Vier barrières voor het vergroten van veerkracht in ziekenhuizen

Vier barrières

Uit gesprekken van Deloitte met verschillende ziekenhuizen komt het beeld naar voren dat ziekenhuizen hun veerkracht en continuïteit vooral bezien vanuit een reactief en extern perspectief. Ook blijken er vier barrières te zijn die het lastig maken om de veerkracht te vergroten en de zorgcontinuïteit en patiëntveiligheid te bewaken:

1. Beperkte middelen en capaciteit
2. Onvoldoende bestuurlijke aandacht
3. Gefragmenteerde verantwoordelijkheid
4. Averechtse tendensen.

Externe rampen en interne verstoringen

Een veerkrachtig ziekenhuis kan onder alle omstandigheden goede zorg leveren. Tijdens de coronacrisis lukte het door de tomeloze inzet van zorgpersoneel en veel improvisatievermogen om in afgeschaalde vorm verantwoorde zorg te bieden. Maar veerkracht is meer dan alleen verantwoorde zorg, en ook meer dan veerkrachtige processen en technologische systemen. Het betekent ook: omgaan met zowel externe rampen als interne verstoringen, en kunnen anticiperen op risico’s op het gebied van zorgcontinuïteit.

1. Beperkte middelen en capaciteit

Toenemende welvaart, vergrijzing en digitalisering zorgen ervoor dat de kosten voor ziekenhuiszorg blijven stijgen, terwijl subsidies en andere vormen van financiële steun achterblijven. Door de beperkte middelen en capaciteit is er niet voldoende ruimte om gedegen afwegingen te maken en te anticiperen op continuïteitsrisico’s. Met als gevolg dat ziekenhuizen steeds weer worden overvallen door verstoringen en disbalansen.

2. Onvoldoende bestuurlijke aandacht

Veel bestuurders hebben een goed inzicht nodig in de steeds complexere processen, interne en externe afhankelijkheden en andere randvoorwaarden voor verantwoorde zorg. Maar integraal inzicht in interne verstoringen en disbalansen en in de continuïteitsaanpak ontbreekt regelmatig, zodat het voor hen lastig is om de juiste keuzes te maken bij de inzet van schaarse middelen en capaciteit. Dit betekent dat zij soms ad hoc strategische keuzes moeten maken, waarbij de risico’s door zorgprofessionals als ‘erg hoog’ worden ervaren.

3. Gefragmenteerde verantwoordelijkheid

Ziekenhuizen zijn vaak grote en complexe organisaties die bestaan uit verschillende divisies, elk met hun eigen autonomie en uitvoeringsverantwoordelijkheden. De combinatie van deze fragmentatie en het zeer complexe landschap vergroot de risico’s op het gebied van kwaliteit en continuïteit van de zorg en patiëntveiligheid.

4. Averechtse tendensen

Ten slotte zijn er ook nog verscheidene tendensen die ziekenhuizen ervan weerhouden om veerkracht integraal te benaderen. De belangrijkste zijn: de diepgewortelde benadering van ‘de patiënt centraal’, de hoge normering- en accreditatiedruk en de reactieve opstelling van toezichthouders. Ook deze factoren maken het lastiger om te anticiperen op interne verstoringen.

Op weg naar een weloverwogen aanpak

Inzicht in deze vier barrières is de eerste stap op weg naar het vergroten van de veerkracht van ziekenhuizen. Deze belemmeringen zijn weliswaar karakteristiek voor de zorgsector, maar er valt veel winst te behalen met een efficiënte, effectieve en creatieve aanpak. In ons artikel “Vier barrières voor het vergroten van veerkracht in ziekenhuizen” worden alle barrières uitgebreid besproken, evenals de mogelijkheden om toch de veerkracht van ziekenhuizen te vergroten, zoals intensievere samenwerking en informatiedeling.

Voor meer informatie kunt u uiteraard contact met ons opnemen.