Zwiększenie ochrony wierzycieli w postępowaniu upadłościowym przed nieuczciwymi działaniami dłużnika

Artykuł

Zwiększenie ochrony wierzycieli w postępowaniu upadłościowym przed nieuczciwymi działaniami dłużnika

5 sierpnia 2019 r.

Dotychczas istniała luka w prawie, która rodziła ryzyko składania wniosków restrukturyzacyjnych w celu uniknięcia potencjalnego ustalenia bezskuteczności czynności dokonanych z pokrzywdzeniem wierzycieli. Omawiane przepisy stają naprzeciw tej nieuczciwej praktyce, co więcej - obejmą swym działaniem sprawy wszczęte przed ich wejściem w życie.

Wraz z uchwaleniem ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych (ustawa z dnia 6 grudnia 2018 r. o Krajowym Rejestrze Zadłużonych (Dz. U. z 2019 r. poz. 55, dalej jako „Ustawa o KRZ”) wprowadzono także zmiany w ustawie – Prawo upadłościowe (ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 2344 z późn. zm., dalej jako „p.u.”). Jedną z najważniejszych nowości jest dodanie art. 131a p.u. Dotyczy on sytuacji, w których upadłość ogłoszono w następstwie niepowodzenia restrukturyzacji, tj. w wyniku rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości złożonego nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia zakończenia postępowania restrukturyzacyjnego albo uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego. Zgodnie z nowowprowadzonym przepisem w takim przypadku przez dzień złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości - od daty którego liczy się terminy bezskuteczności czynności dokonanych przez dłużnika (tj. art. 127-130 p.u.) - rozumie się dzień złożenia wniosku restrukturyzacyjnego.

Przywołany art. 131a p.u. stanowi odpowiedź na lukę w prawie, która rodziła ryzyko składania wniosków restrukturyzacyjnych w celu uniknięcia potencjalnego ustalenia bezskuteczności czynności dokonanych z pokrzywdzeniem wierzycieli. W dotychczasowym stanie prawnym, terminy ubezskuteczniania czynności dokonanych na tzw. przedpolu upadłości, były liczone wstecz od dnia złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. W przypadku dokonania niekorzystnego dla wierzycieli rozporządzenia majątkiem, dłużnik mógł zatem doprowadzić do upływu tych terminów składając wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. Prowadziło to do sytuacji, w której - w przypadku nieudanej restrukturyzacji – nawet późniejsze ogłoszenie upadłości nie pozwalało już na ubezskutecznienie rozporządzeń dokonanych przed wszczęciem postępowania restrukturyzacyjnego. Wprawdzie aktualna pozostawała wówczas możliwość wystąpienia przez syndyka ze skargą pauliańską, lecz procesy pauliańskie są nie tylko długotrwałe, ale i skomplikowane.

Wprowadzony art. 131a p.u. opiera się na założeniu, że otwarcie i prowadzenie postępowania restrukturyzacyjnego nie powinno pogarszać sytuacji wierzycieli. Zatem przyjęto, że jeśli wniosek o ogłoszenie upadłości zostanie złożony w terminie 3 miesięcy od dnia zakończenia albo prawomocnego umorzenia postępowania restrukturyzacyjnego, przez dzień złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w rozumieniu art. 127–130 p.u. należy rozumieć dzień złożenia wniosku restrukturyzacyjnego. I to właśnie od tego momentu będą liczone terminy dotyczące bezskuteczności czynności prawnych.
Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 29 Ustawy o KRZ, ustawodawca zadecydował, że art. 131a p.u. stosuje się w sprawach, w których upadłość została ogłoszona na skutek wniosku, który wpłynął przed dniem wejścia w życie tego przepisu. Ma on również zastosowanie do zdarzeń prawnych, które miały miejsce przed dniem wejścia w życie tego przepisu. Zakres zastosowania rzeczonego przepisu jest więc bardzo szeroki, gdyż znajdzie zastosowanie również do postępowań upadłościowych, które już w dniu jego wejścia w życie pozostawały w toku.

Omawiana powyżej regulacja weszła w życie w dniu 11 lutego b.r.

Wprowadzony art. 131a p.u. zwiększy ochronę ogółu wierzycieli przed nieuczciwymi działaniami dłużnika mającymi na celu tzw. „utwardzenie” skutków prawnych rozporządzeń majątkiem dokonanych na przedpolu upadłości. Wszczęcie sądowego postępowania restrukturyzacyjnego nie pozwoli upłynąć terminom do ubezskutecznienia takich czynności, dzięki czemu w przypadku niepowodzenia restrukturyzacji, niekorzystne rozporządzenia będą mogły zostać zakwestionowane w postępowaniu upadłościowym.

Czy ta strona była pomocna?