Przygotowanie informacji PIT-11 za 2022 r.

W formularzu PIT-11 za 2022 r. płatnicy po raz pierwszy uwzględniać będą wprowadzone od ubiegłego roku ulgi, tj. tzw. „ulgę na powrót”, „ulgę 4+”, oraz „ulgę dla seniorów”, a także znaną już z ubiegłych lat „ulgę dla młodych”. Zastosowanie nowych przepisów może rodzić wiele problemów, zwłaszcza w przypadkach, gdy część dochodów podatnika opodatkowana jest także w innym państwie (np. z uwagi na zagraniczne oddelegowania czy podróże służbowe).

Ministerstwo Finansów udostępniło wersję 29. formularza PIT-11, która uwzględnia zmiany wprowadzone w lipcu 2022 r. Polskim Ładem 2.0.

Wpływ rezydencji podatkowej i metod unikania podwójnego opodatkowania na przygotowanie PIT-11

Niezależnie od kwestii zastosowania wskazanych wyżej ulg, wyzwanie w zakresie prawidłowego sporządzenia informacji PIT-11 często jest spowodowane także przez sytuacje związane z wykonywaniem pracy przez pracowników mobilnych za granicą. Dochód osób wyjeżdzających na zagraniczne oddelegowania lub podróże służbowe, a także pracujących zdalnie z terytorium innego państwa, czy posiadających tam ośrodek interesów życiowych, jest nierzadko opodatkowany w drugim państwie. Fakt ten powinien zostać odpowiednio uwzględniony przez płatnika przy sporządzaniu informacji PIT-11 takiej osoby.

Zasady dotyczące miejsca zamieszkania dla celów podatkowych (rezydencji podatkowej) uregulowane są w art. 3 ust. 1a Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „ustawa PIT”). Określa ona dwie przesłanki, a spełnienie którejkolwiek z nich oznacza podleganie nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce (tj. status rezydenta podatkowego).

Do ustalenia rezydencji podatkowej zastosowanie mają także przepisy dwustronnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartych pomiędzy Polską, a innymi państwami, które regulują m.in. kwestię rozstrzygania sytuacji, kiedy dana osoba uznawana jest za rezydenta podatkowego w dwóch państwach.

Nierezydenci podatkowi w Polsce

W przypadku nierezydentów podatkowych w Polsce (tj. osób, które nie spełniają żadnej z przesłanek wymienionych w art. 3 ust. 1a ustawy PIT), płatnik wykazuje w informacji PIT-11 jedynie przychód osiągany przez nich na terytorium Polski, podczas gdy przychód osiągany na terytorium innych państw nie jest w ogóle raportowany w formularzu PIT-11. Dodatkowo, w takich przypadkach, płatnik wykazuje w informacji PIT-11 jedynie te koszty uzyskania przychodów, które są należne za miesiące, w których osiągnięte zostały przychody na terytorium Polski. Pamiętać należy także o zaznaczeniu odpowiedniego pola w pozycji 11, tj. „2 – ograniczony obowiązek podatkowy (nierezydent)”, oraz o wskazaniu zagranicznego adresu podatnika, a także zagranicznego numeru identyfikacji podatkowej (pozycje 13-15).
 

Rezydenci podatkowi w Polsce

W przypadku rezydentów podatkowych w Polsce, opodatkowaniu w Polsce podlegają wszystkie dochody podatnika (niezależnie od miejsca ich osiągnięcia), a w sytuacji opodatkowania części dochodów z pracy w drugim państwie, powinny zostać one odpowiednio wykazane w formularzu PIT-11. Do części dochodów opodatkowanych w drugim państwie, zastosowanie ma jedna z dwóch metod o unikaniu podwójnego opodatkowania (zastosowanie odpowiedniej metody zależy od przepisów dwustronnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania łączącej Polskę z drugim państwem, gdzie dochodzi do opodatkowania dochodów pracownika).

1. Metoda wyłączenia z progresją (inaczej metoda zwolnieniowa) – polega na wyłączeniu z opodatkowania w Polsce części dochodów opodatkowanych w drugim kraju. Dochody te (przychody pomniejszone o odpowiednie koszy uzyskania przychodu) powinny zostać wykazane w osobnej pozycji od dochodów uzyskanych na terytorium Polski, tj. w pozycjach 32, 39, 46, 52 lub 93.
2. Metoda zaliczenia proporcjonalnego (inaczej metoda kredytu podatkowego) – w takim przypadku całość dochodów wypłaconych przez płatnika podlega zaraportowaniu jako dochody opodatkowane w Polsce, a podatnik podczas składania zeznania podatkowego może od należnego podatku odliczyć zapłacony podatek zagraniczny, proporcjonalnie do części dochodu osiągniętego za granicą. Z punku widzenia płatnika, efekt zastosowania tej metody w postaci wypełnionego formularza PIT-11 nie różni się od sytuacji, w której całość dochodów podatnika opodatkowana jest wyłącznie w Polsce. Z drugiej strony, można niekiedy w praktyce spotkać podejście, kiedy płatnik, chcąc ułatwić swojemu pracownikowi późniejsze rozlicznie roczne, przekazuje mu osobno przygotowaną przez siebie alokację dochodu pomiędzy dwa kraje wykonywania pracy. Może to być pomocne w szczególności w przypadku pracowników, którzy nie są objęci asystą doradcy podatkowego przy swoim rozliczeniu rocznym. Warto jednak zauważyć, że coraz częściej w praktyce pracownicy wykonujący swoje obowiązki za granicą mają zapewnioną profesjonalną asystę podatkową w obu krajach przy rozliczeniu rocznym, tak, aby zapewnić poprawność rozliczeń.

Płatnik stosujący metodę wyłączenia z progresją dokonuje podziału (alokacji) dochodu (przychodu oraz kosztów uzyskania przychodu) pomiędzy Polskę, a inne państwa, proporcjonalnie do dni roboczych przepracowanych na terytorium Polski. Niemniej jednak sposób alokacji dochodu względem poszczególnych składników wynagrodzenia może się różnić, a przy dokonywaniu podziału płatnik powinien kierować się wytycznymi wskazanymi w Komentarzu do Modelowej konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku.
Pobrane w trakcie roku podatkowego składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, wykazywane są w formularzu PIT-11 w pełnej wysokości, bez względu na opodatkowanie części lub całości dochodu poza Polską.

Warto pamiętać, że płatnik nie jest zobowiązany do przeprowadzenia szczegółowej analizy sytuacji podatkowej swojego pracownika (statusu rezydencji podatkowej oraz opodatkowania dochodu w innych państwach). W przygotowaniu informacji PIT-11 powinien raczej opierać się na informacjach uzyskanych od pracownika (np. uzyskać od podatnika oświadczenie o statusie rezydencji lub certyfikat rezydencji wydany w innym państwie). W razie wątpliwości lub braku potwierdzenia odpowiednich okoliczności w terminie sporządzenia informacji PIT-11 i przekazania jej do urzędu skarbowego, płatnik powinien przygotować PIT-11 zgodnie ze swoją najlepszą wiedzą, a w przyszłości, w razie otrzymania potwierdzenia opodatkowania dochodu pracownika za granicą, dokonać odpowiedniej korekty formularza.

Warto także zauważyć, że nierzadko sami pracodawcy mający pracowników mobilnych, korzystają ze wsparcia doradców podatkowych, którzy pracując zwłaszcza w międzynarodowych kancelariach podatkowych, mogą przygotować odpowiednie podziały dochodu w danym roku. Odbywa się to we współpracy z doradcami z zagranicy, aby zastosowane podejście alokacji dochodu było spójne i zapewniało uniknięcie podwójnego opodatkowania.

Zastosowanie ulg wprowadzonych przez Polski Ład

Płatnik w trakcie roku może stosować cztery ulgi, uregulowane w art. 21 ust. 1, pkt. 148, 152-154 ustawy PIT, tj. ulgę dla młodych, ulgę na powrót, ulgę 4+ oraz ulgę dla seniorów, jeżeli podatnik złożył stosowne oświadczenie o prawie do korzystania z danej ulgi (z wyjątkiem ulgi dla młodych, którą płatnik stosuje automatycznie po spełnieniu warunków do jej zastosowania, chyba że podatnik złoży oświadczenie o rezygnacji). Suma przychodów zwolnionych od podatku z tytułu wszystkich czterech ulg nie może przekroczyć kwoty 85 528 zł (jest to wspólny limit dla wszystkich ulg). Przygotowując informację PIT-11 płatnik jedynie nanosi odpowiednią sumę przychodów opodatkowanych oraz zwolnionych z opodatkowania na podstawie wyżej wymienionych ulg do formularza PIT-11.

W formularzu PIT-11 przychód zwolniony z opodatkowania na podstawie ww. ulg powinien zostać wykazany w osobnych pozycjach. Dla przychodu zwolnionego z tytułu ulgi dla młodych, są to odpowiednio pozycje o numerach 109-113. Dla przychodów z pozostałych trzech ulg, są to pozycje o numerach 114-117, przy czym w przypadku ich wypełniania, zaznaczyć należy także odpowiednie pole w pozycjach 118-120, wskazujące którą ulgę/ulgi zastosowano.

Dodatkowo, w przypadku ulgi dla młodych oraz ulgi dla seniorów, w oddzielnych pozycjach (wiersze o numerach 2,3,7,8,11,13 i 14 w części E formularza PIT-11) wykazuje się przychody, koszty uzyskania przychodów, dochody zwolnione z opodatkowania metodą wyłączenia z progresją, jeśli mimo spełnienia warunków stosowania tych ulg (np. odpowiedni wiek) od danych przychodów płatnik odprowadzał zaliczki na podatek w trakcie roku z powodu:

• złożenia oświadczenia przez podatnika o rezygnacji z ulgi dla młodych,
• niezłożenia oświadczenia przez podatnika o zastosowaniu ulgi dla seniorów lub
• przekroczenia limitu zastosowania tych ulg (85 528 zł).
  
  

Jednocześnie ustawodawca przewidział oddzielną pozycję do raportowania składek na ubezpieczenie społeczne zapłaconych z tytułu przychodów opisanych w powyższym akapicie oraz z tytułu przychodów podlegających zwolnieniu z tytułu omawianych ulg (odpowiednio pozycje 96 oraz 97 formularza PIT-11).

Po raz pierwszy również w formularzu PIT-11 za 2022 r. wykazywane będą składki zdrowotne w pełnej wysokości, tj. 9% podstawy ich obliczenia zamiast, jak to miało miejsce w ubiegłych latach, składek w wysokości 7,75% podstawy. Ta zmiana jest spowodowana zniesieniem przez przepisy Polskiego Ładu możliwości odliczania składki zdrowotnej od podatku.

PIT-11 - podsumowanie

Rok 2022 przyniósł płatnikom wiele zmian, z którymi często musieli radzić sobie z dnia na dzień. Niezmiennie jednak, prawidłowe przygotowanie informacji PIT-11 po zakończeniu roku stanowi obowiązek po stronie płatnika, a w tym roku jest również niejako zwieńczeniem zastosowania nowych regulacji wprowadzonych Polskim Ładem. Jeżeli chcieliby Państwo uzyskać pomoc w prawidłowym przygotowaniu informacji PIT-11 za 2022 rok lub w Państwa firmie pracownicy wykonują pracę w drugim kraju i zastanawiacie się Państwo w jaki sposób opodatkować ich wynagrodzenie w Polsce, nasz Zespół ds. rozwiązań dla pracodawców jest do dyspozycji.
 

Współautor:
Kacper Wnuk, starszy konsultant w Zespole ds. rozwiązań dla pracodawców

Webinar: Podatki bezpośrednie, majątkowe i prawo pracy – wpływ na efektywność biznesu

Jak poprawić płynność finansową i zwiększyć efektywność biznesu w obszarze CIT, ulg podatkowych, RET i PIT/ZUS i prawa pracy?

Bezpłatne seminarium on-line:
6 lutego 2023 r., godz. 14:00-15:00

Zarejestruj się