku / grant rządowy w związku z realizacją inwestycji to:

• tryb naboru – wnioski o wydanie Decyzji o wsparciu czy Grant rządowy składać można w trybie ciągłym (brak trybu konkursowego, określającego graniczne terminy na złożenie wniosku),
• mniej sformalizowany proces oceny,

w przypadku Decyzji o wsparciu / Grantu ocena dotyczy konkretnego projektu – spełnienie wymagań co do zasady kończy się przyznaniem wsparcia, a w przypadku dotacji ze środków UE ważne jest również miejsce na liście rankingowej.

W aktualnie ogłaszanych naborach z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki w ramach konkursu Ścieżka SMART, będzie możliwość wnioskowania o dofinansowanie projektów modułowych, pozwalających na wsparcie m.in. działań mających na celu cyfryzację przedsiębiorstw (np. wdrożenie systemu zarządzania produkcją). Podkreślić jednak należy, że możliwość uzyskania wsparcia na moduł Cyfryzacja warunkowana jest realizacją modułu obowiązkowego (B+R i/lub wdrożenie innowacji, w zależności od wielkości przedsiębiorstwa).

Podmioty z sektora MŚP będą miały możliwości uzyskania wsparcia cyfryzacji i automatyzacji produkcji w ramach programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej. Działania takie mają być również wspierane w wybranych programach regionalnych (np. program Fundusze Europejskie dla Kujaw i Pomorza).

Dotacja warunkowa udzielana będzie na realizację modułu Wdrożenie innowacji w ramach Ścieżki SMART.

Wsparcie zostanie podzielone na dwie części – zwrotną (duże przedsiębiorstwa: 70%, średnie przedsiębiorstwa: 60%, mikro i małe przedsiębiorstwa: 50%) i bezzwrotną (duże przedsiębiorstwa: 30%, średnie przedsiębiorstwa: 40%, mikro i małe przedsiębiorstwa: 50%).

Wysokość zwrotu warunkować będzie sukces wdrażanego rozwiązania (stosunek przychodów z wdrożenia innowacji uzyskanych w okresie 4 lat od zakończenia realizacji projektu do części zwrotnej dotacji warunkowej).

Tak, duże przedsiębiorstwa mogą uzyskać wsparcie na realizację tego typu inwestycji. Aktualnie trwają konkursy organizowane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, umożliwiające wsparcie działań dotyczących m.in. budowy instalacji fotowoltaicznych.

Duże przedsiębiorstwa spełniające definicję small mid-caps i mid-caps będą mogły ubiegać się o wsparcie w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki – Kredyt Ekologiczny.

Dla inwestycji dotyczącej oczyszczalni obecnie jest dostępna możliwość ubiegania się o wsparcie w NFOŚiGW w programie Gospodarka wodno-ściekowa w zakładach przemysłowych, przy czym możliwość uzyskania wsparcia w formie preferencyjnej pożyczki została udostępniona jedynie dla wybranych sektorów, w tym m.in. przetwórstwa mleka, produkcji i przetwórstwa owoców i warzyw, produkcja i butelkowanie napojów bezalkoholowych (pełna lista podmiotów uprawnionych do ubiegania się o wsparcie została opublikowana na stronie naboru).

Większość obecnie ogłaszanych konkursów będzie zapewniała możliwość ubiegania się o wsparcie dużym przedsiębiorstwom. W udostępnianych programach zostały przewidziane instrumenty przeznaczone jedynie dla podmiotów MŚP, przy czym są to wybrane konkursy, a część z nich rozszerza grono potencjalnych wnioskodawców o duże przedsiębiorstwa spełniające definicję small mid-caps oraz mid-caps.

Możliwy do uzyskania poziom wsparcia w województwie wielkopolskim uzależniony jest od rodzaju pomocy publicznej.

Wsparcie w formie Regionalnej Pomocy Inwestycyjnej wynosi 25% kosztów kwalifikowanych, z zastrzeżeniem, że wartość dla Poznania i podregionu poznańskiego intensywność została zmniejszona i w okresie do 31 grudnia 2024 r. wynosić będzie 20%, a następnie od 01 stycznia 2025 r. do 31 grudnia 2027 r. - 15%. Pomoc udzielana może być dużym przedsiębiorcom jedynie na nową działalność w regionie.

Z kolei wsparcie na inwestycje środowiskowe, np. związane z wykorzystaniem OZE, wynosić może nawet 50% kosztów inwestycji.

Tak, zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017 z dnia 25 czerwca 2015 r. w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych przedsiębiorstwa mid-cap to podmioty zatrudniające nie więcej niż 3 000 pracowników, niebędące MŚP ani małymi spółkami o średniej kapitalizacji, bez wskazania maksymalnego poziomu obrotów czy sumy bilansowej.

Zgodnie z zaakceptowanym przez Komisję Europejską brzmieniem programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej podmioty zlokalizowane w województwie mazowieckim, z wyłączeniem regionu stołecznego, tj. Warszawy oraz 9 otaczających ją powiatów (warszawskiego zachodniego, grodziskiego, pruszkowskiego, piaseczyńskiego, otwockiego, mińskiego, wołomińskiego, legionowskiego, nowodworskiego), będą miały możliwość ubiegania się o wsparcie w konkursach organizowanych w ramach tego programu.

Spółki o średniej kapitalizacji (mid-caps) stanowią podkategorię dużych przedsiębiorstw, stąd też w procesie ubiegania się o wsparcie w ramach Ścieżki SMART będą obowiązywały je wymogi określone dla dużych przedsiębiorców.