Nowelizacja ustawy antyzatorowej

Artykuł

Nowelizacja ustawy antyzatorowej

Uproszczenia, ale także wyższe kary od UOKiK

Biuletyn prawny dla branży finansowej | Marzec 2022 r.

10 marca 2022 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt zakładanych zmian w ustawie o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych („Ustawa”).

To pierwsza gruntowna ewaluacja pierwotnych założeń ustawy, która częściowo ma adresować postulaty przedstawione przez środowiska przedsiębiorców, przede wszystkim dotyczące obowiązku sprawozdawczego w zakresie praktyk płatniczych.

Projekt uwzględnia również kilka istotnych zmian dotyczących uprawnień Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w zakresie kontroli przestrzegania przepisów, w tym zasad wymierzenia kar – co ma odpowiadać na problemy sygnalizowane przez UOKiK, wynikające z doświadczeń związanych z dotychczasowymi postępowaniami.

Poniżej przedstawiamy propozycje najważniejszych zmian zawartych w projekcie.

 

Wybrane transakcje zawierane w ramach działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej zwolnione z raportowania:

Projekt przewiduję istotną zmianę dla branży ubezpieczeniowej. W świetle proponowanych zmian wyłączeniu mają podlegać transakcje zawierane w zakresie działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, o których mowa odpowiednio w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Uzasadniając tę propozycję wskazano, że w czasie obowiązywania ustawy nie zaobserwowano występowania zatorów płatniczych w tym obszarze działalności gospodarczej, w związku z czym wyłączenie takich transakcji z puli świadczeń podlegających raportowaniu nie powinno mieć wpływu na ogólne wyniki świadczeń niespełnionych w terminie.

- mówi Mateusz Ordyk, Radca prawny, Partner, Deloitte Legal

Warto zaznaczyć, że wyłączenie, o którym mowa w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej dotyczy czynności ubezpieczeniowych związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych jak i czynności reasekuracyjnych, w skład których wchodzą m.in.:

  • zawieranie i wykonywanie umów reasekuracji czynnej i umów retrocesji lub zlecanie zawierania umów retrocesji brokerom reasekuracyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń
  • składanie oświadczeń woli w sprawach roszczeń o odszkodowania lub inne świadczenia należne z tytułu umów, o których mowa w pkt 1
  • ustalanie składek i prowizji należnych z tytułu umów, o których mowa w pkt 1
  • prowadzenie kontroli przestrzegania przez cedentów warunków umów, o których mowa w pkt 1.


Podatkowe grupy kapitałowe / grupy kapitałowe wyłączone z obowiązku sprawozdawczego:

Wyłączenie transakcji dokonywanych w ramach grup kapitałowych z obowiązków raportowania było postulowane przez środowiska przedsiębiorców. Z doświadczenia wynikającego z doradztwa w postępowaniach antyzatorowych wiemy, że transakcje pomiędzy podmiotami z jednej grupy mogą nastręczać problemów w kontekście tych regulacji. Niejednokrotnie zdarzało się, że progi ustawowe wskazujące na występowanie nadmiernych opóźnień były osiągane ze względu na transakcje z podmiotami z własnej grupy kapitałowej.

- mówi Wojciech Janik, Radca prawny, Managing Associate, Deloitte Legal

 

Wyłączenie świadczeń przedawnionych z obowiązków sprawozdawczego:

Z zakresu transakcji podlegających obowiązkowi sprawozdawczemu wyłączone zostały świadczenia przedawnione. Do tej pory brak obowiązku raportowania transakcji dotyczących świadczeń przedawnionych nie wynikał jednoznacznie z przepisów i znajdował jedynie oparcie w wyjaśnieniach opublikowanych przez Ministerstwo Rozwoju i Przedsiębiorczości. Ograniczenie to jest w pełni uzasadnione i racjonalne.

Z praktycznego punktu widzenia, wciąż problematyczne dla przedsiębiorców przygotowujących raport z praktyk płatniczych posiadających duży wolumen zawieranych transakcji może być prawidłowe jednostkowe zidentyfikowanie zobowiązania przedawnionego. Z tego względu wiele podmiotów, wobec braku jednoznacznego przesądzenia tej kwestii w przepisach decydowało się na uwzględnianie także świadczeń przedawnionych w składanych sprawozdaniach rocznych. W świetle planowanej zmiany, taka praktyka będzie błędna.

W celu uniknięcia dużego nakładu pracy ze strony działów księgowych i prawnych w identyfikacji przy sporządzaniu rocznego sprawozdania takich transakcji warto wdrożyć regularne śledzenie okresu wymagalności swoich zobowiązań i należności.


Wydłużenie terminu składania sprawozdań z 31 stycznia na 30 kwietnia każdego roku:

W projekcie zaadresowany został jeden z najczęściej zgłaszanych postulatów przez przedsiębiorców dotyczący przesunięcia terminu składania sprawozdania. 

Przedstawiciele biznesu zwracali uwagę na kumulację licznych obowiązków korporacyjnych i sprawozdawczych, głównie związanych z zamknięciem roku rachunkowego, co wiązało się z dużym obciążeniem osób niezbędnych również do przygotowania rocznego sprawozdania ze stosowanych terminów zapłaty. Problematyczne było również prawidłowe wliczenie faktur, których termin płatności wyznaczony był na przełomie roku kalendarzowego - niejednokrotnie, na moment kompletowania sprawozdania, jednoznaczne przypisanie takich świadczeń do danej grupy było niemożliwe. Zgodnie z założeniami projektu, sprawozdanie o stosowanych terminach zapłaty będzie składane do 30 kwietnia każdego roku.

- mówi Mateusz Ordyk, Radca prawny, Partner, Deloitte Legal

 

Zmiana modelu nakładania i wysokości kar przez Prezesa UOKiK:

Jedną z najważniejszych zmian przewidzianych w projekcie nowelizacji jest propozycja dotycząca nowego sposobu wymierzania kar Prezesa UOKiK nakładanych w związku ze stwierdzeniem nadmiernego opóźnienia się ze spełnieniem świadczeń pieniężnych.

Obecnie Prezes UOKiK, stwierdzając nadmierne opóźnienie ma obowiązek nałożenia na przedsiębiorcę administracyjnej kary pieniężnej obliczanej wedle ściśle określonego i sformalizowanego wzoru określonego w art. 13v ust. 2 Ustawy.

W uproszczeniu, wysokość kary pieniężnej odpowiada równowartości należnych odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych ustalonych na dzień wydania decyzji, liczonych od dnia wymagalności świadczenia objętego postępowaniem, do dnia jego spełnienia lub ostatniego dnia okresu objętego postępowaniem.

Powyższe stanowi duże obciążenie dla UOKiK w toku postepowania w sprawie nadmiernego opóźnienia ze spełnieniem świadczeń pieniężnych - do ustalenia wysokości kary niezbędne jest przeanalizowanie bardzo dużego wolumenu transakcji pod kątem każdego możliwego opóźnienia, co wpływa na pracochłonność i dużym stopnień skomplikowania takich postepowań oraz czas ich prowadzenia.

Proponowane zmiany zakładają zmianę wzoru, na podstawie którego będzie wyliczana kara pieniężna. Według proponowanych zasad, Prezes UOKiK dysponować będzie pewną swobodą w zakresie ustalenia wysokości kary pieniężnej. Projektowane rozwiązania przewidują bowiem maksymalną karę pieniężną (podobnie jak to ma miejsce w innych postępowaniach prowadzonych przez Prezesa UOKiK).

Jej wysokość będzie obliczana w oparciu o procentową wartość niespełnionych w terminie świadczeń pieniężnych, oddzielnie obliczaną dla każdego z pięciu przedziałów opóźnienia, tj. do 30 dni (1% wartości świadczeń), od 31 do 60 dni (2% wartości świadczeń), od 61 do 120 dni (4% wartości świadczeń), od 121 do 365 dni (8% wartości świadczeń) oraz powyżej 365 dni (16% wartości świadczeń).

Ustalając wysokość kary w ramach maksymalnego limitu określonego w opisany powyżej sposób, Prezes UOKiK powinien uwzględnić wagę naruszenia, okoliczności naruszenia i działania strony powzięte z własnej inicjatywy w celu zaprzestania naruszenia.

Nowe rozwiązania stwarzają możliwości do wymierzania znacznie surowszych od dotychczasowych kar pieniężnych w związku z dopuszczaniem się nadmiernych opóźnień. Nawet przy jednodniowym przekroczeniu każdego kolejnego progu, możliwe będzie wymierzenie kary pieniężnej w maksymalnie dopuszczalnej wysokości.

- mówi Wojciech Janik, Radca prawny, Managing Associate, Deloitte Legal

Projektowane rozwiązania dają również większą elastyczność organowi, przy ustalaniu wysokości kary, umożliwiając nałożenie także kary w symbolicznej wysokości, co przy obecnych przepisach nie jest możliwe (organ może jedynie odstąpić od jej wymierzenia w całości, w szczególnie uzasadnionych przypadkach).

Mając jednak na uwadze dotychczasowe orzecznictwo Prezesa UOKiK, jak również zgłaszane przez organ postulaty, które stanowiły jeden z powodów dla komentowanego projektu nowelizującego dotychczasowe zasady, należy raczej spodziewać się zaostrzenia polityki karania, niż jej łagodzenia.

 

Kara dla kierownika podmiotu w związku z nieprzekazaniem sprawozdania:

Ustawa doprecyzowuje przepisy karne dotyczące niezrealizowania rocznego obowiązku sprawozdawczego. Dotychczasowe rozwiązania budziły wątpliwości w zakresie podmiotu, który mógł być ukarany z tytułu nieprzekazania sprawozdania.

Zgodnie z projektowanym brzmieniem, odpowiedzialność z tego tytułu będzie spoczywać na kierownikach podmiotów w rozumieniu art. 13a ust. 3. W przypadku przekazania sprawozdania w terminie, osoba taka będzie podlegać karze grzywny.

Zapraszamy do zapoznania się z naszym Blogiem Prawo Nowych Technologii

Innowacje i wszechobecna cyfryzacja napędzają wzrost przedsiębiorstw i są dziś nieodzownym elementem strategii każdej organizacji. W dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości, niezwykle ważna jest umiejętność stosowania odpowiednich regulacji prawnych i podatkowych.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ

Biuletyn prawny: Finanse i bankowość

Subskrybuj "Biuletyn prawny dla branży finansowej"

Subskrybuj na e-mail powiadomienia o nowych wydaniach tego biuletynu.

Czy ta strona była pomocna?