Przegląd podatkowy: Fakty i mity

Po co nam przegląd podatkowy?

W ostatnim czasie zaobserwować można wzmożony nacisk organów podatkowych na walkę z uchybieniami w rozliczeniach podatkowych oraz dobieranie podmiotów do kontroli na bazie wewnętrznej analizy ich zeznań i raportów podatkowych.

Organy podatkowe dysponują coraz większą wiedzą na temat podatników w związku z coraz szerszym zakresem danych przekazywanych elektronicznie, przez co przeprowadzane czynności sprawdzające oraz kontrole podatkowe stają się bardziej wyspecjalizowane i ukierunkowane na wrażliwe transakcje oraz obszary. Typowanie podmiotów do kontroli podatkowych i identyfikacja potencjalnych nieprawidłowości odbywa się jeszcze przed zainicjowaniem jakichkolwiek kroków bezpośrednio wobec samego podatnika. Organy podatkowe dokonując typowania podmiotów do kontroli i obszarów potencjalnych nieprawidłowości dokonują krzyżowego porównywania danych wynikających z zeznań/informacji podatkowych składanych w różnych obszarach podatkowych.

W związku z powyższym, coraz większego znaczenia nabiera odpowiednia weryfikacja prawidłowości prowadzonych rozliczeń podatkowych, mająca na celu ograniczenie ryzyka wszczęcia kontroli oraz zarządzanie ryzykiem związanym z ewentualnymi nieprawidłowościami w tym obszarze w przypadku otwarcia czynności kontrolujących. Cele te zapewnić może przegląd podatkowy. W celu przybliżenia tematyki przeglądów podatkowych oraz wyjaśnienia wątpliwości związanych z nimi zebraliśmy kilka interesujących faktów oraz mitów funkcjonujących w tym temacie.

Przegląd podatkowy – fakty i mity

FAKT: Przeglądy podatkowe umożliwiają zweryfikowanie w sposób niezależny i obiektywny dokonanych rozliczeń podatkowych oraz rekomendacji uzyskanych od doradców podatkowych wspierających na co dzień spółkę. Korzystanie z usług doradców w kwestii opiniowania skutków wybranych transakcji nie wyklucza ryzyka nieprawidłowego rozpoznania dla celów podatkowych pozostałych zdarzeń. Niektóre z nich mogą wydawać się pozornie niekontrowersyjne, w szczególności jeśli Spółka od długiego czasu stosowała określone podejście, które nie zostało zakwestionowane przez organy podatkowe.

Jednocześnie, jeśli Spółka przeprowadza regularnie przeglądy z pomocą „stałego” doradcy, czasami warto również rozważyć dodatkowe świeże „spojrzenie” ze strony doradcy, który nie jest zaangażowany w bieżące doradztwo (tzw. second opinion)

FAKT: Stopień zaangażowania zespołu księgowego w przegląd podatkowy można obecnie znacząco ograniczyć w stosunku do projektów tego typu, które były realizowane kilka lat temu. Za pomocą wyspecjalizowanych narzędzi oraz dzięki elektronicznemu przekazywaniu danych możliwe jest przeprowadzenie przeglądu w sprawny i skuteczny sposób, przy minimalnym zaangażowaniu zespołu księgowego. Przykładowo, istotnym źródłem danych do analizy w ramach przeglądu podatkowego mogą być gotowe pliki JPK, które podmioty i tak muszą generować na potrzeby raportowania podatkowego. W oparciu o wyniki analizy takich plików możliwe jest wytypowanie newralgicznych transakcji do dalszej analizy, co sprawia, że weryfikacja dokumentów źródłowych jest ograniczona z perspektywy ilościowej, ale bardziej „celowana” i efektywna.

FAKT: W dobie pandemii szczególnego znaczenia nabrały elektroniczne formy gromadzenia, wewnętrznego obiegu dokumentów i ich przesyłania „na zewnątrz” w takiej formie. Podatnicy coraz częściej przechowują dokumentację podatkową w formie elektronicznej, co umożliwia szybki i łatwy eksport danych na potrzeby przeglądu podatkowego. Obecnie zdecydowanie odchodzi się od przeglądania dokumentacji w formie papierowej, aczkolwiek zdarza się, że podatnicy preferują taką formę przeprowadzania przeglądów podatkowych. Pod tym względem zespół przeprowadzający przegląd podatkowy wykazuje elastyczność, proponuje różne formy wymiany dokumentów i dostosowuje się do preferencji klienta.

FAKT: Kluczowa nie jest liczba kontroli (choć zgodnie z oficjalnymi danymi nie spadła ona zasadniczo w ostatnim czasie), ale ich efektywność. Kontrole stają się bardziej celowane (tj. rozpoczynając formalne czynności kontrolne u podatnika kontrolujący często mają już roboczą listę istniejących nieprawidłowości i działają w kierunku jej potwierdzenia). Kontrolujący są też lepiej przygotowani merytorycznie do dyskusji o konkretnych tematach podatkowych. Organy podatkowe dysponując narzędziami analitycznymi do weryfikacji plików JPK_V7 oraz struktur na żądanie, mają możliwość ukierunkowania kontroli podatkowych na wrażliwe obszary. Ponadto, dzięki uzyskaniu szerszego katalogu danych nt. podatników, łatwiej mogą wytypować podmioty do kontroli.

FAKT: Długość trwania przeglądu podatkowego jest oczywiście uzależniona od ilości danych oraz zakresu prowadzonych prac. Jednakże, dzięki elektronicznemu obiegowi dokumentów oraz wyspecjalizowanym narzędziom możliwe jest przeprowadzenie przeglądu podatkowego w sprawny oraz szybki sposób, zgodny z ustalonym indywidualnie harmonogramem prac.

FAKT: Efektem przeprowadzonego przeglądu podatkowego jest pisemny raport podsumowujący, który zawiera m.in. rekomendacje dla podatników. W wyniku przeprowadzonej dogłębnej analizy zgromadzonych dokumentów oraz informacji, możliwe jest określenie obszarów, w których zespół księgowy może usprawnić i zoptymalizować swoje procedury, a tym samym efektywniej wykonywać swoją pracę. Dodatkowo zespół uzyskuje większy komfort, mając potwierdzenie niezależnych doradców, że stosowane podejście jest prawidłowe (zgodne z przepisami i bieżącą praktyką organów podatkowych.

FAKT: Grono osób, które mogą skorzystać na przeprowadzeniu przeglądu jest bardzo szerokie – jakkolwiek perspektywa korzyści może być różna.

Osoby będące właścicielami lub potencjalnymi, nowymi właścicielami/inwestorami, pełniące funkcję członków zarządów itd. są zazwyczaj mocno zainteresowane poziomem bezpieczeństwa podatkowego, który można podnieść stosując się do rekomendacji z przeglądu podatkowego, jak również możliwościami zwiększenia efektywności podatkowej. Korzyści są jednak szerokie i dotyczą również innych uczestników procesu – są to również:

• władze księgowe/finansowe - pod kątem zweryfikowania prawidłowości rozliczeń podatkowych (po lub przed transakcją/zamknięciem okresu albo przed kontrolą),
• jednostki centralne w grupie - które są zainteresowane monitorowaniem poziomu obciążeń podatkowych i spójnością polityk/praktyk podatkowych w różnych jurysdykcjach
• czy chociażby zespół księgowy, który może liczyć na większy komfort wynikający z pewności prawidłowego rozpoznawania raportowanych transakcji oraz upewnienie się, że żadne zmiany podatkowe czy zmiany praktyki w danym obszarze podatkowym nie zostały przezeń niezauważone (to jest szczególnie istotne biorąc pod uwagę dynamikę zmian przepisów i praktyki).

Bardziej szczegółowo o korzyściach dla poszczególnych beneficjentów wynikających z przeprowadzenia przeglądu podatkowego będziemy mówić w trakcie naszego webinaru: