FATCA – Amerykańskie rachunki raportowane (część 1)

Amerykański rachunek raportowany - definicja

Pojęcie „amerykański rachunek raportowany” zostało zdefiniowane w art. 1 ust. 1 lit. cc) Umowy FATCA, w którym przewidziano, że oznacza ono „rachunek finansowy prowadzony przez raportującą polską instytucję finansową i posiadany przez jedną lub więcej szczególnych osób amerykańskich lub przez podmiot niebędący podmiotem amerykańskim, w którym jedna lub większa liczba osób kontrolujących są szczególnymi osobami amerykańskimi”.

W dalszej części cytowanego przepisu Umowy FATCA zostało wskazane, że powyższa definicja nie znajduje zastosowania w przypadku, gdy dany rachunek finansowy nie zostanie zidentyfikowany jako amerykański rachunek raportowany po przeprowadzeniu procedur due diligence opisanych w załączniku I do Umowy FATCA.

W będącym obecnie przedmiotem prac sejmowych projekcie ustawy o wykonywaniu Umowy FATCA[1] nie znalazła się odrębna definicja pojęcia „amerykański rachunek raportowany”. Co istotne, w jej art. 2 zostało wskazane, że: „Ilekroć w niniejszej ustawie mowa jest o (…) amerykańskim rachunku raportowanym (…), pojęcia te należy rozumieć w znaczeniu zdefiniowanym w art. 1 ust. 1 Umowy FATCA”.

Z uwagi na fakt, że przepis projektowanej ustawy odsyła do definicji zawartej w Umowie FATCA, należy zwrócić uwagę na warunki niezbędne do uznania danego rachunku finansowego za „amerykański rachunek raportowany”.

Amerykański rachunek raportowany - wymogi

Po pierwsze, aby uznać dany rachunek za „amerykański rachunek raportowany” powinien on stanowić rachunek finansowy w rozumieniu Umowy FATCA. W tym miejscu należy wskazać, że Umowa FATCA wyróżnia następujące kategorie rachunków finansowych:

1. Udział w kapitale lub wierzytelność względem podmiotu inwestującego,
2. Pieniężna umowa ubezpieczenia albo umowa renty,
3. Rachunek depozytowy,
4. Rachunek powierniczy
   
   - które nie stanowią rachunków wyłączonych z definicji rachunku finansowego, wskazanych w części V załącznika II do Umowy FATCA.

Drugim z warunków, jaki powinien spełniać rachunek dla uznania go za „amerykański rachunek raportowany” jest, aby był on prowadzony przez raportującą polską instytucję finansową. Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 lit. o) Umowy FATCA jest nią każda polska instytucja finansowa, która nie jest nieraportującą polską instytucją finansową. Określenie, która polska instytucja finansowa jest nieraportującą instytucją finansową budzi szereg wątpliwości, wynikających m.in. z dużego stopnia ogólności przepisów zawartych w załączeniu II do Umowy FATCA. Przykładowo jako nieraportujące polskie instytucje finansowe można zakwalifikować niektóre banki spółdzielcze.

Kolejnym z warunków, koniecznym do uznania rachunku za „amerykański rachunek raportowany” jest, aby był on w posiadaniu jednej lub większej liczby „szczególnych osób amerykańskich” albo podmiotu niebędącego podmiotem amerykańskim, w którym jedna lub więcej osób kontrolujących stanowi „szczególne osoby amerykańskie”[1].

Odnośnie osób kontrolujących podmiotu niebędącego podmiotem amerykańskim, zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 lit. mm) Umowy FATCA powinny nimi być osoby fizyczne, które sprawują kontrolę nad tymże podmiotem.

Ostatnim z warunków, jak powinien zostać spełniony dla uznania rachunku za „amerykański rachunek raportowany” jest zidentyfikowanie go przez raportującą polską instytucję finansową jako taki rachunek w toku przeprowadzonych procedur due diligence, opisanych w załączniku I do Umowy FATCA.

W przypadku gdy wszystkie, wskazane powyżej warunki zostaną enumeratywnie spełnione w stosunku do danego rachunku,ostaną enumeratywnie spełnione, raportująca polska instytucja finansowa będzie zmuszona uznać go za „amerykański rachunek raportowany” i przekazać stosowne informacje o tymże rachunku do Ministra Finansów (albo organu przezeń upoważnionego).