Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörü

Türkiye’de bilgi ve iletişim teknolojileri global pazar büyüklüğü

Toplam sektör büyüklüğü Türk lirası cinsinden 2021 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde %36 artışla 266 milyar TL’ye ulaştı. Yıllık büyüme oranının geçmiş yıllara kıyasla yüksek seviyede gerçekleşmesinin en büyük tetikleyicisi ise yıllık %149 büyüme oranı ile teknokentlerin cirosundaki artış oldu. Özellikle BT yazılım kategorisi büyümenin lokomotiflerinden biri oldu.

2022 yılı için TL bazında büyüme beklentisi ise geçtiğimiz yıla paralel olarak %10’un üzerinde gerçekleşti. TL cinsinden %36’lık bir büyüme gerçekleştiren sektör, bu yıl son yıllardan farklı olarak dolar cinsinden de pozitif bir büyüme oranı yakaladı ve dolar cinsi büyüme oranı %7’ye tekabül etti. 2020 yılında 26,9 milyar dolar olan pazar büyüklüğü, 2021 yılında 29,9 milyar dolara ulaştı. 2020 – 2021 arasındaki büyümenin en büyük bileşenleri ise 19 milyar TL ile kur etkisi, 18,5 milyar TL ile BT yazılımı ve 15,3 milyar TL ile elektronik haberleşme oldu.

Alt kategoriler

Pazar büyüklüğündeki değişim, BİT sektörü alt kategorileri bazında incelendiğinde bilgi teknolojileri %59 büyüyerek 114,5 milyar TL’ye ulaştı ve 2021 yılında pazarın %43’ünü oluşturdu. İletişim teknolojileri ise %26 karşılaştırılabilir büyüme oranıyla 151,4 milyar TL’ye ulaşarak toplam pazarın %57’sini oluşturdu. Geçen senenin dağılımıyla kıyaslandığında, BT’nin sektördeki ağırlığı artarak toplam pazar içinde %7 oranında yeni pay kazandı. Alt kategorileri bazında BT donanım %41 büyüyerek 43,5 milyar TL seviyesine, BT yazılım yaklaşık iki kat büyüyerek 51 milyar TL’ye, BT hizmet ise %41 büyüyerek 20 milyar TL’ye ulaştı.

Yerlilik oranı

Yerli ürünlerin ağırlığı bilgi teknolojileri içerisinde en yüksek yazılım kategorisinde oldu. Bilgi teknolojileri yazılım kategorisinde yerlilik oranı %82 iken bilgi teknolojileri hizmet kategorisinde ise yerlilik oranı %69 olarak gerçekleşti.

Teknokentler

Rapora göre 2021 yılının en büyük tetikleyicisi teknokent cirolarında yaşanan artış oldu. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 2022 yılının mart ayında yayınlanan istatistikler baz alındığında 2021 – 2022 arasında teknokent sayısı 92’ye çıktı ve şirket sayısı %23 oranında artarak 7.700’ü geçti. Bu doğrultuda teknoloji geliştirme bölgelerinde çalışan kişi sayısı %23 artışla 65 binden 80 bine yaklaştı. Teknokentlerin toplam cirosu, %149 büyüme oranıyla 720,8 milyar TL’den 51,8 milyar TL’ye çıkarken cirodaki artışla birlikte geçen seneye benzer olarak %73’lük artış oranıyla toplam ihracat 7,7 milyar TL’den 13,3 milyar TL’ye yükseldi.

İhracat

Sektörde, 2021 yılında bir önceki yıla kıyasla %58’lik artışla 17,5 milyar TL’lik ihracat gerçekleştirildi. Kategoriler arasındaki dağılımlara göre ise en büyük payı geçen sene olduğu gibi BT yazılım aldı, bu kategorideki ihracat %62 oranında büyüyerek yaklaşık 15 milyar TL’ye ulaştı. BİT sektörü ihracatı dolar bazında ise 2021 yılında bir önceki yıla göre %30 üzerinde artarak 2 milyar dolara ulaştı.

İstihdam

2021 yılına gelindiğinde sektördeki toplam istihdam 185 bin kişi olurken büyüme oranı geçen seneki büyüme oranını ikiye katlayarak %14 olarak gerçekleşti. Sektördeki istihdamın %27’sini kadın çalışanlar oluştururken üniversite mezunu çalışanlar ise %55’lik bir orana sahip. Teknoparklardaki büyüme ile paralel olarak AR-GE çalışanlarının oranı geçen seneye kıyasla büyük bir artışla %40’a ulaştı.