Wpływ Polskiego Ładu na model zatrudnienia

M.in. na te pytania staraliśmy się odpowiedzieć podczas sierpniowego webinaru: ABC nowego Polskiego Ładu | Co kryje się za "podatkowym fair play", "podatkowym restartem gospodarki" i ,"równymi szansami dla biznesu"? Zarówno przed jak i trakcie spotkania otrzymaliśmy od Państwa wiele ciekawych pytań. Poniżej przygotowaliśmy odpowiedzi na wybrane, najczęściej pojawiające się wątpliwości, dotyczące obszaru zatrudnienia.

Z uwagi na szerokie zmiany legislacyjne w ustawie o PIT, Nowy Ład wpłynie znacząco na dotychczasowe obciążenia publicznoprawne dla pracowników oraz na sposób rozliczenia podatku dochodowego przez osoby fizyczne. Najważniejsze założenia Nowego Ładu, które przewiduje projekt nowelizacji ustawy zostały przedstawione poniżej.

Podwyższenie drugiego progu podatkowego

Dotychczas podatnicy podlegający opodatkowaniu podatkiem progresywnym płacili 17% stawkę podatku od podstawy opodatkowania (w przypadku pracowników na umowie o pracę podstawę opodatkowania stanowi przychód brutto minus składki na ubezpieczenia społeczne minus koszty uzyskania przychodów – 250/300 PLN miesięcznie) nieprzekraczającej kwoty 85 528 PLN oraz 32% stawkę podatku od podstawy opodatkowania przekraczającej ten limit. W przypadku, gdy nowe przepisy wejdą w życie w niezmienionej wersji, drugi próg podatkowy zostanie podwyższony do kwoty 120 000 PLN.

Zmiana kwoty wolnej od podatku

Obecnie kwota wolna od podatku jest zmienna i zależy od wysokości rocznych dochodów podatnika - wynosi pomiędzy 8 000 PLN a 0 PLN (efektywnie kwota zmniejszająca podatek wynosi pomiędzy 1 360 PLN a 0 PLN). Po wprowadzeniu zapowiadanych zmian, kwota wolna od podatku będzie wynosić
30 000 PLN niezależnie od wysokości przychodów podatnika rozliczającego się na zasadach ogólnych (efektywnie kwota zmniejszająca podatek będzie wynosić 5 100 PLN). Zgodnie z projektem ustawy, kwota zmniejszająca podatek ma podlegać weryfikacji Ministra Finansów, co może oznaczać jej wzrost w przyszłości.

Odliczenie składki zdrowotnej

Nowy Ład przewiduje likwidację możliwości odliczenia od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne. Zgodnie z projektem, składka ta w dalszym ciągu będzie wynosić 9% podstawy wymiaru składki (tj. przychodu brutto pomniejszonego o kwotę składki na ubezpieczenie społeczne pracownika). Obecnie jednak znacząca część kwoty składki (7,75% podstawy jej wymiaru) podlega odliczeniu od podatku, co efektywnie powoduje bezpośrednie obniżenie zobowiązania podatkowego, podczas gdy planowana likwidacja możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku spowoduje realny wzrost wartości podatku o 7,75%.

Dodatkowa ulga dla pracowników

Z uwagi na charakter planowanych zmian w Nowym Ładzie, w szczególności likwidację możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku, która wpłynie na podwyższenie obciążeń podatkowych dla szerokiej grupy pracowników, ustawodawca przewidział dodatkową ulgę, która ma na celu zniwelowanie negatywnych skutków wprowadzonych zmian dla części podatników. Co ważne, ulga obejmie wyłącznie osoby osiągające dochody ze stosunku pracy, nie będą natomiast do niej uprawnieni osoby wynagradzane na podstawie umów cywilnoprawnych (zleceniobiorcy, menadżerowie na kontraktach menadżerskich), Członkowie Zarządu wynagradzani na podstawie powołania oraz osoby prowadzące działalność gospodarczą. Z ulgi będą mogli skorzystać pracownicy zarabiający miesięcznie w przedziale od 5 701 PLN do PLN 11 141 PLN. Ulga będzie wyliczana według specjalnego wzoru i ma stanowić dodatkową kwotę odliczaną od podstawy opodatkowania, aby zapewnić neutralność wprowadzonych zmian dla tej grupy podatników.

Biorąc pod uwagę planowane zmiany, poniżej przedstawiamy przykładowe wyliczenie obciążeń w zakresie PIT i ZUS dla podatnika otrzymującego przychody ze stosunku pracy:

Projekt Polskiego Ładu zapowiada m.in. zmiany dotyczące rozliczeń dochodów z działalności gospodarczej, które znacząco wpłyną na dochody netto osób prowadzących taką działalność. W szczególności w projekcie ustawy został przewidziany nowy sposób obliczania składki zdrowotnej, który jest uzależniony od wybranego przez przedsiębiorcę sposobu opodatkowania (według skali, ryczałtowo lub liniowo) oraz, podobnie jak w stosunku do osób osiągających przychody ze stosunku pracy, brak możliwości jej odliczenia od kwoty podatku, co w efekcie obniży dochody przedsiębiorców.

Zmiany w zakresie obowiązku odprowadzania składki zdrowotnej

Proponowane zmiany w zakresie obliczania składki zdrowotnej dla osób prowadzących działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych dotyczą uzależnienia podstawy wymiaru tej składki od dochodu osiągniętego w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej. W przypadku natomiast, gdy dochód przedsiębiorcy za dany miesiąc jest niższy niż minimalne wynagrodzenie, wówczas podstawę wymiaru składki zdrowotnej będzie stanowić kwota minimalnego wynagrodzenia.

Obecnie takie osoby mają możliwość wpłacania minimalnej wartości składki na ubezpieczenia zdrowotne wyrażonej ryczałtowo, która w roku 2021 wynosi 381,81 PLN. W konsekwencji planowane zmiany spowodują zdecydowany wzrost obciążeń z tytułu składki zdrowotnej po stronie przedsiębiorców.

W przypadku natomiast, gdy w danym miesiącu podstawa wymiaru składki okaże się niższa od minimalnego wynagrodzenia lub przedsiębiorca osiągnie stratę, przepisy wprowadzające zmiany do ustawy przewidują, że podstawą naliczenia składki będzie wówczas minimalne wynagrodzenie za dany rok podatkowy.

Osoby prowadzące działalność gospodarczą, które zdecydowały się na opodatkowanie swoich przychodów podatkiem liniowym 19% zapłacą składkę zdrowotną w wysokości 4.9% swoich dochodów, ale nie mniej niż kwotę odpowiadającą 9% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Przedsiębiorcy rozliczający swoje dochody na zasadach uproszczonych, w formie ryczałtu, będą opłacać składki na ubezpieczenia zdrowotne w zależności od wysokości osiąganych przychodów. W przypadku przychodów rocznych nieprzekraczających 60 tys. PLN podstawa wymiaru składki zdrowotnej wyniesie 60% przeciętnego wynagrodzenia, przy przychodach rocznych od 60 tys. PLN do 300 tys. PLN będzie to 100% przeciętnego wynagrodzenia, a ryczałtowcy, których roczne przychody przekraczają 300 tys. PLN zapłacą składkę zdrowotną od 180% przeciętnego wynagrodzenia.

Brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej

Kolejną znaczącą zmianą mającą wpływ na wysokość obciążeń podatkowych będzie zlikwidowanie możliwości odliczenia składki na ubezpieczenia zdrowotne, w wysokości 7,75% podstawy jej naliczenia, od podatku. Obecnie większa część składki płaconej przez przedsiębiorców pomniejsza podatek należny, zatem standardowe obciążenie związane z tą składką wynosi 53,03 PLN  i jest niezależne od wysokości dochodów z działalności. Z uwagi na fakt, że zmiana dotyczy odliczenia od podatku, czyli bezpośredniego obniżenia obciążenia publicznoprawnego podatnika, spowoduje ona realny wzrost wartości podatku. Jednocześnie w przypadku przedsiębiorców projekt zmian nie przewiduje odpowiednika „ulgi dla klasy średniej”, która rekompensowałaby fakt braku możliwości odliczenia składki zdrowotnej.
 

Proponowane zmiany, które nie obejmą osób rozliczających dochody z działalności gospodarczej według 19% podatku liniowego

Projekt Polskiego Ładu zawiera szereg planowanych zmian mających na celu zmniejszenie (bądź pozostawienie w obecnym wymiarze) obciążeń z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. Zmiany te nie obejmą jednak swoim zakresem osób rozliczających dochody z działalności gospodarczej według 19% podatku liniowego. Wśród takich zmian możemy wyróżnić:

• Wzrost kwoty wolnej od podatku do wysokości 30,000 PLN rocznie,
• Podwyższenie drugiego progu podatkowego do kwoty 120 000 PLN rocznie (wzrost z 85 528 PLN),
• Brak możliwości stosowania ulgi dla pracowników.

Proponowane zmiany dla osób rozliczających się ryczałtem.

Projekt Nowego Ładu przewiduje obniżki stawek ryczałtu dla niektórych grup. Przykładowo dla branży IT stawka ryczałtu 15% zmienia się na 12%.

Porównanie dochodu netto dla osób rozliczających dochody z działalności gospodarczej wg. 19 % podatku liniowego

Planowane zmiany przyczynią się bez wątpienia do zmniejszenia wynagrodzenia netto uzyskiwanego przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Poniżej przedstawiamy przykład wyliczenia obciążeń publicznoprawnych dla osób prowadzących działalność gospodarczą opodatkowaną liniowo po wprowadzeniu proponowanych w ustawie zmian.

Projekt Nowego Ładu przewiduje dodatkowe obciążenie dla Członków Zarządów, którzy pełnią funkcję na podstawie powołania w drodze uchwały. Dotychczas wynagrodzenie otrzymywane przez Członka Zarządu na podstawie uchwały nie stanowiło podstawy obowiązkowego objęcia ubezpieczeniem społecznym lub zdrowotnym. Zgodnie z planowanymi zmianami, płatnik będzie zobowiązany do odprowadzania składki zdrowotnej w wysokości 9% od wynagrodzenia Członka Zarządu, co w efekcie spowoduje wzrost obciążeń publicznoprawnych dla tej grupy podatników z 32% do 41% (co do zasady Członkowie Zarządów są w grupie podatników najlepiej zarabiających, stąd porównanie dokonane zostało zgodnie z wyższą stawką podatkową). Podobnie jak w przypadku innych podatników podlegających opodatkowaniu podatkiem progresywnym, Nowy Ład nie przewiduje możliwości odliczenia części składki zdrowotnej od podatku.

W razie dodatkowych pytań – zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami.