Analizy
Nowelizacja ustawy o VAT
Ograniczenie prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego
21 września 2015
Nowelizacja ustawy o VAT, która wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2016 r., dla niektórych podmiotów będzie wiązać się z istotnym ograniczeniem prawa do odliczenia podatku naliczonego. Od nowego roku w polskich przepisach podatkowych pojawi się bowiem nowy mechanizm (rodzaj proporcji), potocznie zwany „pre-współczynnikiem VAT”.
Nowelizacja ustawy o VAT - obowązek stosowania pre-współczynnika
Obowiązek stosowania tzw. pre-współczynnika VAT obejmie tych podatników, którzy nabywane towary wykorzystują zarówno do celów wykonywanej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem celów osobistych). Ma on zapewnić odliczenie podatku naliczonego, który proporcjonalnie odnosi się do działalności gospodarczej na gruncie VAT. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że przepisy o VAT oraz orzecznictwo w odrębny sposób definiują działalność gospodarczą niż chociażby ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.
O ile nowe przepisy zostały skonstruowane głównie z myślą o jednostkach samorządu terytorialnego, to w praktyce ich konsekwencje odczują również spółki uzyskujące przychody również z działalności pozostającej poza zakresem VAT, czyli np. otrzymujące dywidendy. Warto również zwrócić uwagę na wpływ nowych przepisów na szeroko pojętą działalność finansową podatników.
Zmiany te odczują również jednostki naukowo-badawcze, publiczne szkoły wyższe, stowarzyszenia, fundacje, czy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.
Skutki wprowadzenia pre-współczynnika VAT
Podatnicy, których obejmie obowiązek stosowania tzw. pre-współczynnika VAT, będą musieli samodzielnie określić sposób określenia proporcji, który najbardziej będzie odpowiadał specyfice wykonywanej działalności i dokonywanych nabyć. Ustawa przewiduje różne kryteria alokacji uwzględniające takie wyznaczniki, jak związana z działalnością gospodarczą:
- średnioroczna liczba osób,
- średnioroczna liczba roboczogodzin,
- średnioroczna liczba powierzchni
- roczny obrót.
Lista ta nie jest jednak zamknięta, gdyż ustawodawca dopuścił możliwość innego sposobu ustalania proporcji, w przypadku, gdy podatnik uzna, że ww. kryteria nie odpowiadają w sposób reprezentatywny specyfice jego działalności.
Nowelizacja ustawy o VAT - nowa konstrukcja w polskich przepisach
Ponieważ jest to nowa konstrukcja w polskich przepisach podatkowych, wszyscy podatnicy powinni odpowiednio wcześniej przeanalizować prowadzoną przez siebie działalność z punktu widzenia definicji działalności gospodarczej zawartej w przepisach ustawy o VAT, by zdążyć się przygotować do zmiany sposobu rozliczeń, jeśli okaże się, że ciąży na nich obowiązek stosowania „pre-współczynnika”.
Aby zminimalizować negatywny wpływ ograniczenia prawa do odliczenia podatku VAT na finanse przedsiębiorstwa, bardzo istotne będzie w takim przypadku dobranie odpowiedniej metody określania proporcji, dostosowanej do specyfiki działalności. Z uwagi na wątpliwości interpretacyjne dotyczące nowych przepisów w zakresie oceny niektórych rodzajów przychodów pozostających poza zakresem VAT pod kątem ich związku z prowadzoną działalnością, jak również otwarty katalog dopuszczalnych metod określania proporcji, proces ten może okazać się skomplikowany w przypadku niektórych podatników.
Subskrybuj "Alerty podatkowe"
Subskrybuj na e-mail powiadomienia o nowych wydaniach tego biuletynu.