Nowe ograniczenia i obowiązki dla importerów niektórych wyrobów z żelaza i stali

Od 30 września 2023 r. (z zastrzeżeniem pewnych przypadków opisanych w przepisach, w których zakaz wejdzie w życie w późniejszej dacie) wprowadzony został zakaz przywozu lub zakupu, bezpośrednio lub pośrednio, wyrobów z żelaza i stali wymienionych w Załączniku XVII do Rozporządzenia UE 833/2014, jeżeli:

• zostały one przetworzone w państwie trzecim oraz
• zawierają wyroby z żelaza i stali pochodzące z Rosji, które również są wymienione w Załączniku XVII.

Aby zapewnić poprawne egzekwowanie powyższych ograniczeń, w momencie przywozu wspomnianych produktów do UE, importerzy są zobowiązani przedstawić „dowody potwierdzające kraj pochodzenia materiałów do produkcji żelaza i stali wykorzystanych do przetworzenia produktu w państwie trzecim”.

Nowe przepisy już teraz stanowią wyzwanie dla importerów, szczególnie w zakresie ustalenia, jakie dowody można uznać za wystarczające dla celów potwierdzenia pochodzenia materiałów wykorzystanych do produkcji importowanych wyrobów z żelaza i stali, w sposób zgodny z nowymi regulacjami oraz wymogami właściwych organów.

Dostępne wytyczne, choć pomocne, nie zawierają jednoznacznych odpowiedzi na wszystkie pojawiające się wątpliwości.

Jakie dokumenty mogą, zgodnie z nowymi regulacjami, potwierdzić pochodzenie materiałów używanych do przetwarzania wyrobów z żelaza i stali w państwie trzecim?

Opublikowane wytyczne Komisji Europejskiej (w formie skonsolidowanego FAQ), wskazują przede wszystkim, że katalog potencjalnych dowodów, które mogą być przedstawione przez importerów na potrzeby stosowania nowych przepisów, nie jest zamknięty. Możliwość stosowania określonego dokumentu zależeć będzie m.in. od rodzaju produktu oraz oceny dokonanej przez właściwe organy krajowe.

Jako główny przykład dokumentu, który może zostać wykorzystany jako dowód pochodzenia żelaza i stali użytych jako komponenty do produkcji importowanych wyrobów, wytyczne KE wskazały Świadectwo Badania Materiału (Material Test Certificate) lub Świadectwo Badania Zakładu Produkcyjnego (Mill Test Certificate), znane w skrócie jako „MTC”.

Zgodnie z przedstawionymi wytycznymi, w przypadku półproduktów, wystawione przez producenta MTC powinno zawierać m.in.:

• nazwę zakładu, w którym prowadzona jest produkcja,
• nazwę kraju powiązaną z numerem wytopu (kraj kadzi wytopu, „country of the ladle of melting”),
• klasyfikację towaru na poziomie sześciocyfrowej podpozycji HS.

W przypadku produktów gotowych, może być konieczne dostarczenie kilku MTC w sytuacji, w której wszystkie informacje nie mogą być udzielone na podstawie jednego dokumentu MTC. Dodatkowo wymagane jest wskazanie w dokumencie państwa oraz zakładu produkcyjnego, w którym przeprowadzone zostały opisane w wytycznych procesy produkcyjne, takie jak na przykład walcowanie (na gorąco lub na zimno), powlekanie (ogniowe, elektrolityczne lub organiczne), zgrzewanie lub wytłaczanie.

Jak wskazała Komisja Europejska, MTC jest tylko przykładem dowodu, który może zostać uznany za dopuszczalny. Jako inne przykłady, uzależnione od rodzaju towaru oraz oceny właściwych organów, wymieniono między innymi:

• oświadczenie lub deklarację, sporządzone przez eksportera lub producenta z zachowaniem należytej staranności, potwierdzające, że przywożony produkt nie zawiera rosyjskiej stali ani żelaza;
• powiązane z transakcją faktury,
• deklaracje dostawcy,
• korespondencja biznesowa,
• opisy procesów produkcyjnych, czy też
• certyfikaty jakości zawierające informację o pochodzeniu towarów.

Należy zaznaczyć, że ostateczna ocena, czy dany dokument może w określonym przypadku zostać wykorzystany jako dowód na potrzeby stosowania przywołanych przepisów, należy do właściwych organów krajowych. Organy te mogą, w przypadku uzasadnionych wątpliwości, wymagać przedstawienia dodatkowych dowodów i dokumentów. Importer jest odpowiedzialny za dochowanie należytej staranności oraz za informacje wskazane w przedstawianym organom dokumentach.

Przełożenie na formalności celne

Jak wskazują wytyczne KE oraz wyjaśnienia opublikowane przez polskie organy na platformie PUESC, importer zobowiązany do przedstawienia dowodów poświadczających kraj pochodzenia komponentów z żelaza i stali wykorzystanych do przetworzenia importowanego produktu w kraju trzecim, powinien uwzględnić w Polu 44 zgłoszenia celnego odpowiedni kod (Y 824: „evidence of the country of origin of the iron and steel inputs used”).

Przed złożeniem oświadczenia w tej formie, importer powinien upewnić się, że posiada wszystkie wymagane dowody i informacje.

Biorąc pod uwagę pojawiające się wciąż pytania związane ze stosowaniem nowych przepisów, a także konsekwencje związane z ich potencjalnym naruszeniem, wskazane jest, aby w przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących prowadzonego obrotu lub dopuszczalnych dowodów pochodzenia komponentów z żelaza i stali, podjąć kontakt z właściwymi organami oraz zapoznać się z dostępnymi wytycznymi oraz komunikatami opublikowanymi na platformie PUESC:

• 14 września 2023 r.: Aktualności - puesc.gov.pl
• 28 września 2023 r.: Aktualności - puesc.gov.pl