Borsaya kote olmayan Türk şirketlerinde kurumsal yönetim uygulamaları

Kurumsal Yönetim halka açık olmayan şirketlerin de gündeminde. ‘Adillik’, ‘şeffaflık’, ‘hesap verebilirlik’ ve ‘sorumluluk’ ilkelerinden oluşan Kurumsal Yönetim anlayışı halka açık şirketler için olduğu kadar, borsaya kote olmayan şirketler için de başarılı karar alma ve rekabetçilik açısından fayda sağlıyor. 

Türkiye’de faaliyet gösteren, halka açık olmayan firmalardan alınan görüşler doğrultusunda oluşturulan çalışma, borsaya kote olmayan Türk şirketlerinde kurumsal yönetimin esaslarının ne derece önemsediğine ve uyguladığına yer veriyor. Çalışma, Ağustos – Kasım 2014 tarihleri arasında borsaya kote olmayan, 50 ve üzeri çalışanı olan veya yıllık cirosu 10 milyon TL ve üzeri olan 62 firmanın katılımıyla gerçekleştirildi.

Araştırmadan öne çıkan başlıklar:

1.      Kurumsal Yönetim:

·    Özel ihtiyaçlar ve düzenlemeler olmamasına rağmen, kurumsal yönetim borsaya kote olmayan şirketlerin %90’ı için öncelik arz ediyor.

·    Şirketlerin yarısında bağımsız yönetim kurulu üyesi var.

·    Yönetim kurulunda kadın olan şirketlerin oranı %50’dir.

·    Şirketlerin %21’inin yönetim kurulu ihtiyaç duydukça toplanıyor.

2.      Strateji:

·    Şirketlerin yalnızca %36’sının stratejik yürütme yönetimi ve takibi için bir daimi komitesi bulunuyor.

·    Şirketlerin %58’i stratejilerini yazılı bir stratejik plan üzerinden oluşturuyor.

3.      Risk Yönetimi:

·    Şirketlerin %53’ünün iş risklerini tanımlamış oldukları bir risk envanteri veya risk haritası mevcuttur.

·    Ankete katılan şirketlerin %47’sinde risk yöneticisi veya birimi olduğu, %14’ünde ise iç denetçi veya iç denetim biriminin, %6’sında ise risk komitesinin bu alandan sorumlu olduğu görülüyor.

4.      İç Kontrol:

·    Firmaların %77’si iç kontrolün şirketleri için bir öncelik olduğunu düşünüyor.

·    Ancak uygulamada olan mekanizmaların dokümantasyonu ve formüle edilmesi alanlarında şirketler iyileştirme ihtiyacını kabul ediyor.

5.      İç Denetim:

·    Şirketlerin %57’sinde iç denetim fonksiyonu yer alıyor ve bu fonksiyon çoğunlukla kadrolu iç personel tarafından yürütülüyor.

·    Şirketlerin %29’u iç denetimi dış kaynak destekli kadrolu iç personel ile yürütüyor. Dünyada iç denetim konusunda dış kaynak kullanımı şirketler tarafından giderek daha fazla tercih ediliyor.

6.      Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Sürdürülebilirlik:

·    Günden güne artan bir öneme sahip kurumsal sosyal sorumluluk çalışmaları firmaların %66’sında gerçekleşiyor.

·    Sosyal sorumluluk ve sürdürülebilirlik politikası olan bu şirketlerin sadece %41’i resmi rapor yayınlıyor.

7.      Atama ve Ücretlendirme:

·    Her 10 yönetim kurulu üyesinden 3’ü ücret almıyor.

·    Şirketlerin neredeyse %57’si yönetim kurulunun, %39’u üst düzey yöneticilerinin performans değerlendirmesini resmi olarak gerçekleştirmiyor.

·    Kilit yöneticilerin yedeklenmesi amacıyla şirketlerin %58’inda bir plan bulunuyor.

8.      Suistimalin Önlenmesi:

·    Şirketlerinde suistimal riskini önemli olarak ele alsalar da, şirketlerin yalnız %47’si suistimal riskine karşı bir önlem planına sahiptir.

·    Şirketler tarafından en çok suistimale maruz kalan alanlar ise açık ara satın alma (%44), daha sonra satış (%23) ve üretim/stok süreçleri (%23) olarak belirtiliyor.