Dyrektywa w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw (Corporate Sustainability Due Diligence Directive, CSDDD) została przyjęta przez Parlament Europejski

Głównym celem CSDDD jest przeciwdziałanie negatywnym skutkom związanym z prowadzeniem działalności biznesowej dla praw człowieka oraz środowiska, poprzez wprowadzenie obowiązku realizacji należytej staranności dla określonych grup przedsiębiorstw.

Jacy przedsiębiorcy zostali objęci zastosowaniem CSDDD?

Zakres podmiotowy CSDDD jest szeroki. Dyrektywa obejmie zarówno przedsiębiorstwa z krajów UE, jak i przedsiębiorstwa utworzone zgodnie z ustawodawstwem państw trzecich. Artykuł 2 CSDDD wyróżnia trzy grupy, które zostaną poddane obowiązkom związanym z należytą starannością.

W przypadku przedsiębiorstw utworzonych na podstawie ustawodawstwa państw członkowskich podmioty spełniające poniższe warunki zostaną objęte zakresem dyrektywy:

1. Przedsiębiorstwa, które w ostatnim roku obrotowym, za który zostało lub powinno zostać sporządzone roczne sprawozdanie finansowe, zatrudniały średnio ponad 1000 pracowników, a ich przychód netto w skali światowej przekroczył 450 mln EUR;
   
2. Przedsiębiorstwa, które same nie osiągnęły progów wskazanych powyżej, ale były “nadrzędną” spółką dominującą (spółka, która znajduje się na samej górze grupy kapitałowej, ang. ultimate parent company) w grupie, która osiągnęła te progi w ostatnim roku obrotowym, za który zostało lub powinno zostać sporządzone skonsolidowane roczne sprawozdanie finansowe;
3. Przedsiębiorstwa, które zawarły lub są “nadrzędną” spółką dominującą grupy, która zawarła z niezależnymi spółkami zewnętrznymi umowy franczyzowe lub licencyjne w UE w zamian za opłaty licencyjne wynoszące ponad 22,5 mln EUR, jeżeli umowy te zapewniają wspólną tożsamość, wspólną koncepcję biznesową i stosowanie jednolitych metod prowadzenia działalności; oraz pod warunkiem, że spółka wygenerowała lub jest “nadrzędną” spółką dominującą w grupie, która w ostatnim roku obrotowym wygenerowała przychód netto w wysokości przekraczającej 80 mln EUR w skali światowej.

Kryterium dotyczące liczby pracowników nie ma zastosowania do przedsiębiorstw spoza UE, natomiast pozostałe warunki pozostają analogiczne.

Jak kształtują się główne obowiązki z CSDDD?

Wśród głównych zmian, które zostaną wprowadzone na mocy CSDDD wymienia się:

• obowiązek uwzględnienia należytej staranności w odniesieniu do respektowania praw człowieka i kwestii środowiskowych dla określonych grup przedsiębiorstw;
• zachowanie obowiązkowej należytej staranności mającej na celu ograniczenia negatywnych skutków w zakresie działalności własnej przedsiębiorstw, ich jednostek zależnych oraz odnoszących się do tzw. łańcucha działalności;
• zobowiązanie przedsiębiorstw do przeprowadzenia procesu składającego się z sześciu kroków dążących do zapewnienia należytej staranności – i) uwzględnianie należytej staranności w polityce przedsiębiorstw i zarządzaniu ryzykiem, ii) identyfikację i ocenę faktycznych i potencjalnych negatywnych skutków dla praw człowieka i kwestii środowiskowych, iii) zapobieganie potencjalnym negatywnym skutkom, ich wstrzymanie oraz podejmowanie działań naprawczych, iv) wdrożenie procedur skargowych dostępnych w przypadku uzasadnionych obaw dotyczących faktycznych lub potencjalnych negatywnych skutków w działalności przedsiębiorstw, v) monitorowanie skuteczności i adekwatności podejmowanych działań dotyczących należytej staranności, vi) publikowanie na stronie internetowej przedsiębiorstwa sprawozdania rocznego w odniesieniu do obszarów objętych CSDDD (z zastrzeżeniem, że obowiązek nie dotyczy podmiotów zobowiązanych do raportowania zgodnie z CSRD);
• obowiązek przyjęcia i implementacji planów transformacji przedsiębiorstw na rzecz łagodzenia zmian klimatycznych;
• odpowiedzialność cywilna przedsiębiorstw za szkody powstałe w wyniku negatywnych skutków działalności biznesowej oraz możliwość nakładania przez wskazane organy sankcji w razie naruszeń CSDDD.
  

Jak zmiany wpłyną na sektor finansowy?

W aktualnym kształcie, w odniesieniu do sektora finansowego, CSDDD obejmuje jedynie górny łańcuch działalności związany z wewnętrznymi operacjami instytucji finansowych. Oznacza to, że ich główne działania polegające na świadczeniu usług finansowych obecnie znajdują się obecnie poza zakresem dyrektywy. W ramach preambuły CSDDD zostało sformułowane oczekiwanie w stosunku do instytucji finansowych dotyczące woluntarnego uwzględniania negatywnych skutków dla praw człowieka oraz środowiska i wykorzystywania swoich wpływów w celu oddziaływania na inne przedsiębiorstwa.

Dodatkowo warto zwrócić uwagę na postanowienie CSDDD stanowiące o tym, że dwa lata po wejściu dyrektywy w życie, Komisja przedstawi raport dotyczący ewentualnej konieczności wprowadzenia dodatkowych wymagań dla firm świadczących usługi finansowe. Oznacza to, że niewykluczone jest wprowadzenie zapisów rozszerzających aktualnie obowiązujący zakres wymogów po stronie instytucji finansowych.

Co dalej?

Kolejnym krokiem będzie oficjalne zatwierdzenie tekstu CSDDD przez Radę, a następnie jego publikacja w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej – oczekuje się, że nastąpi to w maju 2024, bądź z początkiem lata 2024. Państwa członkowskie będą miały następnie dwa lata na transpozycję CSDDD do krajowych porządków ustawodawczych. W przypadku największych przedsiębiorstw objętych zakresem regulacji nowe obowiązki zaczną być wiążące już trzy lata po wejściu CSDDD w życie.

Zapraszamy do kontaktu.