JPK CIT- nowe struktury, stan procesu legislacyjnego i planowane wejście w życie nowych regulacji - aktualizacja

Ministerstwo Finansów kontynuuje prace nad projektem zastąpienia od 1 stycznia 2025 roku obecnej schemy JPK_KR schemą JPK_KR_PD. Planowane jest, aby była ona przesyłana organom podatkowym obowiązkowo raz w roku oraz rozszerzona o kolejną obowiązkową schemę JPK_ST_KR.

JPK czyli Jednolity Plik Kontrolny jest zbiorem danych generowanych z systemów informatycznych podatników, który zawiera informacje o operacjach gospodarczych za dany okres. JPK posiada układ i format (schemat XML), który umożliwia organom podatkowym przetwarzanie zawartych w nim danych.

Warto zwrócić uwagę, iż rozszerzenie zakresu wymaganych danych dotyczących ksiąg rachunkowych zaplanowano jeszcze w ustawie wprowadzającą tzw. Polski Ład. Przepisy w tym zakresie były już dwukrotnie odraczane. Przed opublikowaniem nowej wersji schem dot. ksiąg rachunkowym część z nowych danych Ministerstwo Finansów planowało również uzyskiwać w informacji o realizowanej strategii podatkowej, co było elementem niezakończonych prekonsultacji w zakresie kierunków rozwoju transparentności podatkowej.

Pierwszy projekt rozporządzenia dot. JPK CIT, znacząco rozszerzający zakres przekazywanych danych, został opublikowany 29 listopada 2023 r. Następnie, z początkiem grudnia 2023 r. udostępniono schemę JPK_KR(2), uwzględniającą nowe wymagania, takie jak przekazywanie danych kontrahentów podatnika oraz ewidencję środków trwałych, a także konieczność wprowadzenia znaczników kont i zapisów księgowych. Projekt poddano konsultacjom publicznym w czasie których Ministerstwo Finansów zebrało dodatkowe informacje od przedstawicieli przedsiębiorców.

Aktualnie proces legislacyjny nie został zakończony: w Ministerstwie Finansów toczą się prace nad trzecią wersją rozporządzenia oraz schemy JPK_KR_PD i drugą wersją schemy JPK_ST_KR, która ma zawierać ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych (została ona wydzielona z planowanej schemy JPK_KR(2)).

Ministerstwo Finansów w czasie konsultacji publicznych wskazało, że nie prowadzi prac nad kolejnym przesunięciem terminów wejścia w życie regulacji w zakresie JPK CIT, w związku z czym przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2025 r.

Nowe obowiązki będą realizowane według harmonogramu określonego przez ustawodawcę za lata podatkowe rozpoczynające się po:

• po 31 grudnia 2024 r. – obowiązek dotyczy podatników CIT, których wartość przychodu w poprzednim roku podatkowym przekroczyła 50 mln euro (tzw. duży podatnik CIT) oraz podatkowych grup kapitałowych;
• po 31 grudnia 2025 r. – obowiązek dotyczy pozostałych podatników CIT oraz PIT zobowiązanych do składania JPK_VAT;
• po 31 grudnia 2026 r. – obowiązek dotyczy pozostałych podatników CIT oraz PIT.

Zgodnie z powyższym pierwsi podatnicy, zakładając, że ich rok podatkowy jest taki sam jak rok kalendarzowy będą musieli złożyć JPK_KR_PD razem z zeznaniem CIT-8 za 2025 r. tj. do 31 marca 2026 r. Nowa schema ma być obowiązkowo składana za dany rok podatkowy w terminie do końca trzeciego miesiąca roku następnego.

Zgodnie z aktualnym projektem rozporządzenia, u podmiotów, u których księgi rachunkowe prowadzone są w oparciu o polskie standardy rachunkowości obowiązkowo od 2025 r., JPK należy uzupełnić o znaczniki kont rachunkowych określone w słownikach odrębnych dla poszczególnych typów spółek.

Załączniki do rozporządzenia prezentują siedem słowników identyfikujących konta podatnika (przykładowo odrębnie dla banków, zakładów ubezpieczeń czy innych podmiotów). Wprowadzenie znaczników do kont ma umożliwić organom podatkowym prawidłową identyfikację kont ksiąg rachunkowych. Na chwilę obecną wyjaśnienia Ministerstwa wskazują, że każde konto może mieć maksymalnie dwa znaczniki wskazujące opisy konta ze słownika.

Słownik znaczników identyfikujących konta ksiąg w przypadku podatników stosujących Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowe nie został jeszcze opublikowany i dla tych podmiotów ten wymóg oznaczony jest jako fakultatywny od 1 stycznia 2025 r. Pytaniem otwartym pozostaje czy te podmioty powinny mimo to obowiązkowo składać JPK_KR_PD na nowej schemie za rok 2025. Mając na uwadze obecny stan wiedzy istnieje takie przypuszczenie.

Pozostałe dane wskazane w rozporządzeniu takie jak:

• dane identyfikacyjne kontrahenta (np. numer NIP),
• numer faktury w KSeF,
• różnice pomiędzy wynikiem bilansowym a podatkowym,
• znaczniki kont rachunkowych określone w słownikach odrębnych dla poszczególnych typów jednostek w przypadku działania w oparciu o MSSF

– podlegają obowiązkowemu uzupełnieniu od 2026 r. Niemniej zwracamy uwagę, iż obecne wersje schem pozostawiają w tym zakresie nadal wątpliwości w stosunku do zapisów rozporządzenia.

Zwracamy uwagę, iż w ostatniej wersji schemy pojawił się nowy znacznik tj. znacznik podatkowy, a słownik z typami oznaczeń podatkowych został znacząco rozbudowany w stosunku do poprzednich wersji schem i rozporządzeń. Na ten moment pole w schemie wskazane jest jako fakultatywne, jednak brak jest jakichkolwiek wyjaśnień ze strony MF co do stosowania „trzeciego” znacznika.

Ponadto, zaproponowana wersja schemy zmienia/usuwa miejsce w strukturze niektórych dotychczasowych obowiązkowych pozycji.

W zakresie struktury JPK_ST_KR na chwilę obecną aktualne są informacje, iż jej przekazywanie za rok 2025 będzie jedynie fakultatywne.
Obowiązkowo struktura będzie wymagana od 2026 r. (pierwsze raportowanie w roku 2027), należy jednak ten proces odpowiednio wcześnie zaplanować, ponieważ raportowane powinny być środki trwałe i wartości niematerialne i prawne wprowadzone do ewidencji podatnika od 1 stycznia 2025 r.

Ministerstwo Finansów podtrzymuje termin, w którym ma zostać wprowadzona nowa wersja schemy dot. ksiąg rachunkowych, zatem czasu na przygotowanie się na wejście w życie nowych regulacji jest coraz mniej. Toczący się proces legislacyjny powoduje jednak, że mogą pojawić się kolejne zmiany.

Aktualnie niezmiennym elementem schemy wydaje się być konieczność dodania znaczników do kont rachunkowych dla podmiotów stosujących polskie standardy rachunkowości od 1 stycznia 2025 r. Podatnicy mogą zatem rozważyć prace nad ich odpowiednim przyporządkowaniem.

Autor: Barbara Borowiec