Zrównoważony rozwój w sektorze muzycznym

W 2019 roku świat obiegła informacja, że zespół Coldplay wstrzymuje trasę koncertową ze względu na jej negatywny wpływ środowiskowy*. Chris Martin – lider zespołu w wywiadzie dla BBC zadeklarował wówczas, że ponowne spotykanie się z fanami będzie możliwe, jeśli muzycy znajdą pozytywne rozwiązania na zanieczyszczenia środowiskowe podczas organizacji koncertów. Można byłoby powiedzieć, że w dobie kryzysu klimatycznego jest co najmniej kilka bardziej szkodliwych przedsięwzięć niż koncert. Z pewnością tak, ale dziś mówimy o tym, że w obliczu zagrożeń związanych ze zmianami klimatu, absolutnie wszyscy musimy się zmobilizować, by grać do jednej bramki. I oczywiście są branże, na których ciąży większa presja społeczna i regulacyjna, ale to nie znaczy, że inne nie powinny myśleć o zrównoważeniu swojej działalności. Jak zapewniają naukowcy, znaleźliśmy się w krytycznej dekadzie. Jeśli nie podejmiemy zdecydowanych działań na rzecz planety, problemy środowiskowe i powiązane z nimi wyzwania społeczne będą się tylko pogłębiać. Być może nie będzie lepszego momentu, by podążać śladem Coldplay i solidarnie zamanifestować swego rodzaju „Call to Action” także w sektorze szeroko rozumianej rozrywki.

W USA rocznie aż 32 mln ludzi bierze udział w co najmniej jednym festiwalu muzycznym¹, a w samej Europie w każdym roku organizowanych jest około 2500 tego typu wydarzeń². Spoglądając na te eventy przez soczewkę ESG szybko okaże się, że zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i ogólnym jest bardzo wiele obszarów, którym warto uważnie się przyjrzeć i stworzyć plan naprawczy. Tym bardziej, że zgodnie z prognozami do 2027 roku festiwale muzyczne ma odwiedzić ponad 336 milionów uczestników, co stanowi olbrzymią przestrzeń do minimalizowania negatywnego wpływu, promowania odpowiedzialnych zachowań i reagowania na rosnące oczekiwania wobec odpowiedzialności społecznej i środowiskowej. Od kilku lat badania wyraźnie wskazują, że na przestrzeni ostatnich lat konsekwentnie rośnie zaniepokojenie zmianami klimatycznymi. Z badania Climat Sentiment Index³ realizowanego przez Deloitte wynika, że aż 81% Polaków obawia się zmian klimatycznych, a 90% uznaje, że konieczne jest podejmowanie działań mających na celu zmniejszenie zagrożeń środowiskowych. Lęk ekologiczny powoduje, że staramy się zmieniać swoje nawyki, ale coraz częściej wymagamy od producentów i organizatorów wydarzeń, że oni także będą coraz bardziej świadomi swojego wpływu i zaczną działać proaktywnie. Warto się nad tym pochylić, tym bardziej, że już 89% festiwalowiczów chce być bardziej odpowiedzialnych za odpady, które wytwarzają.

W zrównoważonym rozwoju chodzi przede wszystkim o uwzględnienie aspektów środowiskowych, społecznych i zarządczych w każdym przedsięwzięciu i w jego całym łańcuchu wartości. Trzeba zatem zastanowić się, jaki wpływ na środowisko mamy w procesie organizowania festiwalu czy innego wydarzenia muzycznego. W aspekcie środowiskowym (E) należy uwzględnić m.in. emisje gazów cieplarnianych, zużycie wody, energii, ale także cyrkularność odnoszącą się do efektywnego zarządzania zasobami. Według raportu Greener Festival, w którym przeanalizowano dane z imprez organizowanych w 17 krajach, przeciętny festiwal wytwarza 500 ton emisji dwutlenku węgla, a na festiwalach w Wielkiej Brytanii średnio do 80% ludzi porzuca swoje namioty na polu, które ze względu na złożoną mieszankę różnych materiałów, są niemal niemożliwe do recyklingu⁴. Jak wiemy – odpady, także te pofestiwalowe, to ogromny problem związany z przetwarzaniem i odpowiedzialnym zarządzaniem ostatnim etapem cyklu życia produktu. Mniej oczywisty jest na pewno obszar społeczny (S), ale za to niezwykle ważny i nabierający znaczenia. Odnosi się bowiem do tego, w jaki sposób traktowani są ludzie tj. pracownicy, dostawcy, muzycy, uczestnicy festiwalu w procesie tworzenia i organizacji wydarzenia kulturalnego. Ten obszar może być wykorzystany do przełamywania szkodliwych stereotypów, budowania społeczności wokół konkretnych wartości i zmianę perspektywy na kwestie społeczne i środowiskowe. Organizatorzy wydarzeń kulturalnych, w tym muzycznych mogą odegrać bardzo istotną rolę angażując się w bardziej lub mniej oczywiste zagadnienia. Przykładowo, okazuje się, że aż 76% zapraszanych artystów to mężczyźni lub męskie zespoły⁵. Warto zastanowić się, dlaczego tak jest i czy mamy wpływ na zwiększenie reprezentacji kobiet na scenie.

Tematów jest naprawdę bardzo dużo, dlatego warto zareagować już teraz i zacząć działać, tym bardziej, że pojedyncze na razie przykłady świadczą o tym, że branża zaczęła się wybudzać z letargu. Holenderski festiwal muzyki elektronicznej DGTL dąży do bycia pierwszym festiwalem cyrkularnym⁶, z kolei Burning Man (obok Coachelli najsławniejszy festiwal w USA) – do 2030 roku chce stać się wydarzeniem całkowicie bezemisyjnym i ekologicznie regenerującym się^7. W Wielkiej Brytanii ponad 40 festiwali już zobowiązało się do redukcji emisji o połowę i podwojenia wskaźników recyklingu do 2025 roku⁸.

Bezdyskusyjnie to właściwy moment, by szeroko rozumiana branża rozrywkowa, w tym muzyczna w Polsce weszła na ścieżkę zrównoważonego rozwoju i zaczęła się zmieniać. Tym bardziej, że przykładów będzie przybywać. Zespół Coldplay, po kilku latach przerwy wyruszył w trasę koncertową, która zgodnie z zapowiedzą miała emitować o połowę mniej CO2 niż poprzednia. Zespół nie tylko udowadnia, że można zmniejszyć swój wpływ na środowisko, ale także mieć pozytywne oddziaływanie na innych. Fani zespołu korzystają z aplikacji, która pomaga w wyborze bardziej ekologicznych opcji podróży na koncert, a zespół wykorzystuje kinetyczny parkiet do wytwarzania energii elektrycznej⁹. Nie ma już więc argumentu, że to niemożliwe – jest to wręcz konieczne. Trzeba tylko zastanowić się, jak bawić się w bardziej odpowiedzialny sposób.

*Komentarz Marty pierwotnie ukazał się w raporcie „Playfair” Raport PlayFair 2022 - Archicom