Corona: een virus voor uw B2B relaties en contracten?

Sinds de snelle verspreiding van “2019-nCoV”, beter bekend onder het “coronavirus”, werd de menselijke kost steeds duidelijker. Op vandaag is er sprake van meer dan 75.000 infectiegevallen en tegen de 3000 doden. Hoewel niet zo lang geleden de globale impact op de volksgezondheid (onder meer door de draconische acties van de Chinese overheid) grotendeels beperkt leek te blijven, is dit in een mum van tijd veranderd.

Bovendien staat een andere schokgolf reeds klaar. De verstoring van de wereldwijde logistieke keten is namelijk ingezet, met nieuwsberichten over problemen in de toelevering van onderdelen vanuit ons land naar China en omgekeerd. Zelfs bedrijven die niets bestellen in China ondervinden de gevolgen van het virus, gelet op de mogelijkse impact op hun toeleveranciers.

Getroffen Belgische ondernemingen kunnen in bepaalde gevallen nu al een beroep doen op het stelsel van tijdelijke werkloosheid wegens overmacht bij de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening, waardoor de betrokken onderneming mogelijks aan haar werknemers geen loon verschuldigd is.

In B2C contracten worden epidemieën vaak uitgesloten ten nadele van de consument. Hoe is het echter gesteld met het coronavirus in uw B2B relaties en valt dit onder overmacht? Wat met uw afnameverplichtingen van goederen uit China? Wat als u niet kan leveren aan een Chinese klant? Wat als u niet kan leveren aan uw eigen klanten en deze laatste een schadevergoeding claimt? Na de Italiaanse uitbraak zal het inroepen van overmacht mogelijks niet beperkt blijven tot Chinese partners, maar kan ook een Europese vloedgolf ontstaan.

In het Belgische recht is overmacht of force majeure de onmogelijkheid tot het uitvoeren van contractuele verplichting(en) door een ontoerekenbare wijziging van omstandigheden na sluiting van uw contract. Om overmacht te kunnen inroepen moeten evenwel heel wat voorwaarden worden vervuld, zoals het feit dat de uitvoering absoluut onmogelijk moet zijn. Het feit dat u zwaardere inspanningen moet leveren is dus niet voldoende om u op overmacht te beroepen.

Om aan deze onzekerheid te ontsnappen is het opportuun in contracten (ruimere) overmachtsbepalingen op te nemen. Vooreerst kan voorzien worden in de mogelijkheid om de relatie op te schorten tot alles weer op zijn plooi valt. Indien de overmachtssituatie ettelijke maanden duurt, kunnen partijen de overeenkomst heronderhandelen of zelfs opzeggen.

Om enige discussie te vermijden kan eveneens een niet-limitatieve lijst worden toegevoegd waarin beide partijen aanvaarden welke situaties een geval van overmacht uitmaken. Gelet op de economische impact van het coronavirus, zal het een must worden dergelijke epidemieën ook op te nemen in deze lijst. Indien dit niet gebeurt, zal het altijd afhankelijk zijn van de concrete omstandigheden van ieder geval of het coronavirus onder een overmachtsclausule valt.

Indien een bepaalde overmachtssituatie zich voordoet, worden ook best de contractuele gevolgen hiervan vastgelegd (zoals de uitsluiting van aansprakelijkheid voor (in)directe schade). Ten slotte maken partijen ook idealiter wederzijds contractuele afspraken in geval een partij niet in de absolute onmogelijkheid verkeert om uitvoering te geven aan zijn verbintenis(sen), maar de uitvoering van de overeenkomst financieel of anderszins zwaarder of moeilijker zou zijn dan normaal is voorzien (de zogenaamde “hardship” clausule).

Indien u geen regeling heeft opgenomen betreffende overmacht in uw B2B relaties, is het aantonen ervan geen eenvoudige opgave. Laat daarom de impact van virussen niet de kwaliteit van uw contractuele afspraken besmetten en neem nu actie. Deloitte helpt u hierbij graag verder.