Technologia w służbie pacjentom: terapeutyczne aplikacje i urządzenia na receptę

Cyfrowe aplikacje terapeutyczne

Cyfrowe aplikacje terapeutyczne (Digital Therapeutics, DTx) są nową podkategorią produktów medycyny cyfrowej, stanowiącą podzbiór zdrowia cyfrowego. Są dostarczane bezpośrednio do pacjenta poprzez specjalne oprogramowanie (np. aplikacje mobilne, systemy IT, strony www). Rozwiązania te mogą być stosowane jako samodzielna terapia (stanowiąc alternatywę dla terapii farmakologicznej) lub wsparcie procesu leczenia. Mogą być połączone z innymi urządzeniami medycznymi, np. sensorami zewnętrznymi.

Dodatkowo, oferując możliwość zarządzania stylem życia i odżywianiem, zapobiegają rozwojowi chorób, łagodzą i leczą zarówno choroby fizyczne, jak i zaburzenia psychiczne, wspomagając pacjentów w osiąganiu celów zdrowotnych. Wykorzystanie terapii cyfrowych może przynieść największe korzyści dla pacjentów z chorobami przewlekłymi poprzez zapewnienie ciągłości leczenia.

W roku 2021 globalny rynek terapii cyfrowych wygenerował przychody rzędu 4,1 mld dolarów. Szacuje się, że do roku 2026 rynek usług DTx wzrośnie do 13,1 mld dolarów. Rozwiązania oparte o terapie cyfrowe to jeden z najszybciej rozwijających się segmentów zdrowia cyfrowego. W firmy z sektora MedTech, które tworzą tego typu narzędzia, najchętniej inwestują fundusze venture capital. Wśród krajów najbardziej aktywnych w obszarze rozwoju cyfrowych aplikacji terapeutycznych są: Stany Zjednoczone, Japonia, Australia, Singapur, Korea Południowa, Chiny. W Europie natomiast coraz bardziej aktywne stają się: Niemcy, Francja, Belgia, Wielka Brytania oraz Francja.

Zakwalifikowanie rozwiązania jako cyfrowej aplikacji terapeutycznej wymaga przeprowadzenia badań klinicznych. Każda aplikacja podlega rygorystycznym zasadom przetwarzania i udostępniania danych osobowych, jak również danych oraz zdarzeń medycznych. Dodatkowo, DTx musi wnosić dodatnią wartość do systemu opieki zdrowotnej w postaci potwierdzonych korzyści medycznych oraz pozytywnie wpływać na końcowe efekty leczenia pacjenta. Po przejściu procedury rejestracyjnej, cyfrowe aplikacje terapeutyczne stają się częścią ekosystemu zdrowotnego i są przypisywane pacjentowi na receptę.

Ochrona zdrowia w Polsce a cyfrowe aplikacje terapeutyczne

Obszar zdrowia psychicznego jest najdynamiczniej rozwijającym się segmentem cyfrowych aplikacji terapeutycznych na świecie. Szacuje się, że w Polsce liczba osób mających problemy ze zdrowiem psychicznym wynosi blisko 8 mln. Podobnie jak w innych sektorach usług medycznych, także i w tym przypadku mamy do czynienia z niedoborami specjalistów.

Przewiduje się, że w roku 2023 rynek usług powiązanych z obszarem problemów psychicznych w Polsce urośnie o prawie 6% (r/r), osiągając poziom 4 mld złotych. Wśród wielu ciekawych rozwiązań pojawiających się na świecie, warto wspomnieć o cyfrowej aplikacji terapeutycznej z obszaru psychiatrii Mindpax wprowadzonej w Niemczech. Proponowana metoda może być alternatywą dla leczenia farmakologicznego lub stanowić jego uzupełnienie. Mindpax oferuje zarówno aplikację cyfrową, jak i opaski do stałego monitorowania stanu zdrowia pacjenta.

Kolejnym problemem zdrowotnym coraz częściej diagnozowanym w polskim społeczeństwie jest nadwaga (BMI>25) i otyłość (BMI>30). Blisko 44% mężczyzn w naszym kraju boryka się z nadwagą, a 18% walczy z otyłością. Wśród kobiet odsetek ten jest nieco niższy; 30% polskich kobiet ma nadwagę, a kolejne 15% cierpi na otyłość. Według prognoz do roku 2030 co trzeci Polak może mieć problemy z otyłością. Rozwiązaniem dla irlandzkich pacjentów jest aplikacja terapeutyczna RediCare. Użytkownicy mogą skorzystać z szesnastotygodniowego programu, który jest dostępny w dwóch opcjach subskrypcyjnych. Usługa zapewnia pacjentom zarówno plany żywieniowe, jak i edukacyjne oraz codzienny monitoring postępów. Oprócz tego każdy pacjent ma zapewnionego trenera osobistego, z którym odbywa regularne konsultacje.

Trzecim obszarem, w przypadku którego zastosowanie cyfrowych aplikacji terapeutycznych może być skuteczne, jest segment osób chorych na cukrzycę. Obecnie większość pacjentów korzysta z dostępnych rozwiązań, takich jak glukometry, aby na bieżąco kontrolować poziom glukozy we krwi. Szacuje się, że prawie 3 mln obywateli naszego kraju choruje na cukrzycę typu II, a prognozy zakładają, że do roku 2030 aż 10% Polaków może zostać dotkniętych tą chorobą. Starając się pomóc osobom cierpiącym na cukrzycę, firma biotechnologiczna Welldoc Inc. oferuje amerykańskim pacjentom aplikację BlueStar Diabetes, która pomaga w walce z chorobą na linii pacjent-lekarz. Można ją wykorzystać do analizy bieżących oraz historycznych danych, które są wysyłane lekarzowi w celu stałego monitoringu pacjenta.

Digital Therapeutics i Phygitalowy Pacjent przyszłości. Co ich łączy?

Rozwiązania z obszaru cyfrowych aplikacji terapeutycznych wpisują się w obraz Phygitalowego Pacjenta przyszłości, który w przeważającej większości chce wykorzystywać cyfrowe aplikacje medyczne do poprawy stanu swojego zdrowia. DTx dają możliwość stałego monitorowania zdrowia pacjenta przez personel medyczny oraz samego użytkownika. Dla chorych, którzy odczuwają skutki uboczne terapii farmakologicznych, lub u których dotychczasowy proces leczenia nie przyniósł zadowalających wyników, cyfrowe aplikacje terapeutyczne mogą stanowić skuteczną alternatywę. Efektywność Digital Therapeutics wymaga dostępu do danych, co Phygitalowy Pacjent opisany w raporcie Deloitte Digital doskonale rozumie – jest świadomy tego, że udostępnione przez niego informacje są wykorzystywane na potrzeby kontroli stanu zdrowia i przez to chętniej to robi. Z perspektywy całego ekosystemu zdrowotnego DTx stają się niezwykle istotnym narzędziem do skutecznego zapobiegania chorobom lub uzupełnieniem tradycyjnych metod leczenia. Jednocześnie stanowią ważny element dbania o zdrowie. Co ważne, aby figurować w systemie leków na receptę oraz refundacji, aplikacje Digital Therapeutics muszą zostać zatwierdzone w ramach badań klinicznych i uzyskać status wyrobu medycznego.

Można zatem z dużą pewnością przewidzieć, że opisane wyżej rozwiązania będą w przyszłości stanowiły kluczowy element ekosystemu zdrowotnego. Ekosystemu, który spełnia potrzeby Phygitalowego Pacjenta, oczekującego bezpiecznych cyfrowych rozwiązań z obszaru zdrowia i well-beingu.