Nowe tabele stawek VAT

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji (https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12317902) opublikowany został oczekiwany projekt zmian dotyczący stawek VAT.  Jest to projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Ordynacja podatkowa. Planowana nowelizacja zakłada wprowadzenie nowych tabel określających jakie towary i usługi mają być opodatkowane stawką VAT w wysokości 5%, a jakie stawką VAT w wysokości 8%. Nowelizacja przewiduje również wprowadzenie tzw. Wiążącej Informacji Stawkowej (WIS), czyli instrumentu, który ma dawać podatnikom pewność co do stosowanych stawek VAT.

Jakie zmiany przewiduje nowelizacja?

Zmiana z PKWiU na CN

Klasyfikacja towarów dla celów VAT nie będzie odbywać się za pomocą PKWiU, jak dotychczas, a zasadniczo będziemy posługiwać się w tym zakresie Nomenklaturą Scaloną CN. Oznacza to, że za każdym razem gdy przepisy o VAT odwołują się do klasyfikacji statystycznej – właściwą będzie klasyfikacja wynikająca z nomenklatury CN, a nie PKWiU jak dotychczas.

Powyższe dotyczy tylko towarów. W odniesieniu do usług nadal będziemy posługiwać się klasyfikacją PKWiU.
 

Nowe tabele stawek VAT: towary

Nowelizacja zastępuje nowymi niektóre dotychczasowe załączniki do ustawy o VAT. Chodzi tutaj przede wszystkim o załącznik nr 3 oraz załącznik nr 10. Oznacza to, że planuje się wprowadzić nowe tabele definiujące jakie towary mają być opodatkowane stawką 8% (załącznik nr 3) oraz jakie towary mają być opodatkowane stawka 5% (załącznik nr 10).

Nowe tabele mają mniej pozycji towarowych od tych dotychczasowych (dotychczasowy załącznik nr 3 – 105 pozycji towarowych, nowy załącznik nr 3 – 17 pozycji towarowych; dotychczasowy załącznik nr 10 – 35 pozycji towarowych, nowy – 22 pozycje towarowe). Oznacza to, że zasadniczo nowe tabele zawierają grupowania dużo bardziej pojemne, które z założenia mają powodować łatwiejsze klasyfikowanie towarów dla celów określenia stawek VAT.
 

Nowe tabele stawek VAT: usługi

Powołane wyżej tabele wprowadzają również zmiany dotyczące usług. Znowelizowane załączniki nr 3 oraz nr 10 będą również wskazywać usługi opodatkowane odpowiednio wg stawki 8% oraz stawki 5%.

Większość tych usług będzie klasyfikowane wg PKWiU, inne zaś będą klasyfikowane w sposób opisowy (bez odwołania do konkretnego grupowania PKWiU).

W zakresie usług liczba pozycji ulega zwiększeniu (z 45 pozycji do 54 pozycji w załączniku nr 3).
 

Wiążąca Informacja Stawkowa (WIS)

Wraz z wprowadzeniem nowych tabel stawek do ustawy o VAT planuje się wprowadzenie Wiążącej Informacji Stawkowej (WIS) – tj. nowego instrumentu, który w założeniu ma dać podatnikom pewność co do prawidłowości stosowanej stawki dla ich towarów lub usług.

WIS będzie wydawana na wniosek podatnika lub zamawiającego na gruncie Prawa zamówień publicznych. Wnioskodawca będzie prezentował szczegółowy opis towaru lub usługi, czego skutkiem ma być otrzymanie decyzji wskazującej ich klasyfikację wg CN lub PKWiU. Do wniosku będzie można dołączyć dokumenty dotyczące towaru lub usługi (fotografie, plany, schematy, katalogi, atesty, instrukcje itp.).

WIS wydana dla danego podatnika ma wiązać organy podatkowe w odniesieniu do tego podatnika.  Dodatkowo, WIS wydane dla innych podatników (opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej) również mają zyskać moc ochronną w zakresie analogicznym do interpretacji indywidualnych prawa podatkowego.

Wniosek o WIS ma kosztować 40 zł. Projektodawca przewiduje również ewentualny obowiązek uiszczenia opłaty z tytułu przeprowadzonych badań lub analiz, jeżeli takie będą konieczne. WIS będzie wydawana w ciągu 3 miesięcy i będzie publikowana w Biuletynie Informacji Publicznej, przez co ma być dostępna dla innych zainteresowanych.
 

Zmiany w zakresie odwrotnego obciążenia oraz odpowiedzialności solidarnej

Nowelizacja zakłada kompleksowe przejście na gruncie podatku VAT z PKWiU na CN w odniesieniu do towarów. To oznacza, że zmienią się nie tylko tabele dotyczące stawek VAT, ale również może się zmienić zakres zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia, a także zakres towarów „wrażliwych”, dla których zastosowanie ma mechanizm odpowiedzialności solidarnej nabywcy. W konsekwencji w miejsce dotychczasowego załącznika nr 11 do ustawy o VAT (towary objęte odwrotnym obciążeniem) oraz załącznika nr 13 (m.in. towary „wrażliwe”) zostaną wprowadzone nowe załączniki posługujące się klasyfikacją CN (a nie PKWiU jak dotychczas).

Kiedy zmiany wejdą w życie?

1 kwietnia 2019 r. zacznie obowiązywać ustawa. W tym dniu będzie można już występować o Wiążące Informacje Stawkowe (WIS).

1 kwietnia 2019 r. – na mocy specjalnego przepisu przejściowego – stawką 5% zostaną opodatkowane wybrane towary i usługi – m.in. książki, broszury, ulotki i podobne materiały, książki dla dzieci, nuty drukowane i inne, mapy, atlasy oraz publikacje w formie elektronicznej.

Natomiast stawki według nowych tabel stawek będą stosowane do dostaw i usług wykonanych od 1 stycznia 2020 r.