Artykuł
Raport: Ustawa o uproszczeniu procesu inwestycyjnego
Potencjalne skutki dla gospodarki
Grudzień 2017
Projekt Ustawy inwestycyjnej przewiduje szereg zmian w ustawach mających bezpośredni wpływ na proces inwestycyjny na rynku nieruchomości. Ustawodawcy przyświecał cel usprawnienia i przyspieszenia procesu inwestycyjno-budowlanego, tym niemniej projekt realizuje to założenie z różnym skutkiem. Część zaproponowanych rozwiązań w pełni realizuje zamierzony cel ustawodawcy, podczas gdy niektóre inne zmiany mogą skutkować utrudnieniami w działalności podmiotów operujących na tym rynku oraz spowolnić lub wręcz zahamować niektóre procesy inwestycyjne.
Podczas gdy od ponad roku trwają prace nad przygotowaniem Kodeksu urbanistyczno-budowlanego, Rząd przygotował i udostępnił do publicznej wiadomości projekt rozwiązań przejściowych, dotyczących szeroko rozumianego procesu inwestycyjno-budowlanego i mających w założeniu ów proces uczynić bardziej przejrzystym i przewidywalnym dla jego uczestników.
Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z uproszczeniem przepisu inwestycyjno-budowlanego („Ustawa inwestycyjna”) został opublikowany w dniu 20 września 2017 roku i przekazany przez Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa do konsultacji społecznych.
W projekcie zaproponowano zmiany wielu ustaw związanych w mniejszym lub większym stopniu z prowadzeniem działalności inwestycyjnej na rynku nieruchomości, przy czym - co zrozumiałe - szczególny nacisk położony został na dwa fundamentalne akty normatywne regulujące proces budowlany w Polsce, tj. ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz ustawę - Prawo budowlane. Jak wynika z uzasadnienia projektu, podstawowym celem Ustawy inwestycyjnej ma być usprawnienie oraz przyspieszenie procesu budowlanego, a proponowane zmiany mają być odpowiedzią na nadmiernie złożony i bardzo sformalizowany proces inwestycyjny w Polsce.
Projekt Ustawy inwestycyjnej stał się przedmiotem szeroko zakrojonej dyskusji wśród wielu środowisk związanych z rynkiem nieruchomości w Polsce, w tym w szczególności podmiotów prowadzących działalność gospodarczą na tym rynku, którzy od wielu lat oczekują przejrzystych i proinwestycyjnych rozwiązań w tym obszarze.
W odniesieniu do proponowanych zmian pojawiły się liczne dyskusje, a co za tym idzie opinie i oceny kształtu projektowanych przepisów oraz ich potencjalnego wpływu na proces inwestycyjny. Część z planowanych zmian spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem przez środowiska związane z branżą nieruchomościową, podczas gdy inne zostały poddane zdecydowanej krytyce. Zarówno inwestorzy, jak i urbaniści zauważają poprawę w wielu aspektach procesu inwestycyjnego, ale zgłaszane są również obawy związane z niektórymi z proponowanych rozwiązań, które w ocenie branżowych ekspertów mogą wywołać efekt odwrotny do zamierzonego i stać się barierą utrudniającą funkcjonowanie na rynku nieruchomości.
W związku z licznymi kontrowersjami jakie budzi projekt Ustawy inwestycyjnej, kancelaria prawnicza Deloitte Legal oraz firma doradcza REAS, na prośbę Polskiego Związku Firm Deweloperskich, przygotowały kompleksowy raport zawierający analizę proponowanych przez Rząd rozwiązań oraz ich potencjalnych skutków dla uczestników procesu inwestycyjno-budowlanego w Polsce.
Niniejszy raport składa się z dwóch części: prawnej i ekonomicznej. Część prawna raportu przygotowana przez ekspertów kancelarii prawniczej Deloitte Legal koncentruje się na wskazaniu kluczowych zmian zaproponowanych przez Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa oraz ocenie potencjalnego wpływu nowelizacji na proces inwestycyjny i pozycję jego uczestników, przy czym główny nacisk położony został na analizę skutków prawnych wynikających z ewentualnej implementacji przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym do polskiego porządku prawnego w proponowanym kształcie.
Z kolei część ekonomiczna raportu przygotowana przez REAS koncentruje się wokół syntetycznego przedstawienia znaczenia budownictwa mieszkaniowego, w tym zwłaszcza realizowanego przez sektor deweloperski, a także działalności firm deweloperskich poza sektorem mieszkaniowym, dla polskiej gospodarki. Drugim przedstawionym zagadnieniem były potencjalne zagrożenia dla utrzymania osiągniętej skali działalności, w szczególności wynikające z uchwalenia wspomnianej wyżej ustawy, zarówno w opinii REAS jak i w świetle wyników ankiety przeprowadzonej wśród deweloperów w październiku.
Niniejszy raport w swoim założeniu ma stanowić podsumowanie proponowanych przez Ministerstwo zmian oraz ich wpływu na proces inwestycyjny oraz rynek nieruchomości w odniesieniu do obecnie istniejących uregulowań. Intencją autorów jest przy tym, by opracowanie było elementem w dyskusji nad kształtem proponowanych zmian, mającej być podstawą do ich oceny oraz przyszłej współpracy ze stroną rządową w celu wypracowania wspólnego rozwiązania, uwzględniającego w możliwie największym stopniu interesy wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego