Najważniejsze zmiany wynikające z nowelizacji Kodeksu spółek handlowych dotyczące rad nadzorczych

Poniżej przedstawiamy najistotniejsze z proponowanych zmian w Kodeksie spółek handlowych dotyczące rad nadzorczych:

• Nałożenie na członków rad nadzorczych obowiązku dołożenia staranności wynikającej z zawodowego charakteru ich działalności oraz dochowania lojalności wobec spółki. Z drugiej jednak strony, nowelizacja przewiduje złagodzenie odpowiedzialności członków zarządów i rad nadzorczych wobec spółek kapitałowych – członkowie tych organów nie będą odpowiadać wobec spółki za ewentualne szkody powstałe na skutek działania w sposób lojalny wobec spółki, w granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego (tzw. business judgement rule);
• Przyznanie radom nadzorczym uprawnienia do żądania od osób związanych ze spółką sporządzenia lub przekazania wszelkich informacji, dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień dotyczących spółki, w szczególności jej działalności lub stanu majątkowego. Przedmiotem żądania mogą być również posiadane przez jego adresata informacje, sprawozdania lub wyjaśnienia dotyczące spółek zależnych oraz spółek powiązanych, a ustawowy termin na udzielenie odpowiedzi wynosi dwa tygodnie (chyba, że rada zdecyduje o dłuższym terminie);
• Przyznanie radom nadzorczym uprawnienia do ustanawiania doraźnych lub stałych komitetów, składających się z członków rady nadzorczej, do pełnienia określonych czynności nadzorczych;
• Przyznanie radom nadzorczym uprawnienia do korzystania z usług niezależnego doradcy (na koszt spółki) przy jednoczesnym ustaleniu, że umowę z niezależnym doradcą podpisuje rada nadzorcza. Doradcą rady nadzorczej może być wyłącznie podmiot posiadający wiedzę fachową i kwalifikacje niezbędne do zbadania sprawy określonej przez radę nadzorczą, który zapewnia sporządzenie rzetelnego i obiektywnego raportu z badania;
• Wprowadzenie obowiązku uzyskania zgody rady nadzorczej spółki akcyjnej na zawarcie przez spółkę akcyjną ze spółką dominującą, spółką zależną lub spółką z nią powiązaną transakcji, której wartość zsumowana z wartością transakcji z tą samą spółką w okresie roku obrotowego przekracza 10% sumy aktywów spółki akcyjnej w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalonych na podstawie ostatniego zatwierdzonego sprawozdania finansowego spółki akcyjnej.
   

Dodatkowo przedstawiamy również najważniejsze zmiany związane z prawem holdingowym:

• Wprowadzenie formalnej możliwości utworzenia grupy spółek, kierującej się wspólnym interesem – pod warunkiem podjęcia uchwały przez wspólników spółki zależnej oraz ujawnienia tej okoliczności w KRS;
• Umożliwienie wydawania wiążących poleceń spółkom zależnym przez spółkę dominującą. Zarząd spółki zależnej będzie miał ograniczone możliwości odmowy wykonania takiego polecenia;
• Wprowadzenie możliwości przymusowego wykupu udziałów wspólników mniejszościowych zależnej spółki kapitałowej (squeeze-out);
• Wprowadzenie prawa wspólników mniejszościowych  spółki zależnej do złożenia wniosku do sądu o wyznaczenie biegłego celem zbadania działalności grupy spółek;
• Odpowiedzialność spółki dominującej wobec spółki zależnej za szkodę związaną z wykonaniem wiążącego polecenia (po spełnieniu szczegółowych warunków);
• Odpowiedzialność spółki dominującej wobec wspólników lub akcjonariuszy spółki zależnej za obniżenie wartości udziału albo akcji takiego wspólnika lub akcjonariusza na skutek wykonania przez spółkę zależną wiążącego polecenia;
• Odpowiedzialność spółki dominującej wobec wierzycieli spółki zależnej w wypadku bezskuteczności egzekucji wobec spółki zależnej, chyba że spółka dominująca nie ponosi winy lub szkoda nie powstała w następstwie wykonania przez spółkę zależną wiążącego polecenia;
• Zgodnie z projektem, powyższych zasad dotyczących spółki zależnej uczestniczącej w grupie spółek nie stosuje się do spółek publicznych.

Proponowany mechanizm powoływania niezależnych doradców rad nadzorczych może istotnie ułatwić wykonywanie przez rady nadzorcze swoich obowiązków. W szczególności warto podkreślić, że rada nadzorcza nie będzie musiała konsultować powołania doradcy z zarządem, a koszt działalności eksperta będzie poniesiony przez spółkę. Takie rozwiązania znacznie poszerzają autonomię rad nadzorczych.

- mówi Mariusz Śron, radca prawny, Partner, Deloitte Legal

Nowelizacja poszerza odpowiedzialność spółki dominującej wobec wierzycieli spółki zależnej, istotnie ogranicza natomiast odpowiedzialność zarządu spółki zależnej w stosunku do spółki za wykonanie wiążącego polecenia. Te modyfikacje mogą wiązać się ze zmianą podejścia do kwestii oceny ryzyka w grupach kapitałowych.

- mówi Jędrzej Siarkowski, radca prawny, Senior Associate, Deloitte Legal

Zgodnie z obecną wersją projektu, opisane wyżej zmiany wejdą w życie w ciągu pół roku po opublikowaniu nowelizacji.