Kolejny projekt nowelizacji ustawy o CIT i PIT

Zgodnie z założeniami projektu, wszelkie należności wypłacane podmiotom zagranicznym przez polskie osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej mają być, co do zasady, opodatkowane w Polsce. Obowiązek podatkowy w Polsce ma zatem powstać niezależnie od tego, w którym państwie świadczenie było wykonywane oraz bez względu na sposób zapłaty (np. przelew pieniężny, potrącenie, itd.). Oznacza to, że polskie podmioty będą jako płatnicy odpowiedzialni za pobranie podatku u źródła na przykład od opłat za najem maszyn wykorzystywanych zagranicą lub za usługi wykonywane przez nierezydentów poza granicami Polski.

Nowe przepisy pozwolą wyeliminować część wątpliwości praktycznych, z którymi borykają się podatnicy wypłacający podmiotom zagranicznym wynagrodzenie za świadczone przez nich usługi (w tym usługi wewnątrzgrupowe) lub za najem maszyn i urządzeń przemysłowych. W praktyce, podatnicy często występują z wnioskami o interpretacje indywidualne w celu potwierdzenia obowiązku zapłaty podatku u źródła i toczą spory z organami podatkowymi. Niestety sądy administracyjne (w tym NSA) od lat prezentują w tym zakresie rozbieżne stanowiska.

Zmiany w praktyce – jakie nowe obowiązki czekają podatników?

Nie sposób jednak nie zauważyć, że nowe przepisy mogą nałożyć na polskich podatników obowiązek obliczania, pobierania i zapłaty podatku u źródła w Polsce w szerszym zakresie niż dotychczas. Może to osłabić ich pozycję przy negocjowaniu umów z kontrahentami zagranicznymi, którzy uzależniają wykonanie usługi od zapłaty należnego podatku u źródła przez polskie podmioty.

Podatnicy w dalszym ciągu będą mogli obniżyć stawkę podatku u źródła lub skorzystać z niższej stawki lub zwolnienia niektórych płatności z podatku u źródła w Polsce na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania i przepisów UE. Projekt nowelizacji uzależnia jednak możliwość skorzystania z tych preferencji od spełnienia dodatkowych warunków oraz zgromadzenia odpowiednich dokumentów.

Co jeszcze się zmieni po wprowadzeniu nowych przepisów?

Nowelizacja nałoży także na nierezydentów obowiązek opodatkowania w Polsce jeszcze innych kategorii dochodów, które dotychczas albo nie podlegały opodatkowaniu, albo ich kwestia ich opodatkowania w Polsce była niejednoznaczna. Od 2017 r. opodatkowaniu mają podlegać dochody osiągane przez nierezydentów m.in. z:

• papierów wartościowych i innych pochodnych instrumentów finansowych będących przedmiotem obrotu na giełdzie papierów wartościowych;
• zbycia udziałów w polskich lub zagranicznych spółkach lub funduszach inwestycyjnych, w których co najmniej połowę wartości aktywów stanową nieruchomości położone w Polsce lub prawa do takich nieruchomości.

Może zatem dojść do sytuacji, w której restrukturyzacja na poziomie zagranicznych udziałowców polskich spółek może być opodatkowana w Polsce, nawet jeśli żaden polski podmiot nie bierze w niej bezpośredniego udziału.

Wymiana udziałów również może być opodatkowana

Nowelizacja wprowadza także możliwość opodatkowania transakcji wymiany udziałów - powszechnie stosowanego sposobu na zmianę struktury właścicielskiej w grupie. Dotychczas wymiana udziałów była zasadniczo neutralna podatkowo. Zgodnie z nowym podejściem, jeśli głównym lub jednym z głównych celów takiej wymiany będzie unikanie lub uchylanie się od opodatkowania, to udziałowiec osiągnie przychód równy rynkowej wartości przenoszonych udziałów.  

Istotne zmiany również w opodatkowaniu wkładów niepieniężnych

Zmianie mają ulec również przepisy regulujące wnoszenie do spółek kapitałowych wkładów niepieniężnych innych niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Dotychczas tego typu aport skutkował dla udziałowca powstaniem przychodu równego nominalnej wartości udziałów obejmowanych w zamian za przedmiot aportu. W obecnym stanie prawnym istnieje zatem możliwość alokowania części wartości aportu na kapitał zapasowy i tym samym ograniczenia powstania przychodu do opodatkowania w momencie objęcia udziałów. Po nowelizacji, przychodem udziałowca będzie kwota równa wartości rynkowej przedmiotu wkładu, co zapewne ograniczy praktykę przenoszenia aktywów w drodze aportów i spowoduje, że podatnicy będą poszukiwali nowych sposobów na reorganizacje prowadzonej działalności.