Nadchodzą zmiany w statusie prawnym cudzoziemców (w tym obywateli Ukrainy)

Koniec stanu zagrożenia epidemicznego i implikacje dla cudzoziemców i pracodawców

Trwają prace nad zakończeniem obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego w Polsce. Tak zwane „przepisy covidowe” przedłużały automatycznie ważność zezwoleń na pracę, zezwoleń na pobyt i kart pobytu, a także wiz i oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy, które były ważne przed wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego. Zgodnie z treścią projektu, po 1 sierpnia 2023 r., przepisy Ustawy o cudzoziemcach w zakresie terminów ważności wymienionych wyżej dokumentów zaczną znów obowiązywać, co będzie równoznaczne z powrotem do stanu prawnego sprzed pandemii.

Warto przypomnieć, że ustawa ta przewiduje:

• Obowiązek złożenia przez cudzoziemca wniosku o zezwolenie na pobyt najpóźniej w ostatnim dniu legalnego pobytu na terytorium RP lub opuszczenia Polski do tego dnia;
• Obowiązek opuszczenia terytorium RP w przypadku uzyskania ostatecznej decyzji odmawiającej udzielenia zezwolenia na pobyt na terenie Polski;
• W przypadku uzyskania decyzji odmownej, co do zasady, jedyną opcją pozostania będzie złożenie odwołania od decyzji odmownej;

Kolejne zmiany „specustawy ukraińskiej” – przedłużenie ochrony

Wkrótce wejdą również w życie przepisy wynikające z nowelizacji kilku aktów prawnych, które mają wpływ na tzw. Specustawę o pomocy obywatelom Ukrainy. Zmiany przedłużają okres trwania ochrony czasowej dla obywateli Ukrainy i ich rodzin, które znalazły się na terytorium RP w związku z konfliktem zbrojnym w Ukrainie (dotychczasowa ochrona obowiązywała do 24 sierpnia 2023 r.) i przewidują:

1. Przedłużenie polskiej ochrony czasowej do 4 marca 2024 r. dla obywateli Ukrainy, którzy nie złożyli wniosku o udzielenie im zezwolenia na pobyt i pracę, zezwolenia na pobyt i pracę w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji lub zezwolenia na pobyt i pracę w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.
2. Przedłużenie polskiej ochrony czasowej do 31 sierpnia 2024 r. dla obywateli Ukrainy, którzy:
   
   a.     Zgodnie z obowiązkiem szkolnym pobierają naukę w przedszkolach, szkołach podstawowych i średnich;
   
   b.     Dnia 4 marca 2024 r. będą uczniami przedszkoli albo szkół funkcjonujących wewnątrz ukraińskiego systemu oświaty za pomocą zdalnych metod nauczania;
   
   c.     Najpóźniej w roku szkolnym 2022/2023 zaczną naukę w szkole policealnej, w branżowej szkole II stopnia, szkole policealnej lub szkole dla dorosłych;
   
   d.     Są rodzicami lub opiekunami małoletnich osób wymienionych w punktach a-c.

Ustawa przedłuża również do 4 marca 2024 r. zawieszenie biegu terminów załatwienia spraw prowadzonych przez wojewodę w zakresie udzielenia, zmiany i cofnięcia zezwoleń na pobyt.

Powyższe regulacje zostały uchwalone przez Parlament, oczekują na podpis Prezydenta i publikację w Dzienniku Ustaw. Zmienione przepisy wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Inne zmiany dotyczące cudzoziemców

Cudzoziemców, którzy planują złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE zainteresuje zmiana dotycząca poświadczenia poziomu znajomości języka polskiego. Zgodnie z nowymi przepisami, zostanie opublikowany wykaz poświadczeń znajomości języka polskiego na poziomie co najmniej B1, które będą mogły zostać uznane przez urzędy wojewódzkie w powyższych postępowaniach.

Zmiany wejdą w życie 24 czerwca 2023 r. i będą miały zastosowanie również do toczących się postępowań o wydanie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE.