Powrót obowiązkowego raportowania „krajowych” schematów podatkowych – terminy/wyzwania

W związku z opublikowaniem 16 czerwca 2023 roku w Dzienniku Ustaw Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego i zniesieniem tego stanu z dniem 1 lipca 2023 roku, rozpoczął bieg 30-dniowy termin przewidziany w ustawie covidowej, po upływie którego terminy do raportowania krajowych schematów podatkowych ponownie rozpoczną bieg.

Podstawową konsekwencją odwołania stanu zagrożenia epidemicznego z dniem 1 lipca 2023 roku jest zakończenie trwania stanu zawieszenia biegu terminów do raportowania schematów podatkowych z dniem 31 lipca 2023 roku. Oznacza to, że terminy raportowania schematów krajowych, które rozpoczęłyby się w okresie od 31 marca 2020 roku do 31 lipca 2023 roku, rozpoczną się 1 sierpnia 2023 roku. Z kolei terminy raportowania, które rozpoczęły się przed 30 marca 2020 roku i – na skutek wprowadzenia stanu zagrożenia epidemicznego – uległy zawieszeniu, będą biegły dalej począwszy od 1 sierpnia 2023 roku.

Z uwagi na ogólne sformułowanie przepisów ustawy covidowej dotyczących „odwieszenia” terminów na zaraportowanie schematów podatkowych, podmioty zobowiązane mogą powziąć wątpliwości w zakresie terminu składania informacji MDR-1 i MDR-3.

Przypomnijmy, że informacja MDR-1 to podstawowy raport dotyczący schematu podatkowego. Na podstawie przepisów ustawy covidowej oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia znoszącego stan zagrożenia epidemicznego, terminem na zaraportowanie schematów podatkowych, które wystąpiły w okresie od 31 marca 2020 roku do 31 lipca 2023 roku jest 30 sierpnia 2023 roku.

Z kolei informacja MDR-3 będąca informacją podsumowującą, którą należy składać wraz z deklaracją podatkową, służy przekazaniu Szefowi KAS informacji o korzyściach podatkowych osiągniętych w danym okresie rozliczeniowym z danego schematu podatkowego lub o dokonaniu jakiejkolwiek czynności będącej elementem schematu podatkowego (nawet w przypadku braku korzyści podatkowej). Warto zwrócić uwagę, że termin do złożenia tej informacji (zbieżny z terminem składania deklaracji podatkowych dla danego podatku) również został zawieszony na mocy ustawy covidowej. Tym samym, w związku z obecnym „odwieszeniem” biegu terminów i nierozstrzygnięciem przez ustawodawcę, w jakim terminie należy złożyć MDR-3, organy podatkowe mogą dojść do wniosku, że informacje te powinny być składane już po upływie 30 dni od dnia zniesienia stanu zagrożenia epidemicznego, a więc 31 lipca 2023 roku.

Powyższa wykładnia, choć wynikająca z literalnego brzmienia przepisów, prowadzi do absurdalnych wniosków. Zakłada ona bowiem, że korzystający powinni być zobowiązani do przekazywania informacji o uzyskaniu korzyści ze schematu podatkowego / dokonywania czynności w ramach schematu podatkowego (MDR-3) jeszcze przed formalnym zaraportowaniem schematu, na podstawie którego mieliby osiągnąć korzyść lub w którym mieliby uczestniczyć (MDR-1). Podążając dalej kierunkiem takiej niewłaściwej wykładni, podmioty zobowiązane do raportowania nie mogłyby efektywnie skorzystać z przysługującego im terminu na zaraportowanie „zaległych schematów” (złożenia formularzy MDR-1), ponieważ musiałyby poinformować o nich już do 31 lipca 2023 roku, a więc w terminie przewidzianym – według literalnego brzmienia ustawy – dla złożenia informacji MDR-3.

Otóż należy krytycznie odnieść się do takiej wykładni. Skoro informacja MDR-1 stanowi zgłoszenie (powiadomienie) o wystąpieniu schematu podatkowego, to nie może ona być poprzedzona informacją podsumowującą o zastosowaniu schematu podatkowego (MDR-3). Wypełnienie obowiązków raportowych dla celów podatkowych w taki sposób nie spełniałoby swojej funkcji, a dodatkowo wprowadzałoby niepotrzebne komplikacje w przetwarzaniu danych raportowanych organom administracji skarbowej.

Informacja MDR-3 jest następcza w stosunku do informacji MDR-1 i obowiązek jej złożenia (MDR-3) nie może wyprzedzać informacji o powstaniu schematu podatkowego (MDR-1).

Powyższa kwestia pozostaje nierozstrzygnięta ze strony przedstawicieli organów administracji skarbowej. Choć literalne brzmienie ustawy sugeruje, że termin na zaraportowanie MDR-3 powinien ubiegać wcześniej niż MDR-1, to istnieją uzasadnione argumenty przemawiające za uznaniem, że terminy te powinny być sobie równe i kończyć się w terminie ustawowo przewidzianym dla informacji MDR-1 tj. 30 sierpnia 2023 roku. Wynikają one przede wszystkim z charakteru tych dwóch informacji. MDR-1 ma stanowić podstawowe źródło wiedzy o schemacie podatkowym i służy przekazywaniu organom podatkowym informacji o jego zaistnieniu. MDR-3 ma charakter podsumowujący, wskazujący jakie korzyści odniósł dany podmiot z tytułu uczestniczenia w schemacie i jakich czynności się w nim podjął. Takie spojrzenie na powyższy problem sugeruje, że termin na składanie informacji MDR-3 w związku ze zniesieniem stanu zagrożenia epidemicznego nie powinien upływać przed terminem na złożenie MDR-1 tj. 31 lipca 2023 roku, lecz ulec wydłużeniu do 30 sierpnia 2023 roku.

Niezależnie od przyjętej przez podmiot zobowiązany strategii związanej z raportowaniem schematów krajowych na skutek zniesienia stanu zagrożenia epidemicznego, mogą wystąpić sytuacje, w których konieczne będzie złożenie informacji wraz z czynnym żalem. Warto wówczas pamiętać, że złożenie czynnego żalu może nastąpić w formie ustnej (do protokołu), pisemnej (w tym poprzez złożenie na dokumencie kwalifikowanego podpisu elektronicznego i przesłanie zawiadomienia na adres skrzynki podawczej ePUAP właściwego organu podatkowego) oraz za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym.