FATCA, Euro-FATCA i CRS

Co to jest FATCA?

FATCA (ang. Foreign Account Tax Compliance Act) to ustawa uchwalona przez Kongres Stanów Zjednoczonych Ameryki (dalej: „USA”), która m.in. nakłada na zagraniczne (nieamerykańskie) instytucje finansowe obowiązek identyfikacji rachunków finansowych będących w posiadaniu osób fizycznych i podmiotów mających określone związki z USA (np. amerykańską rezydencję podatkową).

Wymogi FATCA są wdrażane przez poszczególne jurysdykcje podatkowe w drodze zawierania międzyrządowych porozumień (ang. IGA – Intergovernmental Agreement) z Rządem USA. Na chwilę obecną umowy IGA z USA zawarło 113 państw, w tym Polska (Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA – Dz. U. z 2015 r. poz. 1647; dalej: „Umowa FATCA”).

Wymogi zapowiedziane w Umowie FATCA zostały wprowadzone ustawą z dnia 9 października 2015 r. o wykonywaniu Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA (Dz. U. z 2015 r. poz. 1712; dalej: „ustawa FATCA”), która określa m.in. obowiązki raportujących polskich instytucji finansowych (banków, domów maklerskich, TFI, zakładów ubezpieczeń, ale też tzw. podmiotów inwestujących) w zakresie identyfikowania amerykańskich rachunków raportowanych (rachunków finansowych będących w posiadaniu osób mających określone związki z USA) oraz przekazywania informacji o nich do Ministra Finansów.

Co to jest Euro-FATCA?

Euro-FATCA to model automatycznej wymiany informacji podatkowych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej, wprowadzony dyrektywą Rady 2014/107/UE z dnia 9 grudnia 2014 r. zmieniającą dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania (Dz. Urz. UE z 16 grudnia 2014 r. L 359/1; dalej: „Dyrektywa”).

Implementacja Dyrektywy w Polsce jest już opóźniona. Na chwilę obecną, projekt ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (datowany na dzień 19 maja 2016 r.) – implementującej nie tylko wymogi Dyrektywy, ale również reżimu CRS – znajduje się na etapie konsultacji publicznych.

Co to jest CRS?

CRS (ang. Common Standard on Reporting and Due Diligence for Financial Account Information) to standard automatycznej wymiany informacji o rachunkach finansowych rezydentów państw należących do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (ang. Organization for Economic Co-operation and Development; dalej: „OECD”), który został opracowany przez OECD przy współpracy państw z grupy G20 i Unii Europejskiej.

CRS może być wdrażany międzynarodowymi umowami dwustronnymi. Niektóre państwa, w tym Polska, zdecydowały się jednak na zawarcie wielostronnej umowy o automatycznej wymianie informacji o rachunkach finansowych (ang. Multilateral Competent Authority Agreement; dalej: „MCAA”), na mocy której państwa-strony będą wymieniać się informacjami, co do zasady, od 2017 r.

Reżim CRS jest bliźniaczy względem Euro-FATCA i bardzo podobny do FATCA. W Polsce, CRS i Euro-FATCA będą implementowane wspólnie.

Od kiedy wymogi FATCA, CRS i Euro-FATCA powinny być wykonywane?

Wymogi FATCA w zakresie identyfikacji klientów i raportowania weszły już w życie.

W grudniu 2016 r. instytucje finansowe będą zobowiązane blokować środki swoich klientów (wierzycieli) w przypadku niemożności uzyskania oświadczeń dla celów FATCA – w przypadku niektórych rachunków.

Ustawa implementująca Euro-FATCA i CRS powinna wejść w życie, zgodnie z obecnym brzmieniem projektu, 1 września 2016 r.

Skutki niezgodności

Niezgodność z FATCA, zarówno w przypadku „typowych” instytucji finansowych jak również „podmiotów inwestujących”, którymi mogą być treasury centers i centra operacji finansowych w grupach kapitałowych, wiąże się z ryzykiem poważnych sankcji karnoskarbowych – nawet, jeżeli dany podmiot nie  zidentyfikuje u siebie żadnych „amerykańskich” klientów.

Ustawa implementująca CRS i Euro-FATCA ma natomiast wprowadzić, poza KKS, instytucję kary pieniężnej nakładanej w drodze decyzji przez Ministra Finansów -  w wysokości do 1 000 000 zł.