Konfiskata rozszerzona – pierwsze przypadki przejęcia majątków

Od kwietnia b.r. obowiązuje w Polsce nowelizacja ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, która zwiększyła wachlarz narzędzi do walki z przestępcami poprzez m.in. instytucję przepadku rozszerzonego, konieczność wykazania legalnego pochodzenia mienia czy możliwość zastosowania zamrożenia prewencyjnego.

Co to oznacza w praktyce? Skarb państwa może odebrać majątki skazanym za przestępstwa karą powyżej 5 lat pozbawienia wolności, jeśli ci nie dowiodą, że zdobyli je w uczciwy sposób. Konieczność wykazania legalności pochodzenia majątku zdobytego nie tylko w czasie popełnienia przestępstwa, lecz także w okresie 5 lat wstecz, leży po stronie oskarżonego.

Nowe regulacje mają uderzać w zorganizowane grupy przestępcze, które dokonują poważnych przestępstw.

Zapisy o konfiskacie rozszerzonej zostały już zastosowane w praktyce. Pierwszy przypadek dotyczył grupy udzielającej pożyczek lichwiarskich, gdzie dokonano zabezpieczenia majątku w celu zwrotu korzyści pokrzywdzonym. Grupa przestępcza zajmowała się udzielaniem pożyczek pod zastaw mieszkań należących do pożyczkobiorców. Wartość lokali była znacznie zaniżana, a lokale były w ten sposób wyłudzane. Liczba poszkodowanych sięga 100 osób, a szkody wynoszą 16 mln zł.

Prokuratura ustanowiła również hipotekę przymusową w kwocie 1,25 mln zł na nieruchomości, którą zamieszkuje osoba, która miała kierować grupą zajmującą się zawieraniem umów pożyczek z przeniesieniem prawa własności nieruchomości na zabezpieczenie. Do procederu wykorzystywano tzw. „słupy”, czyli podstawione osoby, które za pomocą fałszywych dokumentów zawierały ww. umowy. Zabezpieczona nieruchomość formalnie należy do figuranta, jednak została zakupiona ze środków pochodzących z rachunku bankowego należącego do żony podejrzanego.

Kolejne zabezpieczenia dotyczą grupy zajmującej się handlem olejami smarowymi, która dokonała oszustw skarbowych polegających na uchyleniu się od płacenia podatków: akcyzy (na 24 mln zł) i VAT (na 16 mln zł). Grupa próbowała „wyprać” pieniądze poprzez nabycie udziałów o wartości 2 mln zł w innej spółce, które również uległy zabezpieczeniu. Zabezpieczono majątek o wartości ponad 10 mln zł, w tym samochody, środki finansowe w różnych walutach czy biżuterię.

Z pewnością zapisy ustawy wymagają od przedsiębiorców wzmożonej czujności i ostrożności. Przedsiębiorcy powinni przywiązywać dużą wagę do zbierania i przechowywania wszelkich dowodów dokonywanych transakcji, które mogą posłużyć do wykazania legalności posiadanego mienia w przypadku kontroli.

Właściciele firm, którzy przewidywali możliwość, że ich firma mogła być narzędziem popełnienia przestępstwa lub ukrycia osiągniętej z niego korzyści przez sprawcę przestępstwa, muszą wziąć pod uwagę ewentualną konfiskatę ich przedsiębiorstwa.

Wprowadzenie regulacji w życie cieszy z pewnością uczciwych przedsiębiorców, dla których zaostrzone przepisy oznaczają wzmocnioną ochronę przed oszustami gospodarczymi.

Szczegółowo o nowych przepisach i ich znaczeniu dla przedsiębiorców pisaliśmy tutaj.