Czy polskie FinTechy mogą osiągnąć sukces w Londynie?

Czym jest FinTech?

FinTech to sektor składający się z firm wykorzystujących nowe technologie i innowacje w obszarze usług finansowych, który ma na celu konkurować z tradycyjnymi instytucjami i pośrednikami w świadczeniu tych usług. Firmy technologii finansowych składają się zarówno z małych start-upów, jak i firm o ugruntowanej pozycji, które starają się zmienić sposób świadczenia lub rozszerzyć wykorzystanie usług finansowych.

Czemu to jest takie ważne?

Technologie finansowe są coraz bardziej istotne, ze względu na historyczną zmianę, przed którą stoi sektor usług finansowych. Będzie ona przebiegała między innymi poprzez cyfryzację procesów zachodzących w tej gałęzi gospodarki. Rewolucja dotknie takie obszary jak: bankowość ubezpieczenia, rynek kapitałowy, płatności, ocenę zdolności kredytowej, regulacje, finanse osobiste i wiele innych. W 2015 roku wartość globalnych inwestycji w FinTech wyniosła 20,3 mld USD, a od 2011 roku wartość ta rosła w średnim tempie 69% rocznie.

Warunki rozwoju FinTech w Polsce

Polskie firmy z sektora FinTech nie mają łatwo - takie wnioski płyną z analizy przygotowanej przez firmę doradczą Deloitte prezentowanej podczas Polish Tech Day , która odbyła się w siedzibie Google w Londynie. Mimo to, Polska jest największym ośrodkiem FinTech w Europie Środkowo-Wschodniej (856 mln USD z 2,2 mld USD¹), to jednocześnie wartość inwestycji venture capital w stosunku do PKB wynosi tylko 0,005%. Jest to ważne, ponieważ na świecie venture capital odpowiada za około 70% wartości całkowitych inwestycji w firmy finansowo-technologiczne. Skutkiem tego, aż dla 72% start-upów głównym źródłem finansowania są środki własne. Wydatki na badania i rozwój w Polsce są również relatywnie niskie i stanowią tylko 0,9% PKB. W efekcie, Polska nie wyróżnia się innowacyjnością na tle innych gospodarek europejskich. Wyjątkiem jest polski sektor finansowy, który jest bardzo innowacyjny w porównaniu z innymi gałęziami naszej gospodarki. Do tego stopnia, że niektóre z największych polskich banków są za granicą nazywane FinTechami, a niektóre rozwiązania są już licencjonowane za granicą. Na przykład jeden z banków skomercjalizował projekt, w ramach, którego oferowane będą kompleksowe rozwiązania w zakresie bankowości detalicznej poza Polską.

Jak wynika z przenalizowanych danych, stopa zwrotu z kapitału własnego banków innowacyjnych może być większa niż dla całego sektora bankowego. Pozytywnym czynnikiem rozwoju rynku było uruchomienie przez największych ubezpieczycieli i banki w Polsce finansowania dla branży FinTech w postaci programów akceleracyjnych, funduszy typu corporate venture capital, oraz inwestycji bezpośrednich. Ponadto polski regulator - KNF, chce umożliwić start-upom rozwój poprzez uruchomienie tak zwanej „piaskownicy regulacyjnej”, która bardzo dobrze się sprawdziła w Londynie - Europejskiej stolicy FinTech.

Ekspansja Polskich FinTechów – Czy Polskie FinTechy mogą osiągnąć sukces w światowej stolicy finansów?

To temat panelu przeprowadzonego w trakcie Polish Tech Day w Londynie, którego moderatorem był Artur Martyniuk - Dyrektor w dziale Doradztwa Finansowego w Deloitte. Gośćmi panelu byli:

• Matt Stawarz, Ekspansja, Strategia i Relacje inwestorskie, Billon
• Emilian Siemsia, CTO, FriendlyScore
• Paweł Tomczuk, Współzałożyciel i Prezes zarządu, rAccelerator
• Sara Koślińska, CEO, Limitless 
• Grant Blaisdell, Współzałożyciel i CMO, Coinfirm 

Podczas dyskusji paneliści doszli do wniosku, że ekspansja zagraniczna jest warunkiem osiągnięcia sukcesu. Polskie instytucje finansowe do tej pory rzadko wychodziły na międzynarodowe rynki, dlatego wciąż jest to niewielka część ich działalności, co spowalnia proces skalowania innowacji na rynku w Polsce i za granicą. Jest to ważne, ponieważ FinTechy i instytucje finansowe stanowią idealne partnerstwo, w którym FinTechy dostarczają technologię, a instytucje klientów. Dodatkowo, duża część rynku finansowego jest opanowana przez inwestorów zagranicznych, przez co polski rynek jest lokalny, a strategiczne decyzje podejmowane są za granicą. Dlatego łatwiej jest być FinTechem za granicą niż w Polsce, bo tam podejmowane są decyzje o potencjalnej inwestycji. W efekcie łatwiej jest przenieść działalność z rynków zagranicznych do Polski, niż odwrotnie. Korporacje najpierw testują technologię na swoich rodzimych rynkach, a dopiero potem wdrażają ją w kolejnych krajach.

Część FinTechów stanowią firmy z sektora robo-advisory². Jednak polski rynek nie jest optymalny dla rozwoju takich firm, ze względu na niechęć społeczeństwa do trzymania swoich oszczędności w ryzykownych aktywach, a to utrudnia skalowanie takiego biznesu.

Część dyskusji poświęcono również na działania polskiego regulatora, który do tej pory był konserwatywny oraz ostrożny w podejściu do innowacji finansowych. Już na początku swojej działalności przekonały się o tym takie firmy jak Friendlyscore i Billon. W takich przypadkach przedsiębiorcy skazani są na ekspansję zagraniczną, nie tylko poprzez szukanie tam klientów, ale także poprzez przeniesienie jednostek decyzyjnych. Dodatkową barierą jest również niska świadomość i brak wiedzy na temat technologii blockchain, o którą często opierają swoją działalność FinTechy, a w którą polskie banki niewiele inwestują. Jako powody, które blokują ekspansję polskich FinTechów wymieniono również niechęć inwestorów i przedsiębiorców do podejmowania wysokiego ryzyka.

FinTech potrzebuje finansowania

Wnioski, jakie można wyciągnąć z panelu dotyczą między innymi aktywności sektora prywatnego, który powinien być bardziej zaangażowany w finansowanie innowacji. Być może rozwiązaniem byłoby utworzenie programu podobnego do brytyjskiego „Enterprise Investment Scheme” i „Seed Enterprise Investment Scheme”. Program ten pozwala na złagodzenie negatywnych skutków nieudanej inwestycji i nie wymaga angażowania środków publicznych.

Konieczna jest też zmiana podejścia inwestorów i przedsiębiorców. Inwestorzy powinni zrozumieć, że już na wczesnym etapie inwestycji powinni wziąć pod uwagę, że w przyszłości start-up może wymagać dalszego dokapitalizowania, a przedsiębiorcy powinni działać bardziej odważnie i być bardziej zdeterminowani, aby osiągnąć zakładany, ambitny wzrost i skalowalność biznesu.

¹ Termin "FinTech" odnosi się do rozwiązań informatycznych przeznaczonych dla sektora finansowego obejmujący technologie informatyczne, dostarczane przez każdą istniejącą lub powstającą jednostkę. Sektor finansowy jest zdefiniowany, jako składający się z ośmiu podgrup: Bankowość, ubezpieczenie, zarządzanie aktywami i rynki kapitałowe, podnoszenie kapitału i finanse osobiste, płatności, dane i analityka, cyberbezpieczeństwo i inne oprogramowanie.

² Rodzaj doradcy finansowego, który zapewnia doradztwo finansowe lub zarządzanie aktywami online z jak najmniejszą interwencją człowieka.