Opodatkowanie gospodarki cyfrowej w Polsce

Porozumienie jest efektem prac prowadzonych od października 2020 r. w ramach, których opublikowano dwa szczegółowe projekty (filary) w związku z wyzwaniami podatkowymi wynikającymi z cyfryzacji gospodarki. Zgodnie z oświadczeniem osiągnięte porozumienie nie wyeliminuje konkurencji podatkowej pomiędzy krajami, natomiast nałoży na nią multilateralnie ustalone ograniczenia, zapewniając równocześnie krajom nowe przychody podatkowe.

Projekt filaru pierwszego określa elementy składowe międzynarodowego porozumienia w sprawie zasad podlegania opodatkowaniu (wskaźnik nexus) przez dostawców produktów i usług cyfrowych w poszczególnych krajach, w których prowadzą działalność oraz alokacji zysków pomiędzy tymi krajami w celu sprostania wyzwaniom podatkowym wynikającym z cyfryzacji.

Projekt filaru drugiego proponuje zbiór międzynarodowych przepisów podatkowych, których celem jest zapewnienie, że duże międzynarodowe przedsiębiorstwa zapłacą minimalny poziom podatku od zysków we wszystkich krajach, w których prowadzą działalność.

Projekt filaru pierwszego odnośnie wskaźnika nexus oraz wyzwań dotyczących alokacji zysków związanych z cyfryzacją

Projekt przedstawia propozycje, dotyczące przesunięcia prawa do opodatkowania zysków z krajów dostawców rozwiązań i usług cyfrowych na rzecz krajów ich użytkowników/odbiorców. Przedsiębiorstwa podlegające tej regule zostaną określone w oparciu o wielkość przychodów (20 mld euro) oraz rentowność (10%). Projekt ten obejmuje następujące główne założenia

• Kwota A (Amount A): nowe prawo do opodatkowania przypisujące część globalnego zysku dostawców do poszczególnych krajów, gdzie umiejscowieni są użytkownicy/odbiorcy przy zastosowaniu formuły 25% zysków w nadwyżce progu rentowności 10%, niezależnie od lokalnej fizycznej obecności dostawcy w tych krajach;
• Kwota B (Amount B): uproszczenie i usprawnienie stosowania zasady ceny rynkowej (arm’s lenght principle) dla potrzeb wykonywania działalności marketingowej i dystrybucyjnej w określonych krajach; i
• Pewność opodatkowania (Tax certainty): dzięki skutecznym mechanizmom zapobiegania i rozwiązywania sporów.

Pierwotny cel, jakim było zakończenie tego procesu do połowy 2021 r., okazał się zbyt ambitny, w szczególności w świetle ciągłych wyzwań, jakie stwarza COVID-19. Instrument wielostronny (MLI) za pośrednictwem, którego ma być dokonywane wdrożenie dostępny będzie do przystąpienia przez poszczególnych sygnatariuszy w trakcie 2022 roku.

W konsekwencji, biorąc pod uwagę aktualny etap prac w tym zakresie, przyjmuje się, że wdrożenie Kwoty A i B nastąpi od 2023 r.

Co istotne MLI nałoży wymóg na wszystkich sygnatariuszy zniesienia wszelkiego rodzaju innych podatków cyfrowych (DST) lub podobnych obciążeń i nie wprowadzania takich środków w przyszłości, aby uniknąć kolizji nowych zasad z wprowadzonymi przez niektóre kraje uprzednio daninami.

Projekt filaru drugiego dotyczący globalnego podatku minimalnego

W projekcie filaru drugiego przedstawiono następujące propozycje,

• Zasada uwzględniania dochodu i niedopodatkowanych płatności (The income inclusion rule and the undertaxed payments rule – GloBE): zasady, których celem jest zapewnienie, że duże międzynarodowe grupy kapitałowe zapłacą podatek na minimalnym poziomie w każdym kraju, w którym prowadzą działalność. Główną zasadą ma być reguła tzw. uwzględniania dochodu (Income Inclusion Rule), która obejmuje wprowadzenie dodatkowego „podatku wyrównawczego” płatnego w kraju siedziby spółki dominującej z grupy kapitałowej, w sytuacji gdy zyski spółek grupy kapitałowej w innym kraju są opodatkowane efektywnie poniżej minimalnej stawki podatku.
• Zasada poddania opodatkowaniu (Subject to Tax Rule): Zgodnie z tą regułą poszczególne kraje będą mogły pobierać u źródła podatek wyrównawczy w odniesieniu do określonych rodzajów płatności wewnątrzgrupowych dokonywanych przez spółki z siedzibą w tych krajach na rzecz innych spółek z grupy, w przypadku gdy w kraju odbiorcy nominalna stawka podatku jest niższa niż określona minimalna stawka podatku.

Na ten moment przyjęto, że stawka minimalnego globalnego podatku nie powinna być niższa niż 15%. Tworzone do realizacji tego celu mechanizmy podatkowe, będą miały zastosowanie do tych międzynarodowych przedsiębiorstw, które osiągnęły globalne, skonsolidowane przychody w wysokości co najmniej 750 mln EUR.

Na chwilę obecną przyjmuje się, że generalnie filar drugi mógłby wejść w życie w roku 2023, przy czym zasada niedopodatkowanych płatności (undertaxed payments rule) od roku 2024.

Opodatkowanie reklamy internetowej

Opisane powyżej prace w ramach OECD zapewnić mają docelowo ujednolicone podejście multilateralne do opodatkowania gospodarki cyfrowej i Polska zasadniczo nie prowadziła dotąd indywidualnie prac mających na celu wprowadzenie jednostronnie tzw. podatku cyfrowego DST (Digital Services Tax). W ostatnim czasie jednak pewne aspekty DST znalazły wyraz w rządowym projekcie tzw. podatku reklamowego (Ustawy o dodatkowych przychodach Narodowego Funduszu Zdrowia, Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków oraz utworzeniu Funduszu Wsparcia Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Obszarze Mediów).

Projekt ten zakłada mianowicie opodatkowanie m.in. reklamy internetowej (profilowanej lub kontekstowej) w przypadku, gdy jej odbiorcy zlokalizowani są na terytorium Polski. Podatnikami w tym wypadku mają być grupy podmiotów, których przychody w ujęciu globalnym przekroczyły w poprzednim roku obrotowym równowartość 750 000 000 euro, a przychody z tytułu świadczenia na terytorium Polski reklamy internetowej, przekroczyły w poprzednim roku obrotowym równowartość 5 000 000 euro. Proponowana stawka podatku wynosi 5%.

Sam koncept opodatkowania reklamy cyfrowej bazuje na pewnych założeniach projektu Dyrektywy EU z roku 2018, gdzie zaproponowano w jaki sposób kraje członkowskie mogą kształtować obciążenia podatkowe globalnych uczestników gospodarki cyfrowej uzyskujących przychody w poszczególnych krajach bez lub z nieznaczną obecnością fizyczną w tych krajach. Z projektu Dyrektywy wykorzystano np. opodatkowanie reklamy internetowej wraz usługami pomocniczymi (analityką, profilowaniem oraz sprzedażą danych), pomięto natomiast np. proponowane tam opodatkowanie platform transakcyjnych i aplikacji pośredniczących. Zgodnie z treścią ustawy nowy podatek miał wejść w życie 1 lipca 2021 r. Obecnie jednak projekt ten ciągle pozostaje w fazie konsultacji i jego dalsze losy nie są na ten moment jasne z uwagi na brak porozumienia politycznego w tym zakresie.

Niezależnie od powyższego, należy zwrócić uwagę, że od 1 lipca 2020 roku obowiązują nowe przepisy, zgodnie z którymi na działające w Polsce serwisy streamingowe (VoD) nałożono opłatę wysokości 1,5 proc. przychodów z opłat od użytkowników lub z reklam, w zależności od tego które są wyższe. Opłata ta dotyczy także podmiotów niemających fizycznej obecności na terytorium Polski. Opłata została wprowadzona w ramach tzw. tarczy antykryzysowej 3.0.