Mechanizm CBAM – co już wiemy?

Jakie są fazy wdrażania CBAM oraz wynikającego z tego obowiązki?

Wdrażanie CBAM zostało podzielone na dwa etapy:

• Okres przejściowy (1 października 2023 r. do 31 grudnia 2025 r.)
  • Importerzy wyrobów objętych CBAM są zobowiązani m.in. do:
    • ustalania emisji „wbudowanych” w importowane przez siebie produktów objętych mechanizmem CBAM – są nimi towary zaliczające się do następujących ogólnych kategorii/ sektorów: żelazo, stal, aluminium, nawozy, cement, energia elektryczna, wodór.
    • składania kwartalnych sprawozdań CBAM.
• Okres pełnego wdrożenia (od 1 stycznia 2026 r.)
  • Pełne wdrożenie CBAM będzie się wiązało m.in. z:
    • Ograniczeniem podmiotów uprawnionych do importu towarów na teren UE objętych CBAM do „Upoważnionych zgłaszających”;
    • obowiązkiem ustalania przez „Upoważnionych zgłaszających” poziomu emisji „wbudowanych” w importowane przez nich wyroby objęte mechanizmem;
    • obowiązkiem nałożonym na „Upoważnionych zgłaszających” do monitorowania oraz nabywania, a także umarzania w odpowiednich okresach, właściwej liczby certyfikatów CBAM w stosunku do ustalonych „zaimportowanych” emisji;
    • prowadzenia oraz przechowywania raportów, a także szereg innych formalności i obowiązków.

W jaki sposób ustalić emisje „wbudowane” w importowane towary objęte przez CBAM?

Metodologia ustalania emisji „wbudowanych” w importowane towary objęte mechanizmem CBAM podczas okresu przejściowego została szczegółowo przedstawiona w przepisach wykonawczych do CBAM. Kwestie te również precyzują unijne wytyczne dla importerów oraz zagranicznych operatorów instalacji produkcyjnych. Należy podkreślić, że w ramach okresu przejściowego występują również pewne uproszczenia.

Który organ będzie właściwy ds. CBAM w Polsce?

Każde z państw członkowskich UE powinno wyznaczyć właściwy organ do wypełniania funkcji oraz obowiązków związanych z mechanizmem CBAM. Organem właściwym ds. CBAM w Polsce będzie Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE), funkcjonujący w strukturach Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie. W ramach swoich kompetencji będzie on odpowiedzialny m.in. za udzielanie dostępu do Rejestru Przejściowego CBAM, który ma umożliwiać importerom wykonywania obowiązków związanych ze sprawozdawczością w okresie przejściowym.

Link do rejestru

Jakie zmiany nastąpią w formalnościach związanych z importem dla produktów objętych CBAM?

15 września 2023 r. na platformie usług elektronicznych skarbowo-celnych PUESC (https://puesc.gov.pl/) udostępnione zostały informacje dot. zmian w Taryfie Celnej oraz w zgłoszeniach celnych związanych z wdrożeniem CBAM. Importerzy w związku z rozpoczęciem okresu przejściowego mogą dostrzec m.in.:

• W systemie zintegrowanej taryfy celnej TARIC oraz systemie informacyjnym ISZTAR4 wprowadzony zostanie nowy typ środka kontroli dla kodów taryfy objętych zakresem CBAM: „775: Mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2”.
  Ze środkiem tym powiązany będzie przypis „TM967” wyjaśniający obowiązki sprawozdawcze CBAM spoczywające na importerach w okresie przejściowym.
• Od 1 października 2023 r. dla zgłoszeń celnych związanych z przywozem do UE towarów objętych CBAM, wprowadzony zostaje również nowy obowiązek dot. podawania w zgłoszeniu celnym, w drugiej części Pola 37, kodu uszczegóławiającego „2C2”. Podanie kodu spowoduje, że „w komunikatach zwalniających towar do procedury celnej w AIS/IMPORT (PZC/ZC299) pojawi się adnotacja przypominająca o obowiązku sprawozdawczym.
  • W przypadku procedur uproszczonych – adnotacja pojawi się w komunikatach kończących obsługę zgłoszenia uzupełniającego (UZP).”

Więcej szczegółów dostępnych jest w komunikacie