Kontrola podatkowa i inne czynności organów podatkowych w bieżącej działalności przedsiębiorstw

PEŁNOMOCNICTWA

Pytanie: Czy można udzielić kilka pełnomocnictw ogólnych dla różnych osób w różnych sprawach?

Odpowiedź: Pełnomocnictwa ogólnego można udzielić dla kilku osób. Należy wówczas wyznaczyć jedną z nich jako właściwą do doręczeń. W razie niewyznaczenia pełnomocnika do doręczeń, organ podatkowy będzie doręczać pisma jednemu z pełnomocników. Udzielonych pełnomocnictw ogólnych nie da się jednak ograniczyć do wybranego rodzaju spraw – każda z osób będzie upoważniona do działania we wszystkich sprawach podatkowych.
 

Pytanie: Czy pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji podatkowych jest rodzajem pełnomocnictwa szczególnego?

Odpowiedź: Pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji to specyficzny typ pełnomocnictwa przewidziany w odrębnych przepisach udzielany na specjalnych formularzach UPL-1 lub UPL-1p.
 

Pytanie: Czy pełnomocnictwo ogólne wpływa na odpowiedzialność osoby ustanowionej?

Odpowiedź: Co do zasady, brak jest powszechnie obowiązujących regulacji, które odnosiłby się wprost do odpowiedzialności pełnomocnika ogólnego. W szczególności nie ma wprowadzonej odpowiedzialności pełnomocnika ogólnego za zaległości podatkowe podatnika. Na pełnomocnika może jednak zostać nałożona kara porządkowa, np. za niezłożenie wyjaśnień w odpowiedzi na wezwanie organu (2800 zł na gruncie Ordynacji podatkowej oraz 10000 zł na gruncie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej). Nie jest także wykluczone, że przy zaistnieniu odpowiednich okoliczności, pełnomocnik ogólny mógłby zostać uznany przez organ za sprawcę czynu zabronionego na gruncie kodeksu karnego-skarbowego – konieczne byłoby jednak na zasadach ogólnych udowodnienie popełnienia czynu zabronionego i przypisanie tej osobie winy. Przykład czynu, który w szczególności może zostać popełniony poprzez działanie bądź zaniechanie pełnomocnika może stanowić utrudnianie kontroli celno-skarbowej lub podatkowej (art. 83 Kodeksu karnego skarbowego).
 

Pytanie: Czy istnieje sposób, żeby wskazać w pełnomocnictwie ogólnym obszar pełnomocnictwa dla poszczególnych osób - np. wyłączyć obszar podatku dochodowego od osób fizycznych, w związku z tym, że tym obszarem zajmuje się inna osoba?

Odpowiedź: Zakresu pełnomocnictw ogólnych nie da się ograniczyć do wybranego rodzaju spraw czy też podatków – każdy z pełnomocników będzie upoważniony do działania we wszystkich sprawach podatkowych.
 

Pytanie: Co robić w przypadku, gdy pomimo wskazania adresu elektronicznego na portalu epuap w pełnomocnictwie ogólnym pisma doręczane są papierowo na adres spółki?

Odpowiedź: Organy mogą omyłkowo pominąć fakt ustanowienia pełnomocnika ogólnego nadając pisma do spółki – zalecany jest w takim przypadku kontakt z organem i poinformowanie o ustanowionym pełnomocniku. Należy mieć na uwadze, że w przypadku problemów technicznych organy mogą przesyłać pisma w sposób inny niż za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Podważenie skuteczności takiego doręczenia może być trudne w praktyce, aczkolwiek zasadniczo organy powinny uzasadnić/udokumentować odpowiednio istnienie problemów technicznych.

CZYNNOŚCI ORGANÓW PODATKOWYCH

Pytanie: Jak wygląda korespondencja polskich organów podatkowych z zagranicznymi podmiotami - czy mają one obowiązek odpowiadać, udzielać informacji i korespondować po polsku?

Odpowiedź: Organy mogą wysyłać pisma bezpośrednio na adres siedziby zagranicznych podmiotów, formułując je w języku polskim. Co do zasady, zagraniczny podmiot ma obowiązek odpowiedzi na wezwanie skierowane w ten sposób. Od odbioru korespondencji zaczną biec także ustawowe terminy – jeżeli takie zostały przewidziane w związku z doręczeniem danego pisma. Organy podatkowe nie muszą w każdym przypadku korzystać z prawa pomocy zagranicznej administracji (tak np. wyrok NSA o sygn. II FSK 2501/14). Powyższe nie wyklucza, że w konkretnym przypadku wystąpią np. przesłanki do przywrócenia terminu – korzystanie z tego środka jest jednak w praktyce utrudnione. Stąd podkreślamy jak ważne w przypadku zagranicznych podmiotów może być ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika ogólnego na terytorium Polski.
 

Pytanie: Czy art. 155 Ordynacji podatkowej daje podstawę do żądania przez organy podatkowe dokumentów bez względu na to czy prowadzone są czynności sprawdzające?

Odpowiedź: Generalnie, biorąc pod uwagę konstrukcję przepisów Ordynacji podatkowej, wskazany przepis powinien znaleźć zastosowanie w ramach toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, czy czynności sprawdzających i może być podstawą dla wezwań formułowanych w tych procedurach celem pozyskania informacji lub dowodów od szerokiego kręgu podmiotów. W praktyce jednak, można spotkać się z zastosowaniem analizowanego przepisu jako samodzielnej podstawy do sformułowania wezwania tj. nie w ramach toczącej się formalnej procedury, co nie jest jednak działaniem prawidłowym.
 

Pytanie: W jakich obszarach dopuszczalna jest komunikacja z organem drogą mailową, a kiedy konieczne jest porozumiewanie się w formie oficjalnego pisma podpisanego zgodnie z reprezentacją? Czy ustalanie zmiany terminu dostarczenia np. plików JPK może odbywać się drogą telefoniczną?

Odpowiedź: W naszej praktyce można się spotkać z komunikacją z organem drogą mailową. Taki nieoficjalny sposób komunikowania się z organem jest dopuszczalny i stosowany najczęściej w procedurach o najniższym stopniu sformalizowania (np. w czynnościach sprawdzających), należy jednak pamiętać, że korespondencja prowadzona drogą mailową zasadniczo nie jest przewidziana w przepisach jako prawidłowy i skuteczny sposób składania pism i dokumentów do organów. W szczególności nie należy zatem w ten sposób składać pism czy dokumentów, które wiążą się z terminem ustawowym na ich złożenie (przykładowo zażaleń, odwołań, skarg, czy dokumentacji cen transferowych).
 

Pytanie: Z czego wynika brak możliwości częściowej korekty po kontroli celno-skarbowej?

Odpowiedź: Wraz z doręczeniem wyniku kontroli kończącego kontrolę celno-skarbową aktualizuje się prawo kontrolowanego do złożenia korekty deklaracji (które jest zawieszone w toku jej trwania). Zgodnie z art. 82 ust. 3 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej w terminie 14 dni od dnia doręczenia wyniku kontroli kontrolowany może skorygować w zakresie objętym kontrolą celno-skarbową uprzednio złożoną deklarację podatkową. Ustęp 4 przytoczonego przepisu stanowi natomiast, że uprawnienie do skorygowania deklaracji przysługuje nadal po zakończeniu kontroli celno-skarbowej, jeżeli w wyniku tej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości albo organ uwzględnił złożoną korektę.

Zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o KAS złożona przez kontrolowanego korekta podlega uwzględnieniu przez organ, o czym ten zawiadamia badany podmiot. Jeżeli natomiast organ nie uwzględni korekty złożonej w powyższym zakresie, powinien wydać postanowienie o przekształceniu kontroli w postępowanie podatkowe (art. 83 ust. 1 ustawy o KAS). Ustawa nie przewiduje w tym kontekście rozwiązania pośredniego, w którym pomimo uwzględnienia korekty (np. złożonej w odniesieniu jedynie do części ustaleń organu), kontrola celno-skarbowa przekształca się w postępowanie podatkowe (np. jedynie w części).

Choć naszym zdaniem dokonanie częściowej korekty po doręczeniu wyniku kontroli w ramach kontroli celno-skarbowej powinno być dostępne dla kontrolowanych, obecna treść ww. przepisów nie jest w tym zakresie jednoznaczna.
 

Pytanie: Jak długo mogą trwać czynności sprawdzające? Co jeśli trwają kilka miesięcy z przerwami?

Odpowiedź: Maksymalny czas trwania czynności sprawdzających nie jest uregulowany w obowiązujących przepisach prawa. Czynności sprawdzające nie są objęte limitami czasowymi z ustawy Prawo przedsiębiorców. Charakteryzują się przy tym niskim poziomem sformalizowania i zazwyczaj mają dość wąski zakres.