Zielona ścieżka do GOZ

Wśród ustaleń z 27. Konferencji Klimatycznej ONZ (COP27), zaktywizowanie sektora prywatnego zostało wskazane jako jedno z kluczowych działań w dążeniu do osiągniecia celów zapisanych w Porozumieniu Paryskim. Oczekuje się, że wysiłek związany z przeciwdziałaniem negatywnym skutkom zachodzących zmian klimatycznych, powinien zostać rozłożony pomiędzy wszystkich aktorów łańcuchów dostaw i wartości, adekwatnie do powodowanych przez nich wpływów środowiskowych.

Potrzeba opracowania strategii w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym staje się coraz pilniejsza wraz z wprowadzeniem nowych regulacji, takich jak dyrektywa CSRD. Obejmuje ona wiele obszarów, w tym gospodarkę o obiegu zamkniętym. Przedsiębiorstwa będą musiały wykonać analizę podwójnej istotności, aby zidentyfikować obszary istotne dla ich działalności. Te, dla których GOZ będzie istotnym elementem działalności, czeka konieczność zaraportowania praktyk oraz licznych wskaźników prowadzących do zamknięcia obiegu. W szczególności firmy produkcyjne, detaliczne i logistyczne będą musiały zmierzyć się z identyfikacją swojego wpływu, zdefiniowaniu czym dla firmy jest cyrkularność, opracowaniu polityk i strategii, wyznaczeniu wskaźników, jak i skutków finansowych związanych z wykorzystaniem zasobów oraz zagrożeń i szans związanych z gospodarką o obiegu zamkniętym.

Deloitte wychodzi naprzeciw pojawiającym się oczekiwaniom i jest gotowy wspierać przedsiębiorców w wyznaczeniu ich własnej, zielonej ścieżki do GOZ, projektując dopasowane do danej organizacji strategie, opracowując polityki, rozwijając cyrkularne modele biznesowe i pomagać odnaleźć się wśród licznych krajowych i unijnych regulacji.

Jak pomagamy na ścieżce do GOZ?

Zespół Circular Economy Deloitte opracował schemat postępowania umożliwiający przeprowadzenie przedsiębiorstwa czy organizacji przez proces transformacji, który nazywamy Zieloną ścieżką do GOZ. Ścieżka ta będzie wyglądać inaczej dla różnych spółek, w zależności od rodzaju działalności i stopnia zaawansowania. W naszym opracowaniu staraliśmy się jednak wyznaczyć proces, do którego każda organizacja może się odnieść, który jest spójny z nadchodzącymi regulacjami i który zaprezentuje logiczny proces z konkretnymi krokami do podjęcia.

Podstawą transformacji w kierunku gospodarki cyrkularnej jest zbudowanie świadomości wewnątrz organizacji, czemu służy stworzenie mapy danej organizacji i jej analiza wewnętrzna. Taka diagnoza przedsiębiorstwa ma na celu rozpoznanie uwarunkowań wewnętrznych, w tym posiadanych zasobów, podejścia do zarządzania zasobami i korzystania z elementów środowiska wraz z identyfikacją zakresu wpływu na otoczenie gospodarcze i środowisko naturalne, ze wskazaniem luk i obszarów do dalszego doskonalenia.

Oferowany zakres wsparcia:

• Analiza interesariuszy zewnętrznych i wewnętrznych obejmujących pracowników, kadrę zarządzającą i właścicieli w celu zrozumienia ich perspektywy w zakresie postrzegania aktualnej sytuacji przedsiębiorstwa i wizji jego dalszego rozwoju
• Przegląd uwarunkowań panujących wewnątrz organizacji m.in. na podstawie analizy kultury organizacyjnej, struktury organizacyjnej, podejścia do zarządzania zasobami ludzkimi, technologii, procesów logistycznych, infrastruktury IT
• Analiza otoczenia prawno-rynkowego w celu zrozumienia środowiska, w którym działa przedsiębiorstwo, a w tym:
  • Identyfikacja praw i obowiązków wynikających z roli pełnionej w łańcuchu dostaw (m.in. w kontekście ROP, SUP, systemu kaucyjnego, PPWR)
  • Analiza klientów, odbiorców, partnerów biznesowych i konkurencji
  • Przegląd ogólnej sytuacji rynkowej oraz trenów, które mogą wypływać na działalność przedsiębiorstwa
  • Przegląd ryzyk związanych z sytuacją rynkową i zmianami w przepisach prawa
• Określenie zakresu wpływu przedsiębiorstwa na podstawie analizy danych i dokumentów (m.in. ustanowione polityki, strategie, plany, raporty finansowe, raporty dot. podejmowanych działań)

Analiza i ocena zgodności to proces badania i oceniania czy działania i procedury w przedsiębiorstwie są zgodne z przepisami prawa i powszechnie uznawanymi standardami z zakresu ESG i GOZ. Jest to także identyfikacja mocnych i słabych stron firmy w kontekście zrównoważonego rozwoju i społecznej odpowiedzialności biznesu.

Oferowany zakres wsparcia:

• Analiza istotności mająca na celu identyfikację i ocenę tematów i surowców, które są kluczowe dla przedsiębiorstwa i jego interesariuszy z perspektywy zamykania obiegu surowców oraz wskaźników opisanych w standardach raportowania zrównoważonego rozwoju ESRS
• Badanie poziomu ambicji przedsiębiorstwa w zakresie transformacji gospodarczej w kierunku modelu cyrkularnego na podstawie wywiadów z kadrą zarządczą
• Przegląd danych i raportów, w tym Baza Danych o Odpadach (BDO) w kontekście zgodności obowiązków ewidencyjnych i raportowych
• Ocena gotowości do realizacji wymagań związanych z raportowaniem korporacyjnym CSRD wraz ze wskazaniem luk i obszarów do dalszego doskonalenia

Celem tego etapu jest zdefiniowanie oczekiwań przedsiębiorstwa względem rezultatów końcowych procesu transformacji gospodarczej w kierunku GOZ wraz z wytyczeniem własnej ścieżki w postaci Strategii cyrkularności. Strategia cyrkularności jako zbiór wartości, priorytetów i celów powinna być zgodna z indywidualną misją i wizją dalszego zrównoważonego wzrostu przedsiębiorstwa.

Oferowany zakres wsparcia:

• Opracowanie definicji cyrkularności w przedsiębiorstwie, czym jest i co oznacza dla organizacji
• Analiza elementów otoczenia zewnętrznego, kształtujących stosunki wymienne, możliwości sprzedaży, zakres działania i perspektywy rozwojowe
• Zdefiniowanie oczekiwań i celów, w tym celów cząstkowych związanych ze zmianą modelu gospodarczego przedsiębiorstwa
• Ustanowienie polityki zarządzania surowcami w przedsiębiorstwie (Polityka GOZ)
• Sporządzenie dokumentów wykonawczych obejmujących kwestie gospodarki odpadami (Strategia gospodarki odpadami) bądź polityki zarządzania opakowaniami w przedsiębiorstwie (Polityka Opakowaniowa), i innych, w zależności od obszaru działalności gospodarczej przedsiębiorstwa
• Opracowanie zestawu dobrych praktyk do wewnętrznego systemu organizacyjnego
• Opracowanie wymagań dla partnerów biznesowych wraz z formularzem samooceny, pomocnym w procesie decyzyjnym przy wyborze kontrahentów
• Ustanowienie mierników umożliwiających kwantyfikację efektywności procesu transformacji w formie kluczowych wskaźników skuteczności (KPI)
• Określenie Indeksu Cyrkularności (IC) przedsiębiorstwa w oparciu o metodykę stosowaną przez Eurostat

Celem tego etapu jest przegląd działań operacyjnych przedsiębiorstwa, a w tym uwarunkowań organizacyjnych i logistycznych w celu zwiększenia ich efektywności, wydajności i konkurencyjności w kontekście ustanowienia celów w strategii cyrkularności

Oferowany zakres wsparcia:

• Analiza procesów biznesowych pod kątem celów ustanowionych w ramach Strategii cyrkularności, a w tym Polityki GOZ / polityki opakowaniowej oraz wymagań względem partnerów biznesowych ze wskazaniem luk i obszarów do dalszego doskonalenia
• Przegląd uwarunkowań organizacyjnych i logistycznych, systemu zarządzania zasobami naturalnymi oraz gospodarki odpadami oraz praktyk związanych z wprowadzaniem i odprowadzaniem zasobów z organizacji (rekomendowana wizyta studyjna)
• Analiza trendów kształtujących potencjalne oczekiwania interesariuszy i dobrych praktyk rynkowych
• Identyfikacja czynników przewagi rynkowej, wpływających na pozycjonowanie konkurencyjnych przedsiębiorstw w rankingach branżowych odnoszących się do obszaru zrównoważonego rozwoju i GOZ
• Benchmarking rozwiązań wspierających efektywną transformację w kierunku GOZ
• Analiza śladu środowiskowego:
  • Analiza cyklu życia produktów i usług (LCA)
  • Kalkulacja śladu węglowego przedsiębiorstwa (PCF, GHG Protocol, SBTi)
• Zestawienie kierunkowych propozycji zmian i dalszych działań transformacyjnych w zakresie operacyjnym

Wypracowanie modeli biznesowych zapewniających dalszy zrównoważony rozwój, polega na wyważeniu celów ekonomicznych, społecznych i środowiskowych, co ma przyczynić się do długoterminowej trwałości i sukcesu przedsiębiorstwa. Ma to również pomóc w budowaniu pozytywnego wizerunku, zdobywaniu lojalności klientów oraz przyciąganiu inwestorów, którzy coraz częściej zwracają uwagę na aspekty ESG.

Oferowany zakres wsparcia:

• Rozpoznanie możliwości wdrożenia rozwiązań wytypowanych na podstawie benchmarków i w ramach kierunkowych propozycji zmian (etap 3 Optymalizacja efektywności) w wybranych komórkach organizacyjnych przedsiębiorstwa
• Zidentyfikowanie obszarów operacyjnych wymagających adaptacji do wprowadzanych usprawnień wraz z zestawieniem zakresu nowych kompetencji, odpowiedzialności oraz danych koniecznych do zbierania i monitorowania
• Opracowanie scenariuszy możliwych rozwiązań wdrożenia usprawnień
• Ocena wypływu ekonomicznego, społecznego i środowiskowego rozważanych do wdrożenia scenariuszy rozwiązań biznesowych na interesariuszy zewnętrznych i wewnętrznych z rozróżnieniem na etapy wdrożenia, pilotażu, walidacji i skalowania
• Identyfikacja kluczowych partnerstw biznesowych, które mogą usprawnić proces wdrażania usprawnień, zapewnić dostęp do potrzebnych zasobów lub uzupełnić braki
• Warsztaty z wybranymi partnerami biznesowymi w celu rozpoznania gotowości do wprowadzenia zmian bądź renegocjacji warunków współpracy, wynikających z potrzeby wdrożenia nowych rozwiązań biznesowych, zgodnych ze Strategią cyrkularności przedsiębiorstwa

Plan działania, który szczegółowo opisuje etapy wdrażania zmian w poszczególnych komórkach organizacyjnych przedsiębiorstwa, rozplanowane na osi czasu i z uwzględnieniem zasobów kluczowych do dostarczenia oczekiwanej wartości i realizacji celów zawartych w Strategii cyrkularności.

Oferowany zakres wsparcia:

• Zestawienie działań niezbędnych do podjęcia na etapie wdrożenia, pilotażu, walidacji i skalowania wraz z identyfikacją niezbędnych zasobów i kompetencji
• Priorytetyzacja działań w poszczególnych etapach z uwzględnieniem czynników ekonomicznych, dostępnych zasobów i przyjętego horyzontu czasowego
• Zdefiniowanie mierników umożliwiających kwantyfikację skuteczności podejmowanych działań w formie kluczowych wskaźników skuteczności (KPI)
• Określenie kamieni milowych i ich znaczenia w kontekście całościowej oceny podejmowanych działań i wdrażanych usprawnień
• Opracowanie planu szkoleń i/lub materiałów dydaktycznych w postaci przewodników i instrukcji dla interesariuszy wewnętrznych

Celem tego etapu jest wdrożenie działań i praktyk przewidzianych w mapie drogowej, które mają spowodować szeroko rozumianą poprawę efektywności operacyjnej, m.in. poprzez ograniczenie zużycia surowców, redukcję powstających emisji, zminimalizowanie wytwarzanych odpadów, tym samym zapewniając dalszy zrównoważony wzrost przedsiębiorstwa.

Oferowany zakres wsparcia:

• Warsztaty z interesariuszami wewnętrznymi w celu zakomunikowania ustanowionej strategii i polityk oraz związanych z nimi celów, zakresu wdrażanych usprawnień i powiązanych z nimi zmian w zakresie kompetencji i odpowiedzialności poszczególnych komórek organizacyjnych przedsiębiorstwa
• Analiza warunków kontraktowych w umowach z partnerami biznesowymi
• Warsztaty z wybranymi partnerami biznesowymi w celu zakomunikowania ustanowionej Polityki GOZ i przyjętych celów oraz poinstruowania w zakresie wdrażanych zmian i związanych z tym oczekiwań zarówno w aspektach operacyjnych jak i formalnych
• Ustanowienie partnerstw z innymi podmiotami, w tym instytucjami badawczymi lub organizacjami pozarządowymi, które wspierają transformację w kierunku GOZ, co zapewni dostęp do najlepszych praktyk
• Wsparcie w monitorowaniu procesu wdrażania działań przewidzianych w mapie drogowej
• Wsparcie w walidacji efektów wprowadzonych usprawnień na podstawie analizy bieżących raportów operacyjnych

Optymalizacja jest kluczowym etapem na ścieżce transformacji w kierunku GOZ, który pozwala na weryfikację i ewentualną rewizję przyjętych założeń i zaplanowanych działań, po to aby skutecznie osiągnąć długoterminowe cele zapisane w Strategii cyrkularności i zapewnić zrównoważony wzrost przedsiębiorstwa, zgodny z modelem GOZ.

Oferowany zakres wsparcia:

• Analiza postępów transformacyjnych i osiąganych wyników na podstawie wywiadów z interesariuszami, dokumentacji operacyjnej, osiągniętych poziomów wcześniej zdefiniowanych wskaźników pomiaru efektywności procesu transformacji i wskaźników opisujących skuteczność podejmowanych działań oraz Indeksu Cyrkularności (IC)
• Zmapowanie obszarów, w których nie osiągnięto oczekiwanych wyników (obszary wymagające istotnych zmian) oraz obszarów podlegających dalszej optymalizacji
• Benchmarking rozwiązań alternatywnych do wdrożenia w obszarach wymagających wprowadzenia istotnych zmian
• Przegląd przyjętych celów i zobowiązań oraz działań przewidzianych w mapie drogowej wraz z rekomendacjami dotyczącymi ewentualnych zmian
• Ocena gotowości do realizacji wymagań związanych z raportowaniem korporacyjnym CSRD wraz ze wskazaniem obszarów wymagających reakcji

Skontaktuj się z ekspertami Deloitte już dziś!