Kilka dni temu Deloitte złożył w Komisjach Senackich kolejne (już czwarte) uwagi do ustawy o fundacji rodzinnej przyjętej przez Sejm 14 grudnia 2022 r

Problem 1 – założenie Fundacji przez kilku fundatorów

System opodatkowania jest niekorzystny dla beneficjentów fundacji rodzinnych zakładanych przez kilku fundatorów, wprowadzając mechanizm wyliczania zwolnienia z podatku wypłat z fundacji w oparciu o proporcję majątku wnoszonego przez określonych fundatorów. W praktyce doprowadzi to do bardzo wysokiego (nawet do niemal 30%) opodatkowania wypłat z fundacji dla potomków poszczególnych fundatorów. Dotyczy to w szczególności:

• firm rodzinnych, które już rozpoczęły sukcesję (związaną ze śmiercią założyciela jak i planowaną, w ramach realizacji planu sukcesji),
• firm rodzinnych założonych przez kilku członków rodziny (np. rodzeństwo),

których właściciele najprawdopodobniej nie zdecydują się na założenie wspólnej fundacji rodzinnej właśnie ze względu na wysokie opodatkowanie.

Rozwiązanie

Wprowadzenie zasady, że beneficjenci fundacji rodzinnych zakładanych przez kilku fundatorów są zwolnieni z podatku PIT w tym samym stopniu, jak w przypadku, gdyby fundatorzy założyli oddzielne fundacje rodzinne oparte na bazie tego samego majątku. Dopóki udział danej grupy beneficjentów spokrewnionych blisko z jednym z fundatorów w świadczeniach wypłacanych z fundacji rodzinnej nie przekracza udziału tego fundatora we wniesionym do fundacji majątku to osoby te powinny być zwolnione z podatku PIT w całości, a dopiero od nadwyżki płaciłyby dodatkowy 15% podatek PIT.

Proponowane przez nas rozwiązanie pozwala na zakładanie fundacji rodzinnej przez kilka osób a z drugiej strony nie stanowi ono żadnego wyłomu w stosunku do już obowiązujących zasad wynikających z art. 4A ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Problem 2 – skrajnie wysokie opodatkowanie rozwiązania fundacji rodzinnej –

Obecne rozwiązania zakładają bardzo wysokie opodatkowanie rozwiązania fundacji rodzinnej – w tym również opodatkowanie zwrotu majątku jaki fundator wniósł do fundacji. O ile obecnie w przypadku darowizny majątku do osób najbliższych darowizna taka jest neutralna podatkowo, to w przypadku przekazania tego majątku do fundacji a w przyszłości jej rozwiązania, beneficjenci zapłacą podatek od praktycznie całej wartości majątku (pomniejszonej o niematarialne koszty jego nabycia w przeszłości)– zarówno tej istniejącej na moment zakładania fundacji jak i od przyrostu tego majątku.

Rozwiązanie

Wprowadzenie zasady zapłaty podatku dochodowego w razie rozwiązania fundacji rodzinnej tylko od wzrostu wartości majątku fundacji rodzinnej od dnia jej założenia.

Problem 3 – brak umożliwienia przeniesienia majątku z fundacji zagranicznych do fundacji krajowych

Polscy rezydencji w związku z brakiem możliwości zakładania fundacji w Polsce mogli w przeszłości zabezpieczać sukcesje majątku rodzinnego poprzez zakładanie fundacji zagranicznych.

Wraz z udostępnieniem im możliwości zakładania fundacji krajowych mogliby być zainteresowani przeniesieniem posiadanego majątku do tych podmiotów.

Obecne regulacje mogą stanowić znaczną przeszkodę dla takiego działania. Mimo braku jakiegokolwiek przysporzenia po stronie fundatora czy beneficjentów, przeniesienie majątku z fundacji zagranicznej do fundacji polskiej będzie podlegało opodatkowaniu od całości wartości przenoszonego majątku.

Rozwiązanie

Wprowadzenie zasady neutralności podatkowej powrotu z majątkiem fundacji zagranicznych pod warunkiem, że w ciągu 12 miesięcy majątek zostanie wniesiony do polskiej fundacji rodzinnej pod określonymi warunkami mającymi na celu zapobieganie rozszczelnieniu systemu opodatkowania.

Wprowadzenie uzupełniającej zasady, że majątek wniesiony przez fundację zagraniczną darowizną (jeżeli takie rozwiązanie byłoby w ogóle dopuszczalne przez zagraniczne prawodastwo) jest traktowany jak majątek wniesiony przez fundatora pod określonymi warunkami mającymi na celu zapobieganie rozszczelnieniu systemu opodatkowania.

Problem 4 – niezależne od działań fundatora obligatoryjne rozwiązanie fundacji rodzinnej

Obecne brzmienie przepisów zakłada rozwiązanie fundacji rodzinnej jeżeli w terminie 6 miesięcy fundacja rodzinna nie zostanie wpisana do rejestru przez sąd rejestrowy.

Termin na rozwiązanie fundacji rodzinnej został uzależniony od zarejestrowania fundacji rodzinnej przez sąd rejestrowy. Uzyskanie takiego wpisu jest niezależne od fundatora lub zarządu fundacji, a zależy tylko od aktywności sądu rejestrowego. Może okazać się, że wpis do rejestru nie zostanie dokonany w terminie 6 miesięcy z przyczyn leżących po stronie sądu rejestrowego. To z kolei oznaczałoby konieczność zapłaty skrajnie wysokiego podatku (Problem 2).

Rozwiązanie

Termin na rozwiązanie fundacji powinien być uzależniony od złożenia wniosku o wpis do rejestru, tak jak ma to miejsce w przypadku spółek handlowych.

----------------------------------------------

Mamy nadzieję, że Senat RP pochyli się nad przesłanym przez nas materiałem i wprowadzi odpowiednie poprawki do ustawy.